سيستوسکوپی (Cystoscopy) چیست؟
سیستوسکوپی یک روش جراحی است. از این عمل برای دیدن داخل مثانه و پیشابراه (مجرای ادرار) با استفاده از یک لوله کوچک چراغ‌دار انجام می‌شود.
نحوه انجام جراحی سيستوسکوپی
سیستوسکوپی با استفاده از سیستوسکوپ انجام می‌شود. این وسیله لوله مخصوصی است که در انتها یک چراغ کوچک دارد. دو نوع سیتوسکوپ وجود دارد:
- سیتوسکوپ استاندارد و سفت
- سیستوسکوپ انعطاف‌پذیر
این لوله را می‌توان به روش‌های مختلف وارد کرد. با این حال، در همه روش‌ها، تست یکسان است. نوع سیستوسکوپی که پزشک استفاده می‌کند به هدف معاینه بستگی دارد.
عمل سیستوسکوپی حدوداً 5 تا 20 دقیقه طول می‌کشد. پیشابراه شسته می‌شود. یک داروی بی‌حس‌کننده به پوست پوشاننده داخل پیشابراه اعمال می‌شود. این کار بدون سوزن انجام می‌شود. سپس اسکوپ از طریق پیشابراه به درون مثانه وارد می‌شود.
آب یا آب نمک (سالین) به منظور پر کردن مثانه در لوله جریان می‌یابد. طی انجام این کار، ممکن است از شما درخواست شود که حس خود را بیان کنید. پاسخ شما اطلاعاتی درباره وضعیت شما به پزشک می‌دهد.
با پر شدن مثانه از مایع، دیواره آن کشیده می‌شود. این امر به پزشک اجازه می‌دهد تا تمام دیواره مثانه را مشاهده کند. وقتی مثانه پر می‌شود احساس نیاز به ادرار کردن خواهید داشت. با این حال، مثانه باید تا پایان عمل پر باقی بماند.
اگر بافتی غیرطبیعی به نظر برسد، نمونه کوچکی (بیوپسی) از طریق لوله برداشته می‌شود. این نمونه به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
علت انجام جراحی سیستوسکوپی
این عمل به دلایل زیر انجام می‌شود:
- بررسی وجود سرطان مثانه یا پیشابراه.
- تشخیص علت وجود خون در ادرار
- تشخیص علت مشکلات دفع ادرار
- تشخیص علت عفونت مکرر مثانه
- کمک به تعیین علت درد هنگام ادرار
نتایج عادی جراحی سیستوسکوپی
دیواره مثانه باید صاف به نظر برسد. اندازه، شکل و موقعیت مثانه باید طبیعی باشد. انسداد، غده یا سنگ وجود نداشته باشد.
معنی نتایج غیرعادی این جراحی
نتایج غیرعادی می‌توانند نشانگر این موارد باشند:
- سرطان مثانه
- سنگ مثانه (calculi)
- رفع فشار دیواره مثانه
- اورتریت مزمن یا التهاب پیشابراه
- زخم شدن پیشابراه (تنگی نامیده می‌شود.)
- اختلالات مادرزادی
- کیست (Cyst)
- دیورتیکول مثانه یا پیشابراه
- مواد خارجی در مثانه یا پیشابراه
دیگر تشخیص‌های محتمل عبارتند از:
- مثانه تحریک‌پذیر
- پوليپ
- مشکلات پروستات، مانند خونریزی، بزرگی یا انسداد
- آسیب تروماتیک مثانه و پیشابراه
- زخم
- تنگی پیشابراه
عوارض جراحی سیستوسکوپی
عوارضی که ممکن است بعد از جراحی پیش بیاید:
عفونت
با انجام سیستوسکوپی ممکن است جرم‌هایی وارد مجرای ادرار شود که منجر به عفونت می‌شوند. برای جلوگیری از بروز عفونت، ممکن است آنتی بیوتیک قبل و بعد از این جراحی توسط پزشک شما تجویز گردد.
درد
بعد از جراحی ممکن است در ناحیه شکم احساس درد کنید و در حین ادرار نیز سوزش حس کنید. این علائم به مرور زمان و در طول دوره درمان کاهش یافته و قطع می‌شوند.
خونریزی
بعد از جراحی سیستوسکوپی ممکن است کمی خون در ادرار مشاهده نمایید.
خطرات
خطر کمی برای خونریزی زیاد پس از برداشتن بیوپسی وجود دارد.
خطرات دیگر عبارتند از:
- عفونت مثانه (UTI)
- برای آشنایی کامل این مقاله را مطالعه کنید : بیماری عفونت ادراری – UTI : علائم، علل، تشخیص و درمان
- پارگی دیواره مثانه
مراقبت های حین و بعد از جراحی سیستوسکوپی
آمادگی برای عمل
با مشورت پزشک، مصرف داروهای رقیق‌کننده خون را متوقف کنید.
این عمل ممکن است در بیمارستان یا یک مرکز جراحی انجام شود. در آن صورت نیاز است تا کسی پس از عمل شما را به خانه برساند.
هنگام جراحی چه حسی خواهید داشت؟
هنگامی که لوله از طریق پیشابراه وارد مثانه می‌شود، ممکن است کمی احساس ناراحتی کنید. هنگام پر بودن مثانه نیاز شدید به ادرار کردن احساس می‌کنید.
در صورت برداشتن بیوپسی درد اندکی حس می‌کنید. پس از خارج کردن لوله، ممکن است در پیشابراه درد احساس کنید. ممکن است برای یک یا دو روز در ادرار خون مشاهده کنید و هنگام ادرار احساس سوزش کنید.
مراقبت های بعد از جراحی در منزل
سیستوسکوپی عموما یک روش سرپایی است و شما همان روز به خانه می روید.
اگر بعد از سیستوسکوپی کمی ناراحتی داشتید، طبیعی است و ممکن است به شکل احساس پر بودن مثانه یا تکرر ادرار باشد.
بعد از سیستوسکوپی مقداری خون در ادرار طبیعی است، مخصوصا اگر توده‌ای برداشته شده باشد. داشتن مقداری سوزش در طول پیشابراه یا به هنگام دفع ادرار، یک یا دو روز بعد از سیستوسکوپی عادی است. این علایم می‌بایست در طی چند روز بهبود یابد.
بعد از عمل سیستوسکوپی روزانه ۴ تا ۶ لیوان آب مصرف نمایید.
اگر هر کدام از این نشانه‌های عفونت را مشاهده کردید، با پزشک تماس بگیرید:
- لرز
- تب
- درد
- کاهش خروجی ادرار
