کیست گانگلیون
کیست گانگلیون توده‌ای غیرسرطانی است که غالباً در تاندون‌ها یا مفاصل دست یا مچ تشکیل می‌شود. این کیست‌ها ممکن است در پا و قوزک هم ایجاد شوند. کیست‌های گانگلیون معمولاً گرد یا بیضوی هستند و با مایعی ژله‌ای پر شده‌اند.
کیست‌های گانگلیون کوچک ممکن است به اندازه‌ٔ یک لوبیا باشند؛ درحالی‌که کیست‌های بزرگ می‌توانند اندازه‌ای در حدود یک اینچ (2.5 سانتی‌متر) داشته باشند. اگر این کیست‌ها بر عصب مجاور خود فشار وارد کنند، سبب ایجاد درد می‌شوند. گاهی اوقات محل تشکیل آن‌ها در حرکت مفصل اختلال ایجاد می‌کند.
اگر کیست گانگلیون مشکلاتی برای فرد به وجود بیاورد، پزشک ممکن است مایع داخل آن را با یک سوزن بیرون بکشد. خارج کردن کیست با عمل جراحی هم یکی دیگر از گزینه‌هاست. البته اگر کیست سبب بروز علامتی نشود، نیازی به درمان آن نیست. در بیشتر موارد، کیست‌ها خودبه‌خود از بین می‌روند.
علائم
توده‌های مرتبط با کیست گانگلیون می‌توانند مشخصات زیر را داشته باشند:
- مکان. کیست‌های گانگلیون بیشتر در طول تاندون‌ها و مفاصل دست و مچ ایجاد می‌شوند. سایر مناطق شایع برای تشکیل کیست، پا و قوزک پا است. این کیست‌ها ممکن است در مجاورت مفصل‌ها هم تشکیل شوند.
- شکل و اندازه. کیست‌های گانگلیون گرد یا بیضوی‌اند و قطرشان معمولاً کمتر از یک اینچ (2.5 سانتی‌متر) است. بعضی از کیست‌ها آن‌قدر کوچک‌اند که قابل لمس نیستند. اندازه‌ٔ کیست می‌تواند بزرگ و کوچک شود؛ مثلاً انجام حرکات مکرر با یک مفصل، غالباً سبب بزرگ شدن کیست می‌شود.
- درد. کیست‌های گانگلیون معمولاً دردناک نیستند. ولی درصورتی‌که کیست بر عصب فشار وارد کند – حتی اگر کیست آن‌قدر کوچک باشد که نتوان نام توده را بر آن نهاد – می‌تواند دردناک باشد و سبب ایجاد احساس گزگز، بی‌حسی و ضعف عضلانی شود.
زمان مراجعه به پزشک
اگر متوجه وجود توده‌ای در دست، مچ، پا یا قوزک پایتان شدید یا در این بخش‌ها احساس درد کردید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند مشکل شما را تشخیص دهد و در صورت لزوم شما را درمان کند.
علل
کسی نمی‌داند که چه عاملی سبب تشکیل کیست گانگلیون می‌شود. این کیست در محل مفصل یا روی تاندون رشد می‌کند و شبیه یک بادکنک کوچک پرآب به نظر می‌رسد که به یک ساقه متصل است. گمان می‌رود این کیست هنگامی تشکیل می‌شود که بافت احاطه‌کننده‌ٔ مفصل یا تاندون متورم شود. داخل کیست با مایعی غلیظ پر شده است؛ این مایع شبیه مایعی است که در مفاصل یا در مجاورت تاندون‌ها وجود دارد.
ریسک‌فاکتورها
عواملی که احتمال تشکیل کیست گانگلیون را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:
- سن و جنس. اگرچه کیست‌های گانگلیون می‌توانند هر کسی را درگیر کنند ولی به‌طور معمول در زنان 20 تا 40 ساله تشکیل می‌شوند.
- استئوآرتریت (آرتروز). احتمال تشکیل کیست گانگلیون در مفصل انگشتان دست (مفصلی که در مجاورت ناخن قرار دارد) در افرادی که در این مفاصل دچار آرتریت‌اند، بیشتر است.
- آسیب‌دیدگی مفصل یا تاندون. مفاصل یا تاندون‌هایی که در گذشته آسیب دیده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کیست‌های گانگلیون‌اند.
تشخیص
در جریان معاینه‌ٔ فیزیکی، پزشک ممکن است بر کیست فشار وارد کند تا میزان حساس‌شدگی و درد آن را بررسی نماید. او ممکن است نوری بر کیست بتاباند تا تعیین کند که توده‌ٔ مورد نظر از مایع پر شده یا کاملاً جامد است.
پزشک همچنین ممکن است برایتان عکس‌برداری – مثل: رادیوگرافی، سونوگرافی و ام آر آی – تجویز کند تا وجود سایر اختلالات احتمالی – مانند: آرتریت و تومور – را نیز بررسی کند. ام آر آی و سونوگرافی می‌توانند کیست‌های پنهان را هم نشان دهند.
ممکن است بتوان با آسپیراسیون وجود کیست گانگلیون را تأیید کرد؛ در آسپیراسیون پزشک از یک سوزن و سرنگ استفاده می‌کند تا مایع موجود در کیست را بیرون بکشد. مایع موجود در کیست گانگلیون باید غلیظ و شفاف باشد.
درمان
کیست گانگلیون غالباً دردناک نیست و نیازی به معالجه ندارد. پزشک ممکن است صبر کند و ببیند که وضعیت کیست‌تان چه تغییری می‌کند. درصورتی‌که که کیست سبب ایجاد درد شود یا با حرکت مفصل تداخل داشته باشد، پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
- تثبیت و عدم تحرک. از آنجا که فعالیت می‌تواند سبب افزایش اندازه‌ٔ کیست گانگلیون شود، بی‌حرکت کردن ناحیه‌ٔ مورد نظر توسط برِیس یا آتل می‌تواند موقتاً برای فرد مفید باشد. با کوچک شدن کیست، ممکن است فشار وارد بر عصب هم کاهش یابد و درد فرد تسکین پیدا کند. از برِیس و آتل برای مدت طولانی استفاده نکنید چون این کار می‌تواند سبب تضعیف عضلات مجاور شود.
- آسپیراسیون. در این فرایند پزشک با استفاده از یک سوزن، مایع موجود در کیست را بیرون می‌کشد. البته احتمال تشکیل مجدد کیست وجود دارد.
- عمل جراحی. درصورتی‌که سایر روش‌های درمانی مؤثر واقع نشدند، ممکن است فرد را عمل کنند. در جریان عمل جراحی، پزشک کیست و ساقه‌ٔ متصل‌کننده‌ٔ کیست به مفصل یا تاندون را از بدن فرد خارج می‌کند. در موارد نادر، عمل جراحی ممکن است به اعصاب، عروق خونی و تاندون‌های مجاور آسیب برساند. حتی پس از جراحی هم ممکن است دوباره کیست تشکیل شود.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
برای کاهش درد خود مصرف مسکن‌های بدون نسخه – مانند: ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم – را در نظر داشته باشید. در بعضی موارد اصلاح کفش یا تغییر نحوه‌ٔ بستن بند کفش به کاهش درد ناشی از کیست‌های گانگلیون تشکیل‌شده بر روی پا یا قوزک کمک می‌کند.
کارهایی که باید از انجام‌شان خودداری کرد
یکی از روش‌های خانگی قدیمی برای برطرف کردن کیست گانگلیون، ضربه زدن به کیست با جسمی سنگین است. این روش راه حلی مناسب نیست زیرا نیروی ناشی از ضربه می‌تواند به بافت‌های مجاور کیست در دست یا پا صدمه بزند. همچنین سعی نکنید که خودتان با یک سوزن کیست را بترکانید؛ چون احتمال مفید بودن چنین کاری بسیار کم است و همچنین احتمال ابتلا به عفونت هم وجود دارد.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
