پیچ‌خوردگی مچ پا
اگر مچ پا به طرز غیرطبیعی بچرخد یا بپیچد، آسیب پیچ‌خوردگی مچ پا رخ می‌دهد. این آسیب ممکن است سبب کشیدگی یا پارگی بافت‌های نواری سختی (رباط‌ها) شود که استخوان‌های مچ پا را در کنار یکدیگر نگه می‌دارند. رباط‌ها به ثبات مفصل کمک می‌کنند و مانع حرکت بیش از حد مفصل می‌شوند. در پیچ‌خوردگی مچ پا، رباط‌ها بیش از دامنهٔ حرکت خود مجبور به حرکت می‌شوند. در بیشتر آسیب‌های پیچ‌خوردگی مچ پا، رباط‌هایی که در سمت خارج مچ پا قرار دارند دچار آسیب می‌شوند. درمان پیچ‌خوردگی مچ پا به شدت آسیب بستگی دارد. با وجود آن که معمولاً اقدامات مراقبت از خود و مصرف مسکن‌های بدون نیاز به نسخهٔ پزشک برای درمان این آسیب کافی است، ممکن است ارزیابی پزشک جهت معین کردن شدت آسیب و تعیین درمان مناسب، ضرورت یابد.
نشانه‌ها
علائم و نشانه‌های پیچ‌خوردگی مچ پا بسته به شدت آسیب متفاوت است. این علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد ذیل باشند:
- درد، به‌ویژه زمانی که وزن خود را روی پای آسیب‌دیده می‌اندازید
- حساسیت به لمس
- تورم
- کبودشدگی
- محدود شدن دامنهٔ حرکت
- بی‌ثباتی مچ پا
- شنیدن صدای تق یا احساس دررفتن چیزی از جای خود در زمان آسیب
زمان مراجعه به پزشک
اگر در مچ پای خود دچار درد و تورم شدید و احتمال می‌دهید مچ شما پیچ خورده باشد، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است تنها به مراقبت از خود نیاز داشته باشید، اما با پزشک خود دربارهٔ اینکه آیا مچ پای شما باید ارزیابی شود یا خیر صحبت کنید. اگر علائم و نشانه‌ها شدید باشند ممکن است یکی از رباط‌ها آسیب جدی دیده باشد یا یکی از استخوان‌های مچ یا ساق شکسته باشد.
علل
زمانی که مچ پا با زور از وضعیت طبیعی خود خارج شود، پیچ‌خوردگی مچ پا رخ می‌دهد. این آسیب ممکن است سبب کشیدگی، پارگی نسبی یا کامل یک یا تعداد بیشتری از رباط‌های مچ پا شود.
علل پیچ‌خوردگی مچ پا شامل موارد زیر می‌شود:
- پیچیدن مچ پا هنگام افتادن
- اگر بعد از پریدن یا چرخیدن به طرز بدی روی پای خود فرود آیید
- راه رفتن یا ورزش کردن روی سطح ناهموار
- اگر حین ورزش یا فعالیت، فرد دیگری روی پای شما پا بگذارد و روی پای شما بیفتد
عوامل خطر
از جمله عواملی که احتمال پیچ‌خوردگی مچ پا را افزایش می‌دهد عبارت‌اند از:
- شرکت در ورزش. پیچ‌خوردگی مچ پا حین ورزش رایج است؛ و شیوع آن به‌ویژه در ورزش‌هایی که شامل پریدن، حرکات سرعتی، غلت زدن یا چرخاندن پا می‌شوند مانند بسکتبال، تنیس، فوتبال آمریکایی، فوتبال و دویدن در طبیعت (تریل رانینگ)، بالاتر است.
- سطوح ناهموار. دویدن یا راه رفتن روی سطوح ناهموار یا زمین‌هایی که وضعیت مناسب ندارند، احتمال پیچ‌خوردگی مچ پا را افزایش می‌دهد.
- آسیب قبلی مچ پا. اگر پیش‌تر دچار پیچ‌خوردگی مچ پا یا آسیب دیگری در مچ پا شده باشید، احتمال بیشتری وجود دارد که دوباره دچار پیچ‌خوردگی مچ پا شوید.
- تناسب کم بدن. قدرت انعطاف‌پذیری کم مچ پا، ممکن است احتمال پیچ‌خوردگی مچ پا را هنگام شرکت در ورزش بالا ببرد.
- کفش نامناسب. کفش‌هایی که اندازه نباشد یا برای فعالیتی که انجام می‌دهید نامناسب باشند و همچنین کفش‌های پاشنه‌بلند به‌طور کلی، مچ پا را مستعد آسیب می‌کند.
عوارض
اگر پیچ‌خوردگی مچ پا به‌طور مناسب درمان نشود، مدت کمی پس از پیچ‌خوردگی دوباره در فعالیت‌ها شرکت کنید یا به‌طور مکرر دچار پیچ‌خوردگی مچ پا شوید، ممکن است دچار عوارض ذیل گردید:
- درد مزمن مچ پا
- بی‌ثباتی مزمن مچ پا
- ایجاد آرتریت در مچ پا
پیشگیری
توصیه‌های ذیل به شما در پیشگیری از پیچ‌خوردگی مچ پا یا رخداد مجدد آن، کمک می‌کنند:
- پیش از شروع ورزش بدنتان را گرم کنید.
- هنگام راه رفتن، دویدن یا کار کردن بر سطوح ناهموار مراقب باشید.
- در مچ پای ضعیف یا دچار آسیب قبلی، از نوار یا بریس محافظت‌کنندهٔ مچ پا استفاده کنید.
- کفش اندازه و مناسب فعالیت خود را بپوشید.
- تا حد امکان کفش پاشنه‌بلند نپوشید.
- در ورزش و فعالیت‌هایی که شرایط بدنی شما برای آن مناسب نیست، شرکت نکنید.
- قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات خود را در حد خوبی نگه دارید.
- تمرین‌های تعادلی شامل ورزش‌های تعادلی را انجام دهید.
تشخیص
در طول معاینهٔ بالینی، پزشک پا و پایین مچ پای شما را معاینه می‌کند. پزشک جهت پیدا کردن نقاط حساس به لمس پوست اطراف ناحیهٔ آسیب‌دیده را لمس می‌کند و جهت بررسی دامنهٔ حرکت، مچ پا را حرکت داده و جهت تعیین موقعیت‌های دردناک و ناراحت‌کننده، پا را در موقعیت‌های مختلفی قرار می‌دهد. اگر آسیب شدید باشد پزشک جهت رد شکستگی استخوان و ارزیابی شدت آسیب رباط با دقت بیشتر، انجام تعداد یک یا بیشتر از روش‌های تصویربرداری زیر را پیشنهاد می‌کند:
- رادیوگرافی‌ها. در حین انجام گرافی میزان کمی اشعه از بدن شما رد می‌شود تا از استخوان‌های مچ پا تصویربرداری شود. این روش برای رد شکستگی استخوان روش مناسبی است.
- تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI). دستگاه ام‌آرآی با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی از ساختارهای داخل مچ پا شامل رباط‌ها، تصاویر مقطعی دقیق و سه‌بعدی به دست می‌آورد.
- سی‌تی اسکن. با استفاده از سی‌تی اسکن می‌توان اطلاعات بیشتری دربارهٔ استخوان‌های مفصل به دست آورد. دستگاه سی‌تی اسکن از زوایای مختلف و متعددی از بدن تصویربرداری کرده، سپس این تصاویر را ترکیب می‌کند تا تصاویر مقطعی یا سه‌بعدی ایجاد کند.
- اولتراسوند. دستگاه اولتراسوند با استفاده از امواج صوتی در زمان واقعی تصویربرداری می‌کند. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا دربارهٔ وضعیت رباط یا تاندون هنگامی که پا در موقعیت‌های مختلف قرار می‌گیرد، قضاوت کند.
درمان
درمان پیچ‌خوردگی مچ پا به شدت آسیب بستگی دارد. هدف درمان کاهش درد و تورم، تسریع بهبودی و بازیابی عملکرد مچ پا است. در آسیب‌های شدید ممکن است به متخصص آسیب‌های عضلانی-اسکلتی مانند جراح ارتوپدی یا پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ارجاع داده شوید.
مراقبت از خود
جهت انجام اقدامات مراقبت از خود برای پیچ‌خوردگی مچ پا، در دو سه روز اول از روش R.I.C.E استفاده کنید:
- استراحت. از فعالیت‌هایی که سبب درد، تورم یا ناراحتی می‌شوند، اجتناب کنید.
- یخ. پس از آسیب به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از یک کیسه یخ یا وان حمام آب و یخ استفاده کنید. این کار را در زمان بیداری هر دو تا سه ساعت یک بار تکرار کنید. اگر دچار بیماری عروقی یا دیابت هستید یا دچار کاهش حس در پا شده‌اید؛ قبل از استفاده از یخ با پزشک خود مشورت کنید.
- فشرده‌سازی. جهت کمک به توقف تورم تا زمان متوقف شدن تورم، از یک بانداژ کشی استفاده کنید. مراقب باشید که با سفت بستن بانداژ سبب ایجاد اختلال در خونرسانی نشوید. از انتهایی که از قلب دورتر است شروع به بستن بانداژ کنید.
- بالا گذاشتن ناحیهٔ آسیب‌دیده. جهت کاهش تورم به‌ویژه در شب، مچ پای خود را در سطحی بالاتر از قلب خود قرار دهید. نیروی جاذبه با تخلیهٔ مایع اضافی به کاهش تورم کمک می‌کند.
درمان دارویی
در بیشتر موارد مسکن‌های بدون نیاز به نسخهٔ پزشک مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم یا استامینوفن، برای مدیریت درد پیچ‌خوردگی مچ پا کافی‌اند.
ابزارها
از آنجا که راه رفتن با مچ پای پیچ‌خورده ممکن است دردناک باشد، احتمال دارد که تا زمان فروکش کردن درد به استفاده از چوب زیر بغل نیاز داشته باشید. بسته به شدت پیچ‌خوردگی پزشک ممکن است جهت بی‌حرکت نگه‌داشتن مچ پا استفاده از بانداژ کشی، نوار ورزشی یا بریس حفاظت‌کننده را توصیه کند. در صورت پیچ‌خوردگی شدید، ممکن است جهت بی‌حرکت نگه‌داشتن مچ پا تا زمان بهبودی تاندون‌ها، گچ گرفتن مچ پا یا استفاده از پوتین‌های مخصوص آسیب‌دیدگی مچ، ضرورت یابد.
درمان
زمانی که تورم و درد تا حدی فروکش کرده باشد که دوباره قادر به حرکت دادن مچ پا باشید، پزشک از شما می‌خواهد تا جهت بازیابی دامنهٔ حرکت، قدرت، انعطاف‌پذیری و ثبات مچ پای خود، تمرین‌هایی را شروع کنید. پزشک یا متخصص فیزیک‌درمانی، روش مناسب انجام و نحوهٔ پیشرفت تمرین‌ها را برای شما توضیح خواهند داد.
با تمرین‌های تعادلی و پایداری، می‌توان دوباره عضلات را جهت همکاری با یکدیگر، تمرین داد. همکاری عضلات مچ پا سبب حمایت از مفصل و پیشگیری از پیچ‌خوردگی مجدد می‌شود. این تمرین‌ها ممکن است شامل درجات مختلفی از چالش‌های تعادلی شوند؛ برای مثال ایستادن روی یک پا.
اگر در حین ورزش و شرکت در بازی‌های ورزشی دچار پیچ‌خوردگی مچ پا شده‌اید، با پزشک خود دربارهٔ زمانی که می‌توانید دوباره به فعالیت بازگردید مشورت کنید. پزشک یا متخصص فیزیک‌درمانی ممکن است آزمون‌های فعالیتی و حرکتی خاصی را انجام دهند تا از خوب بودن نحوهٔ عملکرد مچ پای شما در ورزشی که می‌خواهید انجام دهید، اطمینان حاصل کنند.
در موارد نادری که مچ پا بهبود نمی‌یابد یا پس از فیزیک‌درمانی و تمرین‌های توانبخشی طولانی‌مدت هنوز بی‌ثبات است، جراحی انجام می‌شود. هدف انجام جراحی موارد ذیل است:
- ترمیم رباطی که التیام نمی‌یابد
- بازسازی رباط با استفاده از بافت رباط‌ها یا تاندون‌های اطراف
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
