پیچ‌خوردگی (تورشن) بیضه
پیچ‌خوردگی بیضه زمانی رخ می‌دهد که بیضه بچرخد و منجر به پیچش طناب اسپرماتیک شود؛ این طناب تأمین خون کیسه‌ٔ بیضه را برعهده دارد. این کاهش خونرسانی منجر به بروز تورم و دردی ناگهانی و اغلب شدید می‌گردد.
پیچ‌خوردگی بیضه غالباً افراد 12 تا 18 ساله را درگیر می‌کند؛ البته این مشکل می‌تواند در هر سنی – و حتی پیش از تولد – اتفاق بیفتد.
تورشن بیضه معمولاً نیازمند اقدام درمانیِ فوری است؛ در صورت درمان فوری اغلب می‌توان بیضه را حفظ نمود. ولی اگر خونرسانی بیضه برای مدتی طولانی قطع شود، ممکن است آسیب‌دیدگی آن‌قدر شدید باشد که مجبور شوند آن را از بدن خارج کنند.
علائم
نشانه‌ها و علائم تورشن بیضه عبارت‌اند از:
- احساس درد ناگهانی و شدید در کیسه‌ٔ بیضه (کیسه‌ای پوستی و شل، واقع در زیر آلت تناسلی که بیضه‌ها را در خود جای داده است)
- تورم کیسه‌ٔ بیضه
- درد شکمی
- حالت تهوع و استفراغ
- قرارگیری بیضه در موقعیتی بالاتر از حالت نرمال یا با زاویه‌ای غیرعادی
- تکرر ادرار
- تب
پسران جوانی که دچار پیچ‌خوردگی بیضه می‌شوند، معمولاً در نیمه‌ٔ شب یا صبح زود از شدت درد در کیسه‌ٔ بیضه بیدار می‌شوند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر دچار درد ناگهانی یا شدید در بیضه‌ٔ خود شدید، فوری به پزشک مراجعه کنید. در صورت ابتلا به پیچ‌خوردگی بیضه، درمان فوری می‌تواند از بروز آسیب‌های شدید یا از دست دادن بیضه جلوگیری نماید.
همچنین اگر دردی ناگهانی در بیضه‌ٔ خود تجربه کردید که خودبه‌خود برطرف شد، باز هم فوری به پزشک مراجعه کنید؛ این وضعیت می‌تواند بر اثر پیچش بیضه و رفع خودبه‌خودی آن پیچش ایجاد شود (تورشن و دیتورشن متناوب). معمولاً برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین وضعیتی به عمل جراحی نیاز است.
علل
پیچ‌خوردگی بیضه بر اثر چرخش بیضه بر روی طناب اسپرماتیک (تأمین‌کننده‌ٔ خون بیضه از شکم) اتفاق می‌افتد. اگر این چرخش برای چند بار رخ دهد، جریان خون بیضه ممکن است به‌طور کامل قطع شود و در نتیجه آسیب‌ها با سرعت بیشتری ایجاد شوند.
علت پیچ‌خوردگی بیضه شناخته نشده است. بیشتر افرادی که به این مشکل دچار می‌شوند، ویژگی ژنتیکی‌ای دارند که باعث چرخش آزادانهٔ بیضه داخل کیسه‌ٔ بیضه می‌شود. این ویژگی ژنتیکی معمولاً بر هر دو بیضه تأثیر می‌گذارد. البته تمام مردانی که این ویژگی را دارند، دچار پیچ‌خوردگی کیسه‌ٔ بیضه نمی‌شوند.
تورشن بیضه اغلب پس از چند ساعت فعالیت شدید، آسیب‌دیدگی جزئی بیضه‌ها و یا در هنگام خواب اتفاق می‌افتد. سرمای هوا و رشد سریع بیضه‌ها در دوران بلوغ نیز ممکن است در این پیچ‌خوردگی نقش داشته باشند.
ریسک‌فاکتورها
- سن. پیچ‌خوردگی بیضه بیشتر در افراد 12 تا 18 ساله رخ می‌دهد.
- داشتن سابقه‌ٔ پیچ‌خوردگی بیضه. اگر سابقه‌ٔ درد بیضه‌ای داشته‌اید که خودبه‌خود رفع شده است (تورشن و دیتورشن متناوب)، احتمالاً این وضعیت را دوباره تجربه خواهید کرد. هر چه دفعات ایجاد درد بیشتر باشد، احتمال آسیب‌دیدگی بیضه هم بیشتر می‌شود.
- داشتن سابقه‌ٔ فامیلی پیچ‌خوردگی بیضه. تورشن بیضه می‌تواند مشکلی فامیلی باشد.
عوارض ثانویه
تورشن بیضه می‌تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
- آسیب‌دیدگی یا مرگ بافت بیضه. در صورتی‌که پس از گذشت چند ساعت از وقوع پیچ‌خوردگی بیضه اقدامی در جهت درمان آن صورت نگیرد، جریان خون متوقف‌شده می‌تواند موجب آسیب‌دیدگی بیضه شود. اگر این آسیب‌دیدگی شدید باشد، لازم است بیضه را با عمل جراحی از بدن خارج کنند.
- ناتوانی در بچه‌دار شدن. در بعضی موارد، از دست دادن یک بیضه توانایی فرد را برای بچه‌دار شدن تحت تأثیر قرار می‌دهد.
پیشگیری
داشتن بیضه‌ای که می‌تواند داخل کیسه‌ٔ بیضه بچرخد، یک ویژگی ارثی است که در بعضی از مردان یافت می‌شود. اگر شما هم این ویژگی را دارید، لازم است بدانید که تنها راه پیشگیری از پیچ‌خوردگی بیضه انجام یک عمل جراحی برای اتصال بیضه‌ها به سطح داخلی کیسه‌ٔ بیضه است.
تشخیص
پزشک ابتدا شرح حالی از شما می‌گیرد تا مطمئن شود نشانه‌ها و علائم شما حاکی از پیچ‌خوردگی بیضه‌اند، نه مشکلی دیگر. تورشن بیضه معمولاً با معاینه‌ٔ فیزیکی بیضه، کیسه‌ٔ بیضه، شکم و کشاله‌ٔ ران تشخیص داده می‌شود.
پزشک همچنین ممکن است با مالش یا نیشگون گرفتن از سطح داخلی ران شما در سمت مبتلا، به بررسی واکنش‌هایتان بپردازد؛ این کار معمولاً باعث انقباض بیضه می‌شود. اگر دچار پیچ‌خوردگی بیضه باشید، ممکن است این رفلکس‌ها رخ ندهند.
گاهی‌اوقات برای تأیید تشخیص یا شناسایی سایر علل ایجاد علائم، لازم است تست‌هایی انجام دهید؛ از جمله:
- آزمایش ادرار. از این تست برای بررسی وجود عفونت‌ها استفاده می‌شود.
- سونوگرافی اسکروتال. این نوع سونوگرافی را برای بررسی جریان خون به‌کار می‌برند. کاهش جریان خون بیضه نشانه‌ای از پیچ‌خوردگی آن است. البته سونوگرافی همیشه هم نمی‌تواند کاهش جریان خون را تشخیص دهد، بنابراین نتایج آن ممکن است قابل اعتماد نباشند.
- عمل جراحی. برای تشخیص عامل ایجاد علائم شما ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی باشد.
اگر برای چند ساعت درد داشته باشید و معاینه‌ٔ فیزیکی هم این عارضه را تأیید کند، ممکن است بدون انجام تست‌های بیشتر شما را مستقیماً به اتاق عمل منتقل کنند، چون به تأخیر انداختن جراحی ممکن است منجر به از دست دادن بیضه گردد.
درمان
درمان تورشن بیضه مستلزم عمل جراحی است. در بعضی موارد، پزشک ممکن است بتواند با فشار دادن کیسه‌ٔ بیضه، پیچ‌خوردگی را برطرف کند (دیتورشن دستی)؛ البته در این حالت هم برای جلوگیری از پیچ‌خوردگی مجدد بیضه لازم است که فرد تحت عمل جراحی قرار گیرد.
در این جراحی معمولاً بیمار را بیهوش می‌کنند. در طی عمل، پزشک برشی کوچک در کیسه‌ٔ بیضه ایجاد می‌کند، در صورت لزوم پیچ‌خوردگی طناب اسپرماتیک را رفع می‌کند و یک یا هر دو بیضه را به سطح داخلی کیسه‌ٔ بیضه می‌دوزد.
هر چه رفع پیچ‌خوردگی بیضه زودتر صورت گیرد، احتمال حفظ بیضه بیشتر می‌شود. با گذشت شش ساعت از شروع درد، احتمال از دست دادن بیضه به‌شدت بالا می‌رود. اگر درمان برای بیش از 12 ساعت به تأخیر بیفتد، احتمال از دست دادن بیضه حداقل 75 درصد است.
پیچ‌خوردگی بیضه در نوزادان
تورشن بیضه می‌تواند در نوزادان هم اتفاق بیفتد، هر چند که احتمال وقوع آن نادر است. بیضه‌ٔ نوزاد ممکن است سخت، متورم و رنگ آن تیره‌تر شود. شاید سونوگرافی نتواند کاهش جریان خون کیسه‌ٔ بیضه‌ٔ نوزاد را تشخیص دهد و تأیید این پیچ‌خوردگی مستلزم عمل جراحی باشد.
درمان تورشن بیضه‌ٔ نوزادان محل بحث است. اگر پسری با علائم این بیماری متولد شود، ممکن است دیگر برای انجام جراحی دیر شده باشد؛ افزون بر این، بیهوش کردن نوزاد هم خطراتی به دنبال دارد. البته جراحی اورژانسی گاهی می‌تواند تمام یا قسمتی از بیضه را حفظ کند و از وقوع مشکلاتی در زمینه‌ٔ تولید هورمون‌ها و باروری پیشگیری نماید.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
