عفونت کلیه
عفونت کلیه (پیلونفریت) نوعی عفونت مجرای ادراری (UTI) است که به‌طور کلی در میزراه یا مثانه شروع می‌شود و سپس به یک یا هر دو کلیه می‌رسد.
عفونت کلیه نیازمند مراقبت‌های بهداشتی فوری است. در صورتی که این عفونت به خوبی درمان نشود، می‌تواند آسیبی دائمی به کلیه‌ها وارد کند یا باعث ورود باکتری‌ها به جریان خون شود و موجب عفونتی مرگبار شود.
در طی درمان عفونت کلیه که معمولاً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌هاست، ممکن است لازم باشد در بیمارستان بستری شوید.
علائم
نشانه‌ها و علائم عفونت کلیه ممکن است شامل موارد زیر شوند:
- تب
- لرز
- درد در ناحیهٔ پشت، پهلو یا کشاله‌ٔ ران
- درد شکمی
- تکرر ادرار
- تعجیل مداوم در ادرار کردن به محض احساس نیاز به دفع
- احساس سوزش یا درد در هنگام دفع ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- وجود چرک یا خون در ادرار
- بدبو یا کدر بودن ادرار
زمان مراجعه به پزشک
اگر علائم نگران‌کننده‌ای در خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر برای عفونت مجرای ادراری تحت درمان قرار دارید ولی بهبودی‌ای در علائم خود مشاهده نمی‌کنید، با پزشک صحبت کنید.
عفونت شدید کلیه می‌تواند عوارض ثانویه‌ٔ مرگباری به دنبال داشته باشد. در صورتی که در خود علائم عفونت کلیه به همراه ادرار خونی، حالت تهوع و استفراغ مشاهده کردید، فوری خودتان را به پزشک نشان دهید.
علل
باکتری‌هایی که از طریق لوله‌ٔ خارج‌کننده‌ٔ ادرار از بدن (میزراه) وارد بدن شده‌اند، می‌توانند تکثیر شوند و به کلیه‌ها بروند. این شایع‌ترین علت عفونت کلیه است.
عفونت‌های باکتریایی در هر نقطه از بدن (برای نمونه عفونت یک مفصل مصنوعی یا دریچه‌ٔ قلبی) می‌توانند وارد جریان خون شده و به کلیه‌ها بروند؛ اگرچه در این حالت احتمال عفونت کلیه اندک است ولی غیرممکن نیست.
در موارد نادر عفونت کلیه در نتیجه‌ٔ جراحی کلیه ایجاد می‌شود.
ریسک‌فاکتورها
عواملی که خطر ابتلا به عفونت کلیه را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:
- مؤنث بودن. طول میزراه در زنان کوتاه‌تر از مردان است و این موضوع باعث می‌شود که مهاجرت باکتری‌ها از محیط خارج به مثانه در زنان راحت‌تر باشد. نزدیکی میزراه به واژن و مقعد هم فرصت بیشتری برای ورود به مثانه را در اختیار باکتری‌ها قرار می‌دهد.
عفونت مثانه می‌تواند به کلیه‌ها سرایت کند. خطر ابتلا به عفونت کلیه در زنان باردار بیشتر است.
- انسداد مجرای ادراری. هر عاملی که سبب کاهش سرعت جریان ادرار شود یا توانایی شما را برای تخلیه‌ٔ مثانه در حین دفع ادرار کاهش دهد، مثل: سنگ کلیه، وجود ناهنجاری در ساختار مجرای ادراری یا بزرگ‌شدگی غده‌ٔ پروستات در مردان، سبب افزایش خطر ابتلا به عفونت کلیه می‌شود.
- ضعیف شدن سیستم ایمنی. بیماری‌های از قبیل: دیابت و ایدز که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند، خطر ابتلا به عفونت کلیه را افزایش می‌دهند. مصرف بعضی از داروها، مثل داروهایی که برای جلوگیری از پس‌زده‌شدن پیوند به‌کار می‌روند هم تأثیری مشابه دارند.
- آسیب دیدن اعصاب اطراف مثانه. آسیب دیدن اعصاب یا نخاع می‌تواند سبب بلوکه شدن پیام‌های حسی ناشی از عفونت مثانه شود و شما متوجه پیشروی عفونت به سوی کلیه‌هایتان نشوید.
- استفاده از سوند ادراری برای چند مدت. سوندهای ادراری لوله‌هایی‌اند که به منظور تخلیه‌ٔ ادرار مثانه به‌کار می‌روند. ممکن است در طی بعضی از عمل‌های جراحی و تست‌های تشخیصی یا بعد از آن‌ها برایتان سوند بگذارند. در صورتی که مجبور باشید در تخت‌خواب بمانید، باید به‌طور پیوسته از این سوندها استفاده کنید.
- داشتن مشکلی که باعث شود ادرار در مسیری اشتباه حرکت کند. در ریفلاکس وزیکویورترال، مقادیر اندکی از ادرار مثانه به داخل میزنای‌ها و کلیه‌ها بازمی‌گردد. افراد مبتلا به این مشکل، در کودکی و بزرگسالی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت کلیه قرار دارند.
عوارض ثانویه
در صورت عدم معالجه‌ٔ عفونت کلیه عوارض خطرناکی ممکن است رخ دهند:
- ایجاد اسکار در کلیه. این مورد می‌تواند سبب بیماری مزمن کلیه، افزیش فشار خون و نارسایی کلیه گردد.
- مسمومیت خون (سپتیسمی). کلیه‌ها مواد زائد را از خون برمی‌دارند و خون تصفیه‌شده را به بدن برمی‌گردانند. داشتن عفونت کلیه می‌تواند باعث ورود باکتری‌ها به جریان خون شود.
- مشکلات بارداری. خطر به دنیا آوردن بچه‌های کم‌وزن در زنانی که در طی بارداری دچار عفونت کلیه می‌شوند، احتمالاً بیشتر است.
پیشگیری
با اقدام در جهت جلوگیری از ابتلا به عفونت‌های مجرای ادراری، خطر ابتلا به عفونت کلیه را کاهش دهید. رعایت موارد زیر (به‌خصوص در زنان) می‌تواند باعث کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های مجرای ادراری شود:
- مایعات، به‌خصوص آب، مصرف کنید. مصرف مایعات باعث ادرار کردن و دفع باکتری‌ها از بدن می‌شود.
- به محض احساس نیاز، ادرار خود را دفع کنید. وقتی احساس نیاز به دفع ادرار پیدا کردید، این کار را به تأخیر نیندازید.
- پس از رابطه‌ٔ جنسی، مثانه‌ٔ خود را تخلیه کنید. پس از رابطه‌ٔ جنسی در اولین فرصت اقدام به دفع ادرار نمایید تا میزراه‌تان از باکتری‌ها پاکسازی شود و خطر ابتلا به عفونت کاهش یابد.
- خودتان را به دقت تمیز کنید. کشیدن دست از جلو به عقب برای تمیز کردن خود پس از دفع ادرار و مدفوع، از مهاجرت باکتری‌ها به میزراه پیشگیری می‌کند.
- از مصرف محصولات زنانه در ناحیهٔ تناسلی خودداری کنید. استفاده از محصولاتی مثل اسپری‌های دئودورانت در ناحیهٔ تناسلی یا دوش‌های واژینال می‌تواند باعث تحریک مثانه شود.
تشخیص
به منظور تأیید ابتلای شما به پیلونفریت ، احتمالاً از شما می‌خواهند که آزمایش ادرار بدهید تا وجود باکتری، خون یا چرک در آن را بررسی کنند. ممکن است نمونه‌ای خون از شما بگیرند و آن را در آزمایشگاه کشت دهند تا وجود باکتری‌ها و سایر ارگانیسم‌ها را در آن بررسی نمایند.
تست‌های دیگر عبارت‌اند از: سونوگرافی، CT اسکن و نوعی رادیوگرافی به نام سیستویورتروگرام حین تخلیه‌ٔ ادرار (voiding cystourethrogram). سیستویورتروگرام حین تخلیه‌ٔ ادرار، شامل تزریق رنگ کنتراست به منظور گرفتن تصاویری از مثانه با اشعه‌ٔ ایکس، در هنگام پر بودن و در حین تخلیه‌ٔ آن، می‌شود.
درمان
مصرف آنتیبیوتیکها برای درمان پیلونفریت
خط اول درمانی در مقابله با پیلونفریت آنتیبیوتیکها هستند. نوع آنتیبیوتیکها و مدت زمان مصرف آن‌ها به وضعیت سلامت شما و نوع باکتری‌های یافت‌شده در نمونه‌ٔ ادرارتان بستگی دارد.
معمولاً نشانه‌ها و علائم عفونت کلیه در نخستین روزهای مصرف آنتیبیوتیکها از بین می‌روند. ولی ممکن است لازم باشد مصرف آن‌ها را برای یک هفته یا بیشتر ادامه دهید. حتی پس از اینکه احساس کردید بهتر شده‌اید، تمام آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده را تا به اتمام رسیدن آن‌ها مصرف کنید.
پزشکتان ممکن است به منظور اطمینان یافتن از پاکسازی عفونت، دوباره برایتان آزمایش کشت ادارار تجویز کند. اگر عفونت همچنان باقی بود، لازم است یک دوره‌ٔ دیگر هم مصرف آنتیبیوتیکها را ادامه دهید.
بستری‌شدن در بیمارستان برای عفونت‌های شدید کلیه
اگر پیلونفریت شما شدید باشد، پزشکتان ممکن است شما را به بیمارستان ارجاع دهد. در این حالت، درمان شما ممکن است شامل آنتیبیوتیکها و مایعاتی باشد که از طریق داخل‌وریدی به شما داده می‌شوند. مدت زمان بستری شدن در بیمارستان به شدت بیماری شما بستگی دارد.
درمان پیلونفریت بازگشتی کلیه
داشتن مشکلات زمینه‌ای از قبیل: غیرعادی بودن مجرای ادراری، می‌تواند باعث شود دوباره دچار عفونت کلیه شوید. در این حالت، ممکن است برای ارزیابی‌های بیشتر به یک متخصص کلیه (نفرولوژیست) یا یک جراح مجرای ادراری (اورولوژیست) ارجاع داده شوید. شاید برای تصحیح ناهنجاری‌های ساختاری به عمل جراحی نیاز پیدا کنید.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
به منظور کاهش ناراحتی در طی دوران بهبودی از عفونت کلیه:
- در معرض گرما قرار بگیرید. برای کاستن از درد، یک پد حرارتی را روی شکم، پشت یا پهلوی خود قرار دهید.
- داروهای مسکن مصرف کنید.
- آب بدن خود را حفظ کنید. مصرف مایعات سبب شست‌وشوی باکتری‌های مجرای ادراری می‌شود. تا زمان پاک شدن از عفونت، از مصرف قهوه و الکل خودداری کنید، چون این مواد می‌توانند احساس نیاز به دفع ادرار را بدتر کنند.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
