پرفشاری خون ثانویه
پرفشاری خون ثانویه در نتیجه‌ٔ بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد می‌شود، بیماری‌هایی که کلیه‌ها، شریان‌ها، قلب و سیستم درون‌ریز شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این مشکل در دوران بارداری هم می‌تواند رخ دهد.
پرفشاری خون ثانویه با نوع معمول پرفشاری (پرفشاری خون اولیه) متفاوت است. اغلب پرفشاری خون اولیه را صرفاً فشار خون بالا می‌نامند؛ نوع اولیه‌ٔ پرفشاری علت مشخصی ندارد و احتمال می‌رود که با ژنتیک، سوءتغذیه، نداشتن فعالیت فیزیکی و چاقی مرتبط باشد.
درمان مناسب پرفشاری خون ثانویه اغلب موجب کنترل بیماری زمینه‌ای و فشار خون بالا می‌شود و خطر وقوع عوارضی همچون بیماری قلبی، نارسایی کلیه و سکتهٔ مغزی را کاهش می‌دهد.
علائم
پرفشاری خون ثانویه مانند نوع اولیه‌ٔ آن، حتی اگر خیلی بالا رود و به مقادیر خطرناک برسد هم معمولاً علامتی ندارد.
اگر پزشک تشخیص داد که شما دچار پرفشاری خون هستید، نشانه‌ها و علائم زیر از ثانویه بودن آن حکایت می‌کنند:
- فشار خون بالایی که به داروها جواب نمی‌دهد (پرفشاری خون مقاوم)
- فشار خون خیلی بالا – فشار سیستولی بالاتر از 180 میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولی بالاتر از 120 میلی‌متر جیوه
- افزایش ناگهانی فشار خون قبل از 30 سالگی یا بعد از 55 سالگی
- نداشتن سابقه‌ٔ فامیلی پرفشاری خون
- چاق نبودن
زمان مراجعه به پزشک
اگر مبتلا به بیماری‌ای هستید که موجب پرفشاری خون ثانویه می‌شود، ممکن است لازم باشد بیش از پیش فشار خونتان را بررسی کنید. از پزشکتان بپرسید که چند وقت یک‌بار باید فشار خون خود را چک کنید.
علل
عوامل متعددی می‌توانند سبب پرفشاری خون ثانویه شوند. تعدادی از بیماری‌های کلیوی مسبب این مشکل عبارت‌اند از:
- عوارض ثانویه‌ٔ دیابت (نفروپاتی دیابتی). دیابت می‌تواند به سیستم فیلتراسیون کلیوی آسیب بزند و منجر به افزایش فشار خون شود.
- بیماری کلیه‌ٔ پلی‌کیستیک. در این بیماری، کیست‌های موجود در کلیه مانع از فعالیت طبیعی آن می‌شوند و می‌توانند موجب افزایش فشار خون شوند.
- بیماری گلومرولی. کلیه‌ها به کمک فیلترهایی میکروسکوپی به نام گلومرول‌ها آب و سدیم را تصفیه می‌کنند. این گلومرول‌ها ممکن است دچار ورم شوند. اگر گلومرولِ متورم نتواند به‌طور طبیعی فعالیت کند، ممکن است منجر به افزایش فشار خون شود.
- پرفشاری رنوواسکولار (renovascular hypertension). این نوع پرفشاری بر اثر استنوزِ (تنگی) یک یا هر دو شریان کلیوی ایجاد می‌شود.
پرفشاری رنوواسکولار اغلب بر اثر همان پلاک‌هایی از چربی که به شریان‌های کرونر آسیب می‌زنند (تصلب شرایین) یا در نتیجه‌ٔ سخت و ضخیم شدن عضلات و بافت رشته‌ای دیواره‌ٔ شریان کلیوی (دیسپلازی فیبروماسکولار) ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند آسیبی بازگشت‌ناپذیر به کلیه‌ها وارد کند.
بیماری‌هایی که سطح هورمون‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند نیز می‌توانند موجب پرفشاری خون ثانویه شوند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- سندرم کوشینگ. داروهای کورتیکواستروئیدی عامل سندرم کوشینگ ممکن است موجب پرفشاری خون ثانویه شوند. این پرفشاری همچنین می‌تواند بر اثر تومور غده‌ٔ هیپوفیز یا عامل دیگری که سبب ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول از غدد فوق‌کلیوی شود، ایجاد گردد.
- آلدوسترونیسم. ایجاد تومور در غدد فوق‌کلیوی، رشد زیاد سلول‌های این غدد و یا عوامل دیگر می‌توانند باعث ترشح بیش از حد هورمون آلدوسترون از غدد مذکور و ایجاد آلدوسترونیسم شوند. آلدوسترون موجب حفظ آب و نمک و دفع پتاسیم می‌گردد که این امر فشار خون را افزایش می‌دهد.
- فئوکروموسیتوما. این تومور نادر که در غدد فوق‌کلیوی ایجاد می‌شود، سبب افزایش تولید هورمون‌های آدرنالین و نورآدرنالین می‌گردد. افزایش تولید این هورمون‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت یا بلندمدت سبب افزایش فشار خون شود.
- مشکلات تیروئیدی. کاهش یا افزایش بیش‌ازحد هورمون‌های تیروئیدی (هیپوتیروئیدیسیم و هایپرتیروئیدیسم) می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود.
- هایپرپاراتیروئیدیسم. غدد پاراتیروئید سطح کلسیم و فسفر بدن را کنترل می‌کنند. افزایش بیش‌ازحد ترشح هورمون پاراتیروئیدی موجب افزایش سطح کلسیم و در نتیجه افزایش فشار خون می‌شود.
سایر علل احتمالی پرفشاری خون ثانویه عبارت‌اند از:
- کوآرکتاسیون (تنگی) آئورت. در این مشکل مادرزادی، شریان اصلی بدن (آئورت) دچار تنگی می‌شود. در نتیجه قلب برای اینکه خون را از طریق آئورت به سایر بخش‌های بدن برساند، مجبور می‌شود شدیدتر بزند. این امر موجب افزایش فشار خون – به‌خصوص در بازوها – می‌شود.
- آپنه‌ٔ خواب. در آپنه‌ٔ خواب، تنفس فرد در طول خواب به‌طور مکرر قطع و برقرار می‌شود، در نتیجه اکسیژن کافی به بدن او نمی‌رسد. از علائم شایع این وضعیت می‌توان به خروپف شدید اشاره کرد.
عدم دریافت اکسیژن کافی ممکن است به پوشش دیواره‌ٔ عروق خونی آسیب برساند و باعث کاهش توانایی عروق در تنظیم فشار خون شود. افزون بر این، آپنه‌ٔ خواب سبب فعالیت بیش‌ازحد بخشی از سیستم عصبی می‌شود که در نتیجه‌ٔ آن، موادی شیمایی آزاد می‌شوند که فشار خون را افزایش می‌دهند.
- چاقی. با افزایش وزن، مقدار خونی که در بدنتان گردش می‌کند هم بیشتر می‌شود. این امر موجب افزایش فشار وارده بر دیواره‌ٔ شریان‌ها و در نتیجه، افزایش فشار خون می‌شود.
اضافه‌وزن معمولاً با افزایش ضربان قلب و کاهش ظرفیت عروق خونی برای انتقال خون مرتبط است. افزون بر این، توده‌های چربی می‌توانند موادی آزاد کنند که سبب افزایش فشار خون می‌شوند. تمام این عوامل می‌توانند فشار خون را افزایش دهند.
- بارداری. بارداری می‌تواند موجب بالا رفتن فشار خون شود (پره‌اکلامپسی) یا اینکه فشار خون بالای موجود را بدتر نماید.
- داروها و مکمل‌ها. داروهای تجویزی مختلف – مثل مسکن‌ها، داروهای پیشگیری از بارداری، داروهای ضدافسردگی و داروهایی که پس از پیوند عضو به‌کار می‌روند – می‌توانند در بعضی از افراد سبب ایجاد یا افزایش وخامت پرفشاری خون شوند.
داروهای ضداحتقان بدون نسخه و بعضی از مکمل‌های گیاهی از قبیل مکمل‌های جینسینگ، شیرین‌بیان یا افدرا هم ممکن است فشار خون را افزایش دهند. بسیاری از مواد مخدر مثل کوکائین و مت‌آمفتامین نیز چنین اثری دارند.
ریسک‌فاکتورها
داشتن مشکلاتی از قبیل مشکلات کلیوی، شریانی، قلبی و اختلالات سیستم درون‌ریز موجب افزایش فشار خون و در نتیجه افزایش خطر ابتلا به پرفشاری خون ثانویه می‌شوند.
عوارض ثانویه
پرفشاری خون ثانویه، وخامت مشکلی را که منجر به بالا رفتن فشار خون شده است افزایش می‌دهد. اگر برای درمان این پرفشاری اقدامی نکنید، ممکن است دچار عوارض زیر شوید:
- آسیب‌دیدگی شریان‌ها. این مورد می‌تواند باعث سخت و ضخیم شدن شریان‌ها (تصلب شرایین) شود. تصلب شرایین هم به نوبه‌ٔ خود می‌تواند منجر به حمله‌ٔ قلبی، سکتهٔ مغزی یا سایر مشکلات گردد.
- آنوریسم. افزایش فشار خون می‌تواند باعث ضعیف‌شدن عروق خونی و ایجاد بیرون‌زدگی‌هایی در دیواره‌ٔ آن شود که به این وضعیت آنوریسم می‌گویند. پارگی دیواره‌ٔ رگ خونی در اثر آنوریسم می‌تواند مرگبار باشد.
- نارسایی قلبی. با افزایش فشار خون، عضله‌ٔ قلبی برای اینکه بتواند خون را به داخل عروق پمپ کند، ضخیم‌تر می‌شود. سرانجام این عضله‌ٔ ضخیم‌شده ممکن است نتواند خون کافی را به داخل رگ‌ها پمپ کند و نارسایی قلبی ایجاد شود.
- ضعیف‌شدگی و تنگی عروق خونی کلیوی. این مورد می‌تواند مانع از عملکرد طبیعی اندام‌ها شود.
- ضعیف‌شدگی، تنگی و یا پارگی عروق خونی چشم. این مورد می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
- سندرم متابولیک. این سندرم مجموعه‌ای از اختلالات متابولیک بدن را شامل می‌شود، مثل افزایش اندازه‌ٔ دور کمر، افزایش چربی، کاهش HDL (کلسترول خوب)، افزایش فشار خون و افزایش سطح انسولین.
اگر فشار خونتان بالا باشد، احتمال اینکه سایر اجزای سندرم متابولیک را داشته باشید، بیشتر است. هرچه دچار اجزای بیشتری از این سندرم باشید، خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکتهٔ مغزی در شما بیشتر می‌شود.
- مشکلات حافظه و یادگیری. پرفشاری خون کنترل‌نشده ممکن است توانایی تفکر، به خاطر سپردن و یادگیری را هم تحت تأثیر قرار دهد. مشکلات حافظه و یادگیری در افراد مبتلا به فشار خون بالا شایع‌تر است.
تشخیص
در جریان تشخیص پرفشاری خون ثانویه، پزشک ابتدا فشارتان را اندازه می‌گیرد.
پزشک احتمالاً تنها براساس اینکه فشار خونتان بالاتر از سطح نرمال است، به تشخیص پرفشاری خون ثانویه نرسد. تشخیص این مشکل ممکن است در نتیجه‌ٔ سه تا شش بار سنجش فشار خون در طی ویزیت‌های جداگانه صورت گیرد.
این اندازه‌گیری‌ها ممکن است در منزل یا به‌صورت متحرک (ambulatory) صورت گیرد. در سنجش فشار خون متحرک، وسیله‌ای به‌صورت اتوماتیک فشار خون فرد را در زمان‌هایی معین اندازه می‌گیرد.
پزشکتان ممکن است بخواهد برای یافتن علت فشار خون بالای شما مارکرهای دیگری را هم بررسی کند، مثل:
- آزمایش خون. پزشک ممکن است برای انجام تشخیص بخواهد سطح پتاسیم، سدیم، کراتینین، قند خون ناشتا، کلسترول کل و چربی شما را بداند.
- آزمایش ادرار. پزشک ممکن است برایتان آزمایش ادرار تجویز کند تا به بررسی بعضی از مارکرها بپردازد. بررسی آن‌ها ممکن است پزشک را به این نتیجه برساند که فشار خون بالای شما ناشی از یک بیماری دیگر است.
- سونوگرافی کلیه‌ها. از آنجا که بیماری‌های کلیوی متعددی با پرفشاری خون ثانویه مرتبط هستند، پزشک ممکن است برایتان سونوگرافی کلیه و عروق خونی تجویز کند.
در این روش غیرتهاجمی، یک کارشناس وسیله‌ای به نام مبدل را روی بدن شما حرکت می‌دهد. این مبدل که امواج صوتی تولید می‌کند، نحوه‌ٔ بازگشت این امواج از کلیه و شریان‌ها را تشخیص می‌دهد و تصاویر تولیدشده توسط امواج را به رایانه می‌فرستد.
- نوار قلب (ECG). اگر پزشک گمان کند که پرفشاری خون ثانویه بر اثر مشکلات قلبی ایجاد شده است، ممکن است درخواست نوار قلب دهد.
در این روش غیرتهاجمی، سنسورهای تشخیص‌دهنده‌ٔ جریان الکتریکی قلب (الکترودها) را به سینه و گاهی به اندام‌ها وصل می‌کنند. با نوار قلب می‌توان نظم و مدت‌زمان هر کدام از فازهای الکتریکی ضربان قلب را بررسی کرد.
درمان
اغلب درمان مشکلِ زمینه‌ای که سبب پرفشاری خون ثانویه شده است، مستلزم مصرف دارو یا عمل جراحی است. با درمان مشکل زمینه‌ای، پرفشاری خون ثانویه برطرف شده یا از شدت آن کاسته می‌شود.
در بیشتر موارد با اعمال تغییراتی در سبک زندگی – مثل: مصرف غذاهای سالم، افزایش فعالیت فیزیکی و رسیدن به وزن مناسب – می‌توان فشار خون را کنترل کرد؛ البته ممکن است لازم باشد داروهای کاهنده‌ٔ فشار را هم مصرف کنید. مشکلات زمینه‌ای شما نیز بر نوع داروهای انتخابی توسط پزشک تأثیر می‌گذارند.
داروهای احتمالی عبارت‌اند از:
- ادرارآورهای تیازیدی. ادرارآورها داروهایی هستند که با اثر بر کلیه‌ها سبب می‌شوند آب و سدیم بیشتری از بدن دفع شود و حجم خون کاهش یابد. ادرارآورهای تیازیدی اغلب جزو اولین انتخاب‌ها برای کنترل فشار خون‌اند.
این داروها اغلب ژنریک هستند و قیمت کمتری از سایر داروهای کاهنده‌ٔ فشار دارند. اگر از این داروهای ادرارآور مصرف نمی‌کنید و فشار خونتان بالاست، درباره‌ٔ مصرف یکی از این ادرارآورها یا جایگزین کردن آن با یکی از داروهای مصرفی کنونی‌تان با پزشک صحبت کنید. عوارض جانبی احتمالی آن‌ها شامل ضعف، کرامپ (گرفتگی) عضلات پا و افزایش احتمال ناتوانی جنسی است.
- بتابلاکرها. این داروها حجم کار قلب را کاهش داده و عروق را باز می‌کنند، در نتیجه باعث می‌شوند ضربان قلب آهسته‌تر شود و با نیروی کمتری صورت بگیرد. مصرف داروهای بتابلاکر به‌تنهایی در افراد سیاهپوست مؤثر نیست اما اگر آن‌ها را به همراه ادرارآورهای تیازیدی مصرف کنند، تأثیرگذار خواهند بود.
عوارض جانبی احتمالی مصرف این داروها شامل خستگی مفرط، مشکلات خواب، آهسته شدن ضربان قلب و سرد شدن دست و پا می‌شود؛ همچنین به‌طور کلی بتابلاکرها را برای افراد مبتلا به آسم تجویز نمی‌کنند چون این داروها می‌توانند موجب اسپاسم عضلانی ریه‌ها شوند.
- بازدارندههای آنزیم تبدیل‌کننده‌ٔ آنژیوتانسین (ACE). این داروها مانع تشکیل ماده‌ٔ تنگ‌کننده‌ٔ عروق می‌شوند و بدین صورت به استراحت (عدم انقباض) عروق خونی کمک می‌کنند. این داروهای بازدارنده، می‌توانند در درمان فشار خون بالای افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی و نارسایی کلیوی، حائز اهمیت باشند.
- بلوک‌کننده‌ٔ گیرنده‌ٔ آنژیوتانسین II. این داروها با جلوگیری از عمل (نه تشکیل) ماده‌ٔ تنگ‌کننده‌ٔ عروق خونی، به استراحت (عدم انقباض) آن‌ها کمک می‌کنند. استفاده از این بلوک‌کننده‌ها (مانند بازدارندههای آنزیم تبدیل‌کننده‌ٔ آنژیوتانسین) اغلب در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی و نارسایی کلیوی، مفید است.
عوارض جانبی احتمالی این داروها از بازدارندههای ACE کمتر است، با این وجود از هیچکدام از آنان نمی‌توان در دوران بارداری استفاده کرد.
- بلوک‌کننده‌های کانال کلسیمی. این داروها موجب استراحت عضلات عروق خونی یا کاهش ضربان قلب می‌شوند. مصرف داروهای بلوک‌کننده‌ٔ کانال کلسیمی ممکن است برای بعضی افراد مفیدتر از مصرف بازدارندههای ACE و بتابلاکرها به‌تنهایی باشد. عوارض جانبی احتمالی مصرف آن‌ها هم شامل احتباس آب، گیجی و یبوست است.
آب گریپ‌فروت با بعضی از داروهای بلوک‌کننده‌ٔ کانال کلسیمی تداخل دارد و باعث افزایش سطح خونی دارو و احتمال ابتلا به عوارض جانبی می‌شود. از یک پزشک یا داروساز بپرسید که آیا آب گریپ‌فروت با داروی شما تداخل دارد یا خیر.
درمان پرفشاری خون ثانویه گاهی پیچیده است؛ برای کنترل پرفشاری خونتان ممکن است لازم باشد چند نوع دارو مصرف کنید و همزمان تغییراتی هم در سبک زندگی خود ایجاد نمایید. پزشک هم از شما خواهد خواست که تا زمانی که فشار خونتان به پایداری می‌رسد، بیشتر (مثلاً: هر ماه یک‌بار) نزد او مراجعه کنید. او همچنین پیشنهاد خواهد کرد که در منزل هم فشار خونتان را اندازه بگیرید و آن را تحت نظر داشته باشید.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
اگرچه کاهش پرفشاری خون ثانویه می‌تواند دشوار باشد، ولی با اعمال تغییرات زیر در سبک زندگی، می‌توان در جهت کاهش این پرفشاری گام برداشت:
- غذاهای سالم مصرف کنید. رژیم غذایی DASH را امتحان کنید. در این رژیم بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم‌چرب تأکید می‌شود. استفاده از غذاهای پرپتاسیم مثل سیب‌زمینی، اسفناج، موز و زردآلو می‌تواند فشار خونتان را کاهش دهد. همچنین چربی‌ها (به‌خصوص چربی‌های اشباع) را کمتر مصرف کنید.
- نمک موجود در رژیم غذایی خود را کاهش دهید. میزان سدیم مصرفی در افراد 51 ساله و بالاتر، سیاهپوستان و افراد مبتلا به پرفشاری خون، دیابت و بیماری مزمن کلیوی باید کمتر از سایرین (1500 میلی‌گرم در روز) باشد. سایر افراد می‌توانند روزانه تا 2300 میلی‌گرم سدیم مصرف نمایند.
برای کاستن از مقدار نمک مصرفی، علاوه بر اینکه باید نمک کمتری به غذای خود اضافه کنید، لازم است حواستان به نمک موجود در غذاهای فرآوری‌شدن از قبیل کنسروهای سوپ و غذاهای منجمد هم باشد.
- به وزن مناسب برسید. اگر دچار اضافه‌وزن هستید، حتی کاهش 10 پوند (4/5 کیلوگرم) از وزنتان هم می‌تواند مفید باشد.
- فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. داشتن فعالیت بدنی منظم به کاهش فشار خون و کنترل وزن کمک می‌کند. سعی کنید روزانه حداقل به مدت 30 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.
- مصرف الکل را محدود نمایید. مصرف الکل حتی در افراد سالم هم می‌تواند موجب افزایش فشار خون شود. اگر الکل مصرف می‌کنید، این کار را به‌صورت متعادل انجام دهید: حداکثر یک پیک در روز برای زنان و دو پیک در روز برای مردان 65 سال به پایین. مردان و زنان بالای 65 سال بهتر است حداکثر روزی یک پیک مصرف نمایند.
- دخانیات مصرف نکنید. تنباکو به دیواره‌ٔ عروق خونی آسیب می‌زند و سرعت فرآیند سخت شدن شریان‌ها را افزایش می‌دهد. در صورت استعمال دخانیات، از پزشکتان بخواهید برای ترک آن به شما کمک کند.
- استرس خود را مدیریت کنید. تا جایی که ممکن است استرس خود را کاهش دهید. از تکنیک‌های کنترل استرس، مانند ریلکسیشن عضلات و تنفس عمیق استفاده کنید. داشتن خواب کافی هم می‌تواند در این امر مفید باشد.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
