نگاه کلی
به ورم یک یا هر دو کلیه هیدرونفروز گفته می‌شود. ورم کلیه زمانی رخ می‌دهد که ادرار نتواند از کلیه خارج شود و در آنجا تجمع پیدا کند. این مشکل می‌تواند ناشی از انسداد لوله‌ی تخلیه‌کننده‌ی ادرار کلیه (میزنای) یا نقصی ساختاری باشد که مانع تخلیه‌ی ادرار می‌شود.
هیدرونفروز می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. هیدرونفروز بچه‌ها ممکن است در دوران نوزادی یا گاهی قبل از تولد (به وسیله‌ی سونوگرافی) تشخیص داده‌شود.
بعضب اوقات هیدرونفروز علامتی بروز نمی‌دهد ولی علایم احتمالی آن عبارتند از:
- درد در ناحیه‌ی پهلو و پشت که ممکن است به شکم و کشاله‌ران هم کشیده‌شود.
- مشکلات ادراری؛ مانند: دردناک بودن دفع، تعجیل در ادرار کردن به محض احساس دفع یا تکرر ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- تب
- اختلال رشد، در نوزادان
علل
بطور طبیعی، ادرار از کلیه وارد لوله‌ی تخلیه‌کننده‌ی آن (میزنای) می‌شود، از آنجا به مثانه رفته و سپس از بدن خارج می‌شود؛ ولی گاهی اوقات، ادرار بر اثر انسداد تجمع پیدا می‌کند یا داخل کلیه یا میزنای باقی می‌ماند. در این حالت هیدرونفروز ایجاد می‌شود.
بعضی از علل رایج هیدرونفروز عبارتند از:
- انسداد جزئی مجرای ادراری. انسداد مجرای ادراری غالباً در محل اتصال کلیه به میزنای – محلی به نام ureteropelvic junction – رخ می‌دهد. گاهی اوقات هم انسداد در محل اتصال میزنای به مثانه – محلی به نام ureterovesical junction – اتفاق می‌افتد.
- ریفلاکس وزیکویورترال. ریفلاکس وزیکویورترال زمانی اتفاق میفتد که ادرار موجود در مثانه از طریق میزنای به کلیه برگردد. در حالت طبیعی، ادرار موجود در میزنای تنها در یک جهت حرکت می‌کند. جریان برعکس ادرار سبب می‌شود تخلیه‌ی کلیه‌ها دشوار شده و کلیه دچار ورم شود.
علل کمتر شایع هیدرونفروز عبارتند از: سنگ کلیه، وجود تومور در شکم یا لگن و مشکلات اعصاب کلیوی.
همچنین بخوانید: بیماری سنگ کلیه؛ نشانه‌ها و علل، تشخیص و درمان
تشخیص
تست‌های تشخیصی هیدرونفروز عبارتند از:
- آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد کلیوی
- آزمایش ادرار برای بررسی نشانه‌های عفونت یا سنگ‌های ادراری که منجر به انسداد می‌شوند.
- سونوگرافی (امواج فراصوت)، که توسط آن پزشک می‌تواند کلیه‌ها، مثانه و سایر ساختارهای دستگاه ادراری را به منظور تشخیص مشکلات بالقوه مشاهده نماید.
- سیستویورتروگرام حین تخلیه‌ی ادرار (voiding cystourethrogram)، در این روش که از اشعه ایکس استفاده می‌شود، به کمک یک رنگ مخصوص، کلیه‌ها، میزنای‌ها، مثانه و میزراه را مشخص می‌کنند و قبل و بعد از دفع ادرار، از آن‌ها عکس می‌گیرند.
بسته به نتایج حاصل از تست‌های اولیه، پزشک‌تان ممکن است انواع دیگری از عکس‌برداری را هم برایتان تجویز کند؛ مثل: توموگرافی رایانه‌ای (CT اسکن). تست احتمالی دیگر DMSA اسکن نام دارد؛ این تست، یک روش عکس‌برداری در پزشکی هسته‌ای است که عملکرد و تخلیه‌ی کلیوی را ارزیابی می‌کند.
پزشک‌تان ممکن است شما را به یک متخصص بیماری‌های مجرای ادراری (اورولوژیست) ارجاع دهد.
درمان
درمان هیدرونفروز به علت ایجاد آن بستگی دارد. اگرچه گاهی اوقات جراحی لازم می‌شود ولی هیدرونفروز غالباً خود به خود برطرف می‌گردد.
- هیدرونفروز خفیف تا متوسط. پزشک ممکن است درمانی تجویز نکند و صبر کند تا مشکل خود به خود برطرف شود. با این وجود شاید به منظور کاهش خطر ابتلا به عفونت مجرای ادراری، برایتان آنتی‌بیوتیک تجویز نماید.
- هیدرونفروز شدید. در صورتی که هیدرونفروز عملکرد کلیوی را با دشواری روبرو کند – در موارد شدید‌تر هیدرونفروز یا مواردی که شامل ریفلاکس می‌شوند – برای رفع انسداد یا برطرف کردن ریفلاکس، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
هیدرونفروز شدید اگر درمان نشود، می‌تواند آسیبی دائمی به کلیه‌ها وارد کند و در موارد نادر منجر به نارسایی کلیه گردد. البته در بیشتر موارد، درمان هیدرونفروز موفقیت‌آمیز است. ضمناً چون این بیماری معمولاً تنها یکی از کلیه‌ها را درگیر می‌کند، کلیه‌ی دیگر می‌تواند کار هر دوی آن‌ها را انجام دهد.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
