نگاه کلی

 

هیدروسل نوعی ورم کیسه‌ی بیضه است و هنگامی رخ می‌دهد که مایعات در پوشش نازک احاطه‌کننده‌ی بیضه‌ها تجمع یابند. هیدروسل در نوزادان شایع است و معمولاً بدون نیاز به درمان تا یک سالگی رفع می‌شود. پسران بزرگ‌تر و مردان بالغ در صورت وقوع التهاب یا آسیب‌دیدگی در کیسه‌ی بیضه می‌توانند به این بیماری دچار شوند.

هیدروسل معمولاً دردناک یا مضر نیست و ممکن است بدون نیاز به درمان برطرف شود؛ با این وجود اگر دچار ورم کیسه‌ی بیضه شدید، به پزشک مراجعه کنید چون این موضوع می‌توان دلایل دیگری هم داشته‌باشد.

 

علایم

 

معمولاً تنها علامت هیدورسل، ورم بدون درد یک یا هر دو بیضه است.

در مردان بالغ ممکن است سنگینی کیسه‌ی بیضه‌ی متورم ناراحت‌کننده باشد. بطور کلی، با افزایش التهاب، درد هم افزایش می‌یابد. گاهی اوقات، ممکن است اندازه‌ی بخش متورم در هنگام صبح کوچکتر از سایر زمان‌ها باشد.

 

زمان مراجعه به پزشک

 

در صورتی که شما یا فرزندتان دچار ورم بیضه شدید، به پزشک مراجعه کنید؛ چون لازم از نظر سایر علل تورم کیسه‌ی بیضه که ممکن است نیازمند درمان باشند هم بررسی شوید. برای مثال، هیدروسل ممکن است ناشی از یک ضعف دیواره‌ی شکمی باشد که منجر به ورود قوس روده به داخل کیسه‌ی بیضه شود (فتق اینگوینال یا مغبنی).

هیدروسل نوزادان معمولاً خود به خود برطرف می‌شود، اما اگر پس از گذشت یک سال برطرف نشد، از پزشک بخواهید که مجدداً نوزادتان را معاینه کند.

اگر شما یا فرزندتان دچار درد یا تورم شدید کیسه‌ی بیضه شدید (به خصوص چند ساعت پس از وارد آمدن آسیبی به کیسه‌ی بیضه)، فوراً به مراکز درمانی مراجعه کنید. این نشانه‌ها و علایم می‌توانند ناشی از مشکلات مختلفی باشند؛ مثلاً: انسداد جریان خون بر اثر پیچش(تورشن) بیضه. برای حفظ بیضه‌، باید پیچش بیضه را در همان ساعات ابتدایی بروز علایم معالجه کرد.

 

علل ایجاد هیدروسل

 

نوزادان پسر

 

هیدروسل می‌تواند قبل از تولد ایجاد شود. بطور طبیعی، بیضه‌ها از حفره‌ی شکمی در حال رشد جنین نزول کرده و وارد کیسه‌ی بیضه (اسکروتوم) می‌شوند. در مجاورت هر یک از بیضه‌ها کیسه‌ای قرار دارد که سبب تجمع مایع در اطراف آن‌ها می‌شود. معمولاً هر کدام از کیسه‌ها بسته شده و مایع جذب می‌گردد.

گاهی اوقات پس از بسته شدن کیسه‌ها، مایع باقی می‌ماند (هیدروسل غیرمرتبط یا noncommunicating). این مایع معمولاً در طول سال اول زندگی به تدریج جذب می‌شود. گاهی اوقات هم کیسه‌ها بسته نمی‌شوند (هیدروسل مرتبط یا communicating). اندازه‌ی این کیسه‌ها می‌تواند تغییر کند؛ در صورت فشرده‌شدن کیسه‌ها مایع می‌تواند به داخل شکم بازگردد. هیدروسل مرتبط غالباً با فتق اینگوینال (مغبنی) ارتباط دارد.

 

پسران بزرگتر یا مردان

 

هیدروسل می‌تواند در نتیجه‌ی وقوع آسیب‌دیدگی یا التهاب در کیسه‌ی بیضه رخ دهد. التهاب ممکن است بر اثر عفونت بیضه یا لوله‌ی کوچک پیچ‌خورده‌‌ای که در خلف بیضه قرار دارد (اپی‌دیدیمیت) ایجاد شود.

 

ریسک‌فاکتورها

 

بیشتر موارد هیدروسل در نوزادان پسر تازه‌متولدشده مشاهده می‌شود؛ حداقل 5 درصد از این نوزادان دارای این بیماری هستند. خطر ابتلا به هیدروسل در نوزادانی که بطور زودرس متولد شده‌اند، بیشتر است.

ریسک‌فاکتورهای ابتلا به هیدروسل در مراحل بعدی زندگی عبارتند از:

  • وقوع آسیب‌دیدگی یا التهاب در کیسه‌ی بیضه
  • عفونت، مثل: عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STI)

 

عوارض ثانویه

 

بطور معمول، هیدروسل خطرناک نیست و باروری را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد، ولی ممکن است عامل آن وجود مشکلاتی در بیضه باشد که عوارض ثانویه‌ی خطرناکی دارند؛ از جمله‌ی این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • عفونت یا تومور. هر دوی آن‌ها می‌توانند سبب کاهش تولید یا کارآیی اسپرم‌ها شوند.
  • فتق اینگوینال (مغبنی). قوس روده‌ای به‌دام‌افتاده در دیواره‌ی شکمی، می‌تواند منجر به عوارض مرگباری شود.

تشخیص هیدروسل

 

پزشک‌تان احتمالا‍ً شما را معاینه‌ی فیزیکی خواهد کرد. این معاینه ممکن است شامل موارد زیر شود:

  • بررسی حساس‌شدگی کیسه‌ی بیضه‌ی متورم
  • اعمال فشار بر شکم و کیسه‌ی بیضه برای چک کردن فتق اینگوینال
  • عبور دادن نور از کیسه‌ی بیضه‌ی متورم (transillumination)؛ با این کار در صورت ابتلا به هیدروسل، مایعی شفاف در اطراف بیضه‌ دیده می‌شود.

سپس پزشک‌تان ممکن است موارد زیر را تجویز کند:

  • آزمایش خون و ادرار برای تشخیص عفونت (مثل: اپی‌دیدیمیت) در شما یا فرزندتان
  • سونوگرافی به منظور بررسی علل تورم کیسه‌ی بیضه؛ مثل: فتق، تومور بیضه یا …

 

درمان هیدروسل

 

در نوزادان پسر، گاهی اوقات هیدروسل خود به خود رفع می‌شود ولی لازم است پزشک هیدروسل پسران بزرگ‌تر و مردان بالغ را بررسی کند چون هیدروسل آن‌ها می‌تواند ناشی از مشکلات زمینه‌ای بیضه باشد.

هیدروسلی که خود به خود برطرف نشود، ممکن است نیاز به عمل جراحی – معمولاً سرپایی – داشته‌باشد. جراحی برداشتن هیدروسل (هیدروسلکتومی) تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود. برای برداشتن هیدروسل، برشی در کیسه‌ی بیضه یا شکم زده می‌شود. اگر در حین جراحی فتق اینگوینال متوجه وجود هیدروسل شوند، حتی در صورت عدم آزاردهنده بودن هیدروسل، باید آن را بردارند.

پس از هیدروسلکتومی، ممکن است چند روز نیازمند لوله‌ای برای دفع ادرار و پوشیدن لباسی گشاد باشید. از آنجا که هیدروسل احتمال بازگشت دارد، پزشک‌تان ممکن است وقت ملاقات دیگری هم برایتان تنظیم کند.

پزشکانی که به شما کمک می کنند

همه

بر اساس بیمارستان

بر اساس تخصص