شکستگی پا
منظور از پا (foot) در اینجا، بخشی از بدن است که از قوزک تا نوک انگشتان پا را شامل می‌شود. تصادف اتومبیل، زمین خوردن یا برداشتن یک قدم به‌شیوه‌ای نامناسب ممکن است منجر به شکستگی پا شوند.
وخامت شکستگیهای پا در موارد مختلف فرق می‌کند؛ این شکستگی‌ها بازه‌ای از شکاف‌هایی کوچک در استخوان تا شکستگیهای پاره‌کننده‌ٔ پوست را شامل می‌شوند.
درمان شکستگی پا به محل دقیق شکستگی و وخامت آن بستگی دارد. شکستگیهای شدید ممکن است مستلزم عمل جراحی باشند تا به منظور حفظ موقعیتِ مناسبِ استخوان شکسته در طول دوره‌ٔ ترمیم، پلاک، پیچ یا گیره‌هایی در آن کار گذاشته شود.
علائم
اگر دچار شکستگی پا شده باشید، ممکن است بعضی از علائم زیر را تجربه کنید:
- درد فوری و زُق‌زُق‌کننده
- دردی که با فعالیت شدیدتر می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد.
- تورم
- کبودی
- حساس‌شدگی
- از ریخت افتادگی
- بروز دشواری در راه رفتن یا حمل اجسام
زمان مراجعه به پزشک
اگر دچار از ریخت افتادگی واضحی در پا شده‌اید، درد یا ورمی در پای خود دارید که با خودمراقبتی بهتر نمی‌شود، یا اینکه درد و ورمتان با گذشت زمان بدتر می‌شود، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر آسیب‌دیدگی شما در راه رفتن‌تان اختلال ایجاد می‌کند، خودتان را به پزشک نشان دهید.
علل
شایع‌ترین علل شکستگی پا عبارتند از:
- تصادف اتومبیل. آسیب‌‌های له‌کننده که در تصادفات اتومبیل شایع هستند، ممکن است سبب شکستگی‌هایی شوند که نیاز به عمل جراحی دارند.
- زمین خوردن. گیر کردن پا و زمین خوردن می‌توانند باعث شکستگی پا شوند. پریدن از یک جای کم‌ارتفاع و فرود آمدن روی پا هم می‌تواند سبب شکستگی آن شود.
- افتادن جسمی سنگین روی پا. یکی از علل شایع شکستگی پا افتادن جسمی سنگین روی آن است.
- قدم برداشتن به‌شیوه‌ای نامناسب. گاهی اوقات، صرفاً گذاشتن نامناسب پا بر زمین می‌تواند منجر به شکستگی آن شود. برخورد انگشت پا با اثاث خانه هم ممکن است شکستگی انگشت را به دنبال داشته باشد.
- استفاده‌ٔ بیش از حد. وقوع شکستگیهای ناشی از فشار در استخوان‌هایی از پا که وزن بدن را تحمل می‌کنند، شایع است. در طول زمان ممکن است بر اثر وارد شدن فشارهای مکرر یا استفاده‌ٔ بیش از حد از پا، شکاف‌های ریزی در آن ایجاد شود؛ البته در افرادی که پای آن‌ها بر اثر بیماری‌هایی مثل پوکی استخوان ضعیف شده است، این شکاف‌ها ممکن است بر اثر استفاده‌ٔ نرمال از پا هم ایجاد شوند.
ریسک‌فاکتورها
موارد زیر می‌توانند خطر شکستگی پا را افزایش دهند:
- شرکت در ورزش‌هایی که به پا فشار وارد می‌کنند. فشارها و ضربات مستقیمِ واردشده به پا و پیچ‌خوردگی‌هایی که در ورزش‌هایی مثل: بسکتبال، راگبی، ژیمناستیک، تنیس و فوتبال اتفاق می‌افتند، می‌توانند منجر به شکستگی پا شوند.
- استفاده از تکنیک‌ها یا وسایل ورزشی نامناسب. استفاده از وسایل نامناسب، مثل: کفش‌های گشاد یا مندرس، می‌تواند باعث زمین خوردن و بروز شکستگیهای ناشی از وارد شدن فشار شود. تکنیک‌های تمرینی نامناسب، مثل: گرم نکردن یا انجام ندادن تمرینات کششی هم می‌توانند آسیب‌دیدگی‌های پا را به دنبال داشته باشند.
- افزایش ناگهانی سطح فعالیت. چه یک ورزشکار حرفه‌ای باشید، چه یک فرد مبتدی، در صورتی که به طور ناگهانی، دفعات یا مدت‌زمان جلسات تمرینی خود را افزایش دهید، در معرض خطر بیشتری برای شکستگی ناشی از فشار قرار می‌گیرید.
- اشتغال به بعضی از کارها. حضور در بعضی از محیط‌های کاری مثل: محل‌های ساخت‌وساز، شما را در معرض خطر سقوط از ارتفاع یا افتادن جسمی سنگین روی پا قرار می‌دهد.
- به‌هم‌ریخته یا کم‌نور بودن منزل. راه رفتن در خانه‌ای به‌هم‌ریخته یا کم‌نور، احتمال زمین خوردن و آسیب‌دیدگی پا را افزایش می‌دهد.
- ابتلا به بعضی از بیماری‌ها. کاهش تراکم استخوانی (پوکی استخوان) می‌تواند احتمال شکستگی پا را افزایش دهد.
عوارض ثانویه
عوارض ثانویه‌ٔ شکستگی پا رایج نیستند؛ این عوارض شامل موارد زیر می‌شوند:
- آرتریت. شکستگی‌هایی که به داخل مفصل گسترش می‌یابند، می‌توانند سال‌ها بعد منجر به آرتریت شوند. اگر مدتی طولانی پس از وقوع شکستگی، پایتان درد گرفت، به پزشک مراجعه کنید.
- عفونت استخوان (اُستئومیلیت). اگر دچار شکستگی باز شوید، یعنی انتهای استخوان از پوست بیرون زده باشد، استخوانتان ممکن است در معرض باکتری‌های عفونت‌زا قرار بگیرد.
- آسیب‌دیدگی اعصاب یا عروق خونی. ضربه‌ای که به پا وارد می‌شود، می‌تواند به اعصاب و عروق خونی مجاور آن هم آسیب برساند و گاهی اوقات واقعاً آن‌ها را پاره کند. در صورتی که متوجه وجود هرگونه بی‌حسی یا مشکلی در گردش خونتان شدید، به پزشک مراجعه کنید. قطع شدن جریان خون یک استخوان می‌تواند منجر به مرگ و اضمحلال آن شود.
پیشگیری
انجام ورزش‌های پایه‌ای و رعایت نکات ایمنی زیر ممکن است به پیشگیری از وقوع شکستگی پا کمک کنند:
- کفش مناسب بپوشید. هنگام راه رفتن در زمین‌های سخت از کفش‌های مخصوص پیاده‌روی استفاده کنید. در صورت لزوم در محل کار خود کفش‌های ایمنی بپوشید. همچنین برای ورزشی که انجام می‌دهید، کفش مخصوص تهیه کنید.
- کفش‌های ورزشی را به طور مرتب عوض کنید. هر گاه رویه یا زیره‌ٔ کفش‌های ورزشی‌تان فرسوده شد یا اینکه کفش‌ها به طور غیریکنواخت ساییده شدند، آن‌ها را دور بیندازید. اگر دونده هستید کفش‌های ورزشی خود را پس از هر 500 تا 700 کیلومتر دویدن عوض کنید.
- آهسته شروع کنید. این نکته را هم در مورد برنامه‌ٔ تمرینی جدید و هم در مورد هر یک از تمرین‌های جداگانه رعایت کنید.
- به طور متناوب فعالیت‌های ورزشی مختلف انجام دهید. انجام متناوب فعالیت‌های ورزشی مختلف می‌تواند از بروز شکستگیهای ناشی از فشار پیشگیری کند؛ مثلاً هر از گاهی به جای دویدن، شنا یا دوچرخه‌سواری کنید.
- استخوان‌هایتان را تقویت کنید. مواد غذایی غنی از کلسیم مثل: شیر، ماست و پنیر واقعاً برای بدنتان مفید هستند. مصرف مکمل‌های ویتامینD هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- از چراغ‌قوه یا وسیله‌ا‌ی برای روشنایی استفاده کنید. بسیاری از موارد شکستگی انگشتان پا ناشی از راه رفتن در تاریکی هستند.
- منزلتان را مرتب کنید. با جمع کردن خرت‌وپرت‌ها از کف منزل، از گیرکردن پایتان به آن‌ها و زمین خوردن خود پیشگیری کنید.
تشخیص
پزشک در هنگام معاینه، به دنبال نقاط حساس‌شده‌ٔ پایتان خواهدگشت. محل دقیق درد می‌تواند به یافتن علت ایجاد آن کمک کند.
پزشک ممکن است پایتان را در جهت‌های مختلفی حرکت دهد تا دامنه‌ٔ حرکتی آن را ارزیابی کند. او ممکن از شما بخواهد که کمی راه بروید تا طرز راه رفتن‌تان را بررسی کند.
عکس‌برداری
اگر نشانه‌ها و علائم شما حاکی از شکستگی پا بودند، ممکن است برایتان یک یا تعدادی از روش‌های عکس‌برداری زیر تجویز گردد:
- رادیوگرافی (اشعه‌ٔ ایکس). بیشتر شکستگیهای پا توسط رادیوگرافی قابل مشاهده هستند. کارشناس مربوطه ممکن است پرتوهای ایکس را از زوایای مختلفی بتاباند تا اینکه تصاویر به‌دست‌آمده چندان همپوشانی نداشته باشند. شکستگیهای ناشی از فشار تا زمانی که شروع به بهبودی نکنند، غالباً توسط رادیوگرافی نشان داده نمی‌شوند.
- اسکن استخوان. در اسکن استخوان، یک کارشناس مقداری اندک از ماده‌ای رادیواکتیو را به ورید شما تزریق می‌کند. این ماده‌ٔ رادیواکتیو جذب استخوان‌ها می‌شود (به‌خصوص جذب بخش‌های آسیب‌دیده‌ٔ آن‌ها). بخش‌های آسیب‌دیده – مثل: شکستگیهای ناشی از فشار – به صورت نقاطی روشن در تصویر نهایی دیده می‌شوند.
- توموگرافی رایانه‌ای (CT اسکن). در CT اسکن، به کمک اشعه‌ٔ ایکس تصاویری از زوایای مختلف گرفته می‌شود و سپس این تصاویر با هم ترکیب می‌شوند تا نماهایی مقطعی از ساختارهای داخلی بدن ایجاد شود. CT اسکن می‌تواند جزئیات بیشتری درباره‌ٔ استخوان و بافت‌های نرم مجاور آن به دست دهد و بدین صورت به پزشک در انتخاب بهترین روش درمانی کمک کند.
- تصویرسازی تشدید مغناطیسی (MRI). در MRI از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی استفاده می‌شود تا تصاویر بسیار دقیقی از رباط‌های نگهدارنده‌ٔ پا و قوزک ایجاد شود. با این روش عکس‌برداری می‌توان رباط‌ها و استخوان‌ها را مشاهده کرد و شکستگی‌هایی را دید که با رادیوگرافی قابل رؤیت نیستند.
درمان
درمان شکسستگی پا به اینکه کدام یک از استخوان‌های آن دچار شکستگی شده و وخامت آسیب‌دیدگی چقدر است، بستگی دارد.
داروها
پزشک ممکن است مصرف مسکن‌های بدون نسخه، مانند: استامینوفن، را توصیه کند.
تراپی
پس از اینکه شکستگی استخوانتان بهبود یافت، احتمالاً نیازمند شل کردن عضلات و رباط‌های سفت‌شده‌ٔ پای خود می‌شوید. فیزیوتراپیست می‌تواند تمرین‌هایی را به شما آموزش دهد تا انعطاف‌پذیری و قدرت خود را افزایش دهید.
عمل جراحی و سایر فرآیندها
- جا انداختن (ریداکشن). اگر دچار شکستگی دررفتگی شده باشید، یعنی دو انتهای شکستگی در یک راستا نباشند، پزشک ممکن است طی فرآیندی به نام ریداکشن، دو قطعه را به جای مناسبشان برگرداند. بسته به میزان درد و ورم شما، ممکن است پیش از انجام این فرآیند، نیازمند دریافت شل‌کننده‌ٔ عضلات، آرامش‌بخش و یا حتی بیهوشی باشید.
- ثابت‌سازی. به‌منظور ترمیم شکستگی استخوان، لازم است آن استخوان سر جای خود ثابت شود تا اینکه دو انتهای آن مجدداً به یکدیگر بپیوندند. دربیشتر موارد، این امر مستلزم گچ گرفتن میباشد.
ترمیم شکستگیهای جزئی پا ممکن است تنها نیازمند استفاده از برِیس (brace) یا کفشی با کفی محکم باشد. انگشت شکسته را هم معمولاً توسط گاز پانسمان به انگشت مجاورش می‌بندند.
- عمل جراحی. در بعضی موارد، جراح ارتوپد به‌وسیله‌ٔ سنجاق، پلاک و پیچ‌هایی، استخوان را در طی دوران بهبودی در پوزیشنی مناسب نگه می‌دارد. پس از ترمیم شکستگی، در صورت برجسته یا دردناک بودن این مواد، می‌توان آن‌ها را خارج کرد.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
