دررفتگی مفصل
به محل اتصال دو یا چند استخوان به یکدیگر، مفصل می‌گویند. دررفتگی نوعی آسیب‌دیدگی مفصلی است که در آن انتهای استخوان از موقعیت طبیعی خود خارج می‌شود. این آسیب‌دیدگی دردناک به‌طور موقت مفصل را از ریخت می‌اندازد و باعث می‌شود که نتوانید آن را حرکت دهید.
دررفتگی بیشتر در شانه‌ها و انگشتان رخ می‌دهد. از سایر موارد دررفتگی می‌توان به دررفتگی آرنج، زانو و هیپ (مفصل بین ران و لگن) اشاره کرد. هرگاه احتمال دادید که دچار دررفتگی مفصلی شده‌اید، فوری به پزشک مراجعه کنید تا استخوان‌هایتان را به موقعیت مناسب برگرداند.
در صورت دریافت اقدامات درمانی مناسب، بیشتر موارد دررفتگی پس از چند هفته استراحت و توانبخشی بهبود می‌یابند. البته وقوع دررفتگی در بعضی از مفاصل، مانند شانه، آن‌ها را نسبت به دررفتگی‌های مجدد مستعد می‌سازد.
علائم
مفصل دررفته ممکن است علائم زیر را بروز دهد:
- به‌طور آشکار از ریخت افتاده یا از موقعیت طبیعی‌اش خارج شده است.
- متورم است و رنگ آن تغییر کرده است.
- درد شدیدی دارد.
- نمی‌توان آن را حرکت داد.
زمان مراجعه به پزشک
افتراق دررفتگی از شکستگی می‌تواند دشوار باشد؛ در هر دو حالت باید فوری به پزشک مراجعه کنید. در صورت امکان، تا قبل از ملاقات پزشک، روی مفصل آسیب‌دیده یخ بگذارید و از حرکت دادن آن خودداری کنید.
علل
یکی از آسیب‌دیدگی‌های رایج در ورزش‌های پربرخورد – مانند راگبی و هاکی – و ورزش‌هایی که احتمال زمین خوردن در آن‌ها بالاست – مانند اسکی آلپاین، ژیمناستیک و والیبال – دررفتگی است.
دررفتگی دست و انگشت در بازیکنان بسکتبال و راگبی که دست‌شان زیاد به توپ، زمین یا بازیکنان دیگر برخورد می‌کند، شایع است.
وارد شدن ضربه‌ای شدید به دست در جریان تصادف یا زمین خوردن و افتادن روی دست در حین کشیده بودن آن جزو سایر علل شایع دررفتگی‌اند.
ریسک‌فاکتورها
عواملی که احتمال دررفتگی استخوان را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:
- قرار داشتن در معرض زمین خوردن. اگر در هنگام زمین خوردن، بازو و ساعدتان را جلو بیاورید تا از خود محافظت کنید یا اگر به‌شدت روی بخشی از بدن‌تان – مثل هیپ (مفصل بین ران و لگن) یا شانه – بیفتید، احتمال دررفتگی مفاصل‌تان بالا می‌رود.
- وراثت. بعضی از افراد به‌طور مادرزادی رباط‌هایشان شل‌تر از بقیه است و نسبت به آسیب‌دیدگی‌ها مستعدتر‌اند.
- شرکت در بعضی از ورزش‌ها. بسیاری از موارد دررفتگی در جریان ورزش‌های پربرخورد یا ورزش‌هایی که به مفاصل فشار زیادی وارد می‌کنند، رخ می‌دهند؛ از این ورزش‌ها می‌توان به ژیمناستیک، کشتی، بسکتبال و راگبی اشاره کرد.
- تصادفات وسایل نقلیه. تصادف‌کردن شایع‌ترین علت دررفتگی هیپ است (به‌خصوص در مواردی که فرد کمربند ایمنی‌اش را نبسته باشد).
عوارض ثانویه
عوارض ثانویه‌ٔ دررفتگی مفصل شامل موارد زیر است:
- پارگی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌های تقویت‌کننده‌ٔ مفصل آسیب‌دیده
- آسیب‌دیدگی اعصاب یا شریان‌های مجاور مفصل
- مستعد شدن به دررفتگی‌های مجدد در صورت وقوع یک دررفتگی شدید یا دررفتگی‌های مکرر
- ابتلای مفصل آسیب‌دیده به آرتریت در آینده
درصورت کشیدگی یا پارگی رباط‌ها و تاندون‌های مفصل آسیب‌دیده یا آسیب‌دیدگی اعصاب و شریان‌های مجاور آن، ممکن است به‌منظور ترمیم این بافت‌ها به عمل جراحی نیاز داشته باشید.
پیشگیری
به‌منظور پیشگیری از دررفتگی مفصل:
- مواظب باشید که زمین نخورید. هر چند وقت یک‌بار نزد پزشک بروید تا چشمان‌تان را معاینه کند. از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا داروهای فعلی‌تان سبب گیجی شما می‌شوند یا خیر. مطمئن شوید که منزل‌تان از نور کافی برخوردار باشد؛ همچنین وسایلی را که احتمال دارد پایتان به آن‌ها گیر کند، از سر راه بردارید.
- اول ایمنی، بعد ورزش! در ورزش‌های پربرخورد از وسایل ورزشی محافظتی استفاده کنید.
- از وقوع مجدد دررفتگی مفصل جلوگیری کنید. اگر یک‌بار مفصل‌تان در برود، ممکن است مستعد دررفتگی‌های بیشتر شوید. به‌منظور جلوگیری از وقوع مجدد دررفتگی، تمریناتی را که پزشک یا فیزیوتراپیست به‌منظور افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری مفصل برایتان تجویز کرده است انجام دهید.
تشخیص
افزون بر معاینه‌ٔ ناحیه‌ٔ آسیب‌دیده، پزشک ممکن است روش‌های عکس‌برداری زیر را هم برایتان تجویز کند:
- رادیوگرافی. می‌توان از رادیوگرافی (اشعهٔ ایکس) برای تأیید دررفتگی استفاده کرد و همچنین ممکن است توسط آن شکستگی استخوان یا سایر آسیب‌های مفصلی را مشاهده نمود.
- ام‌آرآی (MRI). ام‌آرآی می‌تواند آسیب‌دیدگی بافت‌های نرم اطراف محل دررفتگی را نشان دهد.
درمان
معالجه‌ٔ دررفتگی به محل و شدت آن بستگی دارد؛ اقدامات درمانی‌ای که به‌منظور معالجه‌ٔ دررفتگی انجام می‌شوند، عبارت‌اند از:
- ریداکشن (جا انداختن). پزشک ممکن است استخوان‌های دررفته را به‌آرامی حرکت دهد تا به موقعیت مناسب خود بازگردند. بسته به میزان درد و تورم فرد، قبل از ریداکشن ممکن است به او شل‌کننده‌ٔ عضلات یا آرامبخش داده شود یا حتی او را بیهوش کنند.
- تثبیت. پس از جا انداختن استخوان، پزشک ممکن است از یک آویز یا آتل مخصوص استفاده کند تا مفصل را برای چند هفته از حرکت بازدارد. مدت زمان استفاده از آویز یا آتل به مفصل مورد نظر و شدت آسیب‌دیدگی اعصاب، عروق خونی و بافت‌های حمایت‌کننده بستگی دارد.
- عمل جراحی. اگر پزشک نتواند استخوان دررفته را به موقعیت مناسب خود برگرداند یا اگر عروق خونی، اعصاب و رباط‌های مجاور مفصل آسیب دیده باشند، ممکن است نیازمند عمل جراحی باشید. همچنین درصورت وقوع مجدد دررفتگی، به‌ویژه در مفصل شانه، احتمال دارد که تحت عمل جراحی قرار گیرید.
- توانبخشی. پس از خارج کردن آتل یا آویز، یک دوره‌ٔ توانبخشی را آغاز خواهید کرد تا دامنه‌ٔ حرکتی، پایداری و قدرت مفصل‌تان را بازیابید.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
پس از دریافت اقدامات درمانی برای معالجه‌ٔ دررفتگی، می‌توانید با رعایت نکات زیر دردتان را کاهش دهید و روند بهبودی خود را تسریع نمایید:
- به مفصل خود استراحت بدهید. از انجام فعالیتی که موجب دررفتگی مفصل‌تان شد، خودداری کنید و حرکاتی را که سبب درد گرفتن مفصل‌تان می‌شوند، انجام ندهید.
- مفصل خود را در معرض سرما و سپس گرما قرار دهید. قرار دادن یخ بر روی مفصل آسیب‌دیده به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه یک کیسهٔ یخ را بر روی مفصل‌تان قرار دهید. در یک یا دو روز اول، این کار را هر دو ساعت یک‌بار انجام دهید.
پس از دو یا سه روز که درد و التهاب‌تان کاهش پیدا کرد، بر روی مفصل خود کیسهٔ آب گرم یا پد حرارتی بگذارید؛ این کار ممکن است درد و گرفتگی عضلات‌تان را برطرف کند. هر بار مفصل خود را به مدت 20 دقیقه در معرض گرما قرار دهید.
- از داروی‌های مسکن استفاده کنید. مصرف مسکن‌های بدون نسخه، از قبیل ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و استامینوفن، ممکن است به کاهش درد کمک کند.
- دامنه‌ٔ حرکتی مفصل شانه‌تان را حفظ کنید. پس از یک تا دو روز، طبق توضیحات پزشک یا فیزیوتراپیست، تمریناتی ملایم انجام دهید تا دامنه‌ٔ حرکتی مفصل شانه‌تان حفظ شود. سکون و بی‌حرکتی کامل می‌تواند موجب خشکی مفاصل شود.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
