درد مچ دست
درد مچ دست اغلب به علت پیچ خوردگی‌ها یا شکستگی‌هایی که در اثر آسیب‌های ناگهانی به وجود می‌آیند، ایجاد می‌شود. اما مشکلات طولانی‌مدت مانند تحت فشار قرار گرفتن مکرر مچ، آرتریت و سندرم تونل کارپال نیز می‌تواند سبب درد مچ دست شود.
به علت آنکه عوامل بسیاری می‌توانند به درد مچ دست منجر شوند تشخیص علت دقیق درد ممکن است سخت باشد؛ اما تشخیص دقیق برای درمان مناسب و التیام ضروری است.
علائم
درد مچ بسته به علت متفاوت است، برای نمونه درد استئوآرتریت به‌صورت دردی مشابه با درد مبهم دندان توصیف می‌شود؛ درحالی‌که سندرم تونل کارپال معمولاً سبب ایجاد حس سوزن‌سوزن شدن یا گزگز کردن (به‌ویژه در شب) می‌شود. محل دقیق درد مچ دست نیز به عنوان سرنخی برای علت ایجاد علائم، عمل می‌کند.
زمان مراجعه به پزشک
درد مچ دست همیشه به مراقبت پزشکی نیاز ندارد. پیچ‌خوردگی‌ها و کشیدگی‌های خفیف اغلب با یخ، استراحت و مسکن‌های بدون نسخه، بهبود می‌یابند. اما اگر درد و تورم بیش از چند روز طول کشید و یا بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان دیرهنگام احتمال دارد به التیام ناکامل، کاهش دامنه‌ٔ حرکت و ناتوانی طولانی‌مدت منجر شود.
علل
آسیب دیدن هر یک از اجزای مچ دست ممکن است سبب ایجاد درد شود و بر توانایی شما در استفاده از مچ دست و دست، تأثیر بگذارد.
آسیب‌ها
- ضربه‌های ناگهانی. آسیب مچ دست اغلب هنگامی رخ می‌دهد که فرد درحالی‌که دست‌های خود را به سمت جلو کشیده است، زمین بخورد. این آسیب سبب ایجاد پیچ‌خوردگی، کشیدگی و حتی شکستگی می‌شود. در شکستگی اسکافوئید، یکی از استخوان‌های مچ که در سمت شست قرار دارد، دچار شکستگی می‌شود. این نوع شکستگی ممکن است بلافاصله پس از آسیب در گرافی نمایان نشود.
- تحت فشار قرار گرفتن مکرر. هر فعالیتی که شامل حرکات تکراری مچ دست شود – از ضربه زدن به توپ تنیس یا نواختن ویولنسل گرفته تا رانندگی در سراسر کشور – ممکن است سبب التهاب بافت‌های اطراف مفاصل یا شکستگی استرسی شود؛ به‌ویژه اگر این حرکت‌ها به مدت چندین ساعت در روز و بدون وقفه انجام شوند. بیماری دوکرون در اثر آسیب تحت فشار قرارگرفتن مچ دست ایجاد می‌شود و در قاعده‌ٔ شست، ایجاد درد می‌کند.
آرتریت
- استئوآرتریت. این نوع آرتریت زمانی رخ می‌دهد که غضروف پوشاننده‌ٔ انتهای استخوان‌ها، در طول زمان تخریب شود. استئوآرتریت مچ دست شایع نیست و معمولاً تنها در افرادی رخ می‌دهد که دچار آسیب قبلی مچ دست باشند.
- آرتریت روماتوئید. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خودی حمله می‌کند. آرتریت روماتوئید اغلب مچ دست را درگیر می‌کند. اگر یک مچ درگیر شود، احتمالاً مچ دست دیگر نیز درگیر است.
سایر بیماری‌ها و شرایط بالینی
- سندرم تونل کارپال. زمانی که عصب مدین در محل عبور خود از تونل کارپال – معبری که در سمت زیرین مچ قرار دارد – تحت فشار قرار بگیرد، سندرم تونل کارپال ایجاد می‌شود.
- کیست‌های گانگلیونی. این کیست‌های بافت نرم، اغلب در بخشی از مچ که در مقابل کف دست قرار دارد، ایجاد می‌شوند. کیست‌های گانگلیونی ممکن است دردناک باشند؛ و درد ممکن است با انجام فعالیت بهتر یا بدتر شود.
- بیماری کین باخ. این بیماری معمولاً بالغان جوان را درگیر می‌کند. در این بیماری استخوان‌های کوچک مچ دست به‌طور پیش‌رونده خرد می‌شوند. بیماری کین باخ زمانی رخ می‌دهد که در خونرسانی به این استخوان، اختلال ایجاد شود.
عوامل خطر
درد مچ دست ممکن است در هر کسی رخ دهد؛ چه فردی که سبک زندگی بی‌تحرک دارد، چه فردی که بسیار فعال است و یا فردی که میانه‌رو است. اما احتمال ابتلا به درد مچ دست با موارد ذیل افزایش می‌یابد:
- شرکت در ورزش‌ها. آسیب مچ دست در بسیاری از ورزش‌ها رایج است؛ هم آن‌هایی که پربرخورداند و هم آن‌هایی که مچ دست را به‌طور مکرر تحت فشار قرار می‌دهند. این ورزش‌ها شامل مواردی مانند فوتبال آمریکایی، بولینگ، گلف، ژیمناستیک، اسنوبوردینگ و تنیس می‌شوند.
- کار کردن مکرر با مچ دست. تقریباً هر فعالیتی که شامل استفاده از دست‌ها و مچ گردد (حتی بافتنی کردن و کوتاه کردن مو)، درصورتی‌که با فشار و به‌طور مکرر انجام شود ممکن است سبب مچ درد ناتوان‌کننده شود.
- برخی از بیماری‌ها یا شرایط بالینی. بارداری، دیابت، چاقی، آرتریت روماتوئید و نقرس، احتمال ابتلا به سندرم تونل‌کارپال را افزایش می‌دهند.
پیشگیری
پیشگیری از حوادث غیرقابل پیش‌بینی که اغلب سبب آسیب مچ دست می‌شوند غیرممکن است؛ اما عمل کردن به توصیه‌های سادهٔ ذیل ممکن است تا حدی سبب حفاظت از مچ دست شود:
- برای انجام فعالیت‌های ورزشی، تجهیزات حفاظتی بپوشید. در هنگام شرکت در ورزش‌‌هایی که احتمال آسیب دیدن مچ دست در آن‌ها بالاست – مانند فوتبال آمریکایی، اسنوبوردینگ و اسکیت کردن – از محافظ‌های مچ دست استفاده کنید.
- توجه کنید که ابزار کار شما به سلامت فیزیکی بدن آسیب نرسانند. اگر زمان زیادی را به کار با صفحه‌کلید می‌پردازید، به‌طور مرتب در میان کار خود استراحت کنید. در هنگام تایپ، مچ دست خود را در حالت استراحت و خنثی قرار دهید. استفاده از صفحه‌کلید ارگونومیک (که برای حفاظت از سلامت فیزیکی بدن طراحی شده است) یا حمایت‌کننده‌های فومی یا ژلی مچ دست، کمک‌کننده است.
تشخیص
در طول معاینه‌ٔ بالینی، پزشک:
- مچ دست را جهت حساسیت به لمس، تورم یا بدشکلی بررسی می‌کند.
- از شما می‌خواهد که مچ خود را حرکت دهید تا دامنه‌ٔ حرکت آن را بررسی کند.
- قدرت پنجه و ساعد شما را بررسی می‌کند.
در برخی موارد پزشک ممکن است انجام تصویربرداری، آرتروسکوپی یا تست‌های عصب را توصیه کند.
روش‌های تصویربرداری
- رادیوگرافی (پرتو ایکس). این روش رایج‌ترین روش تصویربرداری در درد مچ دست است. دستگاه رادیوگرافی با استفاده از مقدار کمی پرتو، شکستگی‌های استخوان یا علائم استئوآرتریت را نشان می‌دهد.
- سی‌تی اسکن (CT). این روش نمای دقیق‌تری از استخوان‌های مچ دست تهیه می‌کند و ممکن است شکستگی‌هایی را که در رادیوگرافی نمایان نمی‌شوند نشان دهد.
- ام‌آر‌آی (MRI). در این روش با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی، از استخوان‌ها و بافت‌های نرم، تصاویر پرجزئیات تهیه می‌شود.
برای انجام MRI مچ دست، ممکن است به جای استفاده از دستگاه MRI کل بدن، تنها نیاز باشد که دست خود را در دستگاه کوچک‌تری قرار دهید.
- اولتراسوند (فراصوت). این روش سادهٔ غیرتهاجمی، می‌تواند از تاندون‌ها، رباط‌ها و کیست‌ها تصویربرداری کند.
آرتروسکوپی
اگر روش‌های تصویربرداری دیگر نتیجه‌ٔ قطعی در برنداشته باشند، پزشک ممکن است آرتروسکوپی انجام دهد. آرتروسکوپی روشی است که در آن ابزاری به اندازه‌ٔ مداد به نام آرتروسکوپ، از طریق برش کوچکی در پوست وارد مچ دست می‌شود. این ابزار حاوی یک چراغ و یک دوربین کوچک است که تصاویر را به یک صفحه‌ٔ نمایشگر تلویزیونی می‌فرستد. آرتروسکوپی در ارزیابی درد مچ دست طولانی‌مدت، استاندارد طلایی به‌شمار می‌آید. در برخی موارد پزشک ممکن است از طریق آرتروسکوپی آسیب مچ را ترمیم کند.
تست‌های عصبی
اگر پزشک به سندرم تونل کارپال شک کند، ممکن است دستور انجام الکترومیوگرام (EMG) بدهد. این تست تخلیهٔ بار الکتریکی کوچکی را که در عضلات تولید می‌شود، اندازه‌گیری می‌کند. در این تست یک الکترود – که به باریکی سوزن است – به داخل عضله وارد می‌شود . سپس، فعالیت الکتریکی عضلات در حین استراحت و انقباض ثبت می‌گردد. مطالعات هدایت عصبی نیز به عنوان بخشی از EMG انجام می‌شوند تا سرعت هدایت ایمپالس‌های عصبی در ناحیهٔ تونل کارپال را ارزیابی کنند.
درمان
درمان آسیب‌های مچ بسته به نوع محل و شدت آسیب و همچنین سن و سلامت کلی فرد، تفاوت بسیار دارد.
درمان دارویی
مسکن‌های بدون نیاز به نسخهٔ پزشک مانند ایبوپروفن و استامینوفن، ممکن است در کاهش درد مچ دست مؤثر باشند. مسکن‌های قوی‌تر با نسخهٔ پزشک فروخته می‌شوند.
فیزیک‌درمانی
متخصص فیزیک‌درمانی می‌تواند برای آسیب‌ها و مشکلات تاندونی مچ دست، درمان‌ها و ورزش‌های خاصی را به‌کار ببرد. اگر به جراحی نیاز داشته باشید، متخصص فیزیک‌درمانی می‌تواند در توانبخشی پس از جراحی نیز به شما کمک کند. ممکن است ارزیابی آن دسته از عوامل محل کار که سبب درد مچ دست می‌شوند نیز، برای شما مفید باشد.
اگر در مچ دست خود دچار شکستگی شده باشید، باید تکه‌های شکستهٔ استخوان هم‌راستا شوند تا استخوان به‌درستی التیام یابد. استفاده از آتل یا اسپلینت می‌تواند تکه‌های استخوان را تا زمان بهبودی، در کنار یکدیگر نگه دارد.
اگر در مچ دست خود دچار پیچ‌خوردگی یا کشیدگی شده باشید، ممکن است جهت حفاظت از تاندون یا رباط آسیب‌دیده مجبور شوید تا زمان بهبودی، از اسپلینت استفاده کنید. اسپلینت‌ها به‌ویژه در آسیب‌هایی که در اثر استفادهٔ بیش‌ازحد و حرکت‌های تکراری ایجاد می‌شوند، کمک‌کننده‌اند.
جراحی
در برخی موارد ممکن است جراحی ضرورت یابد، برای نمونه:
- شکستگی‌های استخوان. در برخی موارد ممکن است جهت التیام استخوان، به پایدار کردن شکستگی به وسیلهٔ جراحی نیاز باشد. جراح ممکن است مجبور باشد تکه‌های استخوان را به وسیلهٔ ابزارهای فلزی، به یکدیگر متصل کند.
- سندرم تونل کارپال. اگر نشانه‌ها و علائم شما شدید باشد، ممکن است نیاز باشد که جهت کاهش فشار واردشده به عصب، رباط تشکیل‌دهندهٔ سقف تونل بریده و باز شود.
- ترمیم تاندون یا رباط. گاهی اوقات برای ترمیم تاندون‌ها یا رباط‌های پاره‌شده، جراحی ضرورت دارد.
شیوهٔ زندگی و درمان‌های خانگی
درد مچ دست همیشه به درمان بالینی نیاز ندارد. برای درمان آسیب خفیف مچ دست، روی مچ خود یخ بگذارید و آن را با یک بانداژ کشی ببندید.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
