انسداد حالب
در این مشکل، یک یا هر دو لوله‌ای که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه منتقل می‌کنند، دچار انسداد می‌شوند. انسداد حالب می‌تواند قابل درمان باشد؛ البته در صورتی‌که اقدامی جهت رفع این مشکل انجام نگردد، نشانه‌ها و علائم آن می‌توانند به‌سرعت از درجه‌ٔ خفیف (درد، تب و عفونت)، به درجه‌ٔ شدید (فقدان عملکرد کلیوی، عفونت خون و مرگ) برسند.
انسداد حالب مشکلی نسبتاً شایع است و به دلیل قابل درمان بودن آن، احتمال بروز عوارض شدید نادر است.
علائم
انسداد حالب ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. نشانه‌ها و علائم آن به محل وقوع انسداد، جزئی یا کلی بودن آن، سرعت ایجاد انسداد و تعداد کلیه‌های درگیرشده بستگی دارد.
نشانه‌ها و علائم انسداد حالب ممکن است شامل موارد زیر شوند:
- درد
- تغییر در مقدار ادرار تولیدی
- دشوار بودن دفع ادرار
- وجود خون در ادرار
- عفونت‌های مکرر مجرای ادراری
- افزایش فشار خون
زمان مراجعه به پزشک
اگر نشانه‌ها و علائمی نگران‌کننده در خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
در موارد زیر فوری خود را به پزشک نشان دهید:
- اگر دردتان آن‌قدر شدید باشد که آرام و قرار را از شما بگیرد
- درد همراه با حالت تهوع و استفراغ
- درد همراه با تب و لرز
- وجود خون در ادرار
- دشوار بودن دفع ادرار
علل
هر کدام از انواع انسداد حالب علت خاصی دارد. بعضی از آن‌ها مادرزادی‌اند.
انسداد حالب ممکن است بر اثر موارد زیر ایجاد شود:
- دوپلیکاسیون حالب. حالب لوله‌ای است که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می‌کند. در این مشکل شایع مادرزادی به یک کلیه دو حالب متصل می‌شود؛ حالب دوم می‌تواند نرمال باشد یا اینکه فقط به‌طور جزئی تکامل یافته باشد. اگر هر دو حالب عملکرد مناسبی نداشته باشند، ادرار می‌تواند به کلیه بازگردد و موجب ایجاد آسیب شود.
- وجود ناهنجاری در محل اتصال حالب به مثانه یا کلیه. این مشکل می‌تواند از جریان ادرار جلوگیری نماید. وجود اتصالی غیرطبیعی بین حالب و کلیه ممکن است سبب تورم کلیه و در نهایت، از کار افتادن آن شود. این اتصال غیرطبیعی می‌تواند مادرزادی باشد یا در کودکی بر اثر آسیب‌دیدگی و تشکیل بافت اسکار ایجاد شود و یا در موارد نادر ناشی از تومور باشد. وجود اتصالی غیرطبیعی بین حالب و مثانه می‌تواند منجر به بازگشت ادرار و تجمع آن در کلیه‌ها شود.
- اورتروسل. تنگی بیش‌ازحد حالب که مانع جریان یافتن ادرار به‌صورت طبیعی شود، موجب ایجاد یک برجستگی کوچک (اورتروسل) در حالب می‌گردد. این برجستگی معمولاً در بخشی از حالب ایجاد می‌شود که مجاور مثانه قرار دارد. اورتروسل از جریان یافتن ادرار جلوگیری می‌کند، باعث بازگشت ادرار به کلیه‌ها می‌گردد و در نتیجه احتمالاً به کلیه‌ها آسیب می‌زند.
- فیبروز خلف‌صفاقی. این وضعیت نادر زمانی روی می‌دهد که بافت فیبروزی (رشته‌ای) در ناحیه‌ٔ خلفی شکم تشکیل شود. این بافت ممکن است بر اثر سرطان یا در نتیجه‌ٔ مصرف بعضی از داروهای درمان میگرن ایجاد شود. این رشته‌ها به‌صورت حلقه‌هایی در اطراف حالب درمی‌آیند و موجب بازگشت ادرار به کلیه می‌شوند.
سایر علل احتمالی
علل مختلف داخل‌حالبی و خارج‌حالبی می‌توانند منجر به انسداد حالب شوند. این علل می‌توانند غیرقابل بازگشت باشند.
تشخیص
معمولاً پزشکان انسداد حالب را پیش از تولد و از طریق سونوگرافی‌های روتین دوران بارداری تشخیص می‌دهند. با سونوگرافی می‌توان جزئیات جنین در حال رشد، از قبیل: کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه‌ٔ او را مشاهده کرد. پزشکان معمولاً پس از تولد هم یک سونوگرافی دیگر انجام می‌دهند تا کلیه‌ها را مجدد بررسی کنند.
اگر پزشکتان احتمال دهد که حالب شما دچار انسداد شده است، به کمک تعدادی از آزمایش‌ها و تست‌های زیر می‌تواند در مورد وضعیت شما به یک تشخیص قطعی برسد:
- آزمایش خون و ادرار. پزشک نمونه‌هایی از خون و ادرار شما را به‌منظور جست‌وجو برای نشانه‌های عفونت و کراتینین – که علامت عدم کارکرد مناسب کلیه‌ها هستند – بررسی می‌کند.
- سونوگرافی. عکس‌برداری سونوگرافی از ناحیه‌ٔ خلفی اندام‌های شکمی شما (سونوگرافی خلف‌صفاقی) به پزشک امکان مشاهده‌ٔ کلیه‌ها و حالب‌های شما را می‌دهد.
- سیستویورتروگرام حین تخلیه‌ٔ ادرار (Voiding cystourethrogram). به‌منظور بررسی جریان غیرطبیعی ادرار، پزشک لوله‌ای کوچک (کاتتر) را از میزراه عبور می‌دهد، مقداری رنگ به درون مثانه تزریق می‌کند و قبل از دفع ادرار و در حین دفع، با اشعه‌ٔ ایکس تصاویری از کلیه‌ها، حالب‌ها، مثانه و میزراه تهیه می‌کند.
- اسکن هسته‌ای کلیه. مانند پیلوگرام داخل‌وریدی، پزشک یا کارشناس مربوطه رنگی را که حاوی مواد رادیوکتیو است، به بازو تزریق می‌کند. دوربینی مخصوص، فعالیت ماده‌ٔ رادیواکتیو را تشخیص می‌دهد و تصاویری ایجاد می‌کند که پزشک به کمک آن‌ها می‌تواند دستگاه ادراری شما را بررسی نماید.
- سیستوسکوپی. از طریق سوراخی کوچک، لوله‌ای باریک را که دوربین و چراغی در آن تعبیه شده است، وارد میزراه می‌کنند. این سیستم نوری به پزشک این امکان را می‌دهد که داخل میزراه و مثانه را مشاهده کند.
- توموگرافی رایانه‌ای (CT اسکن). در CT اسکن با استفاده از اشعه‌ٔ ایکس و پردازش رایانه‌ای تصاویری از کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه در نماها و زوایای مختلف و به‌صورت مقطعی گرفته می‌شود.
- تصویرسازی تشدید مغناطیسی (MRI). در MRI شکمی با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویری دقیق از اندام‌ها و بافت‌های تشکیل‌دهنده‌ٔ دستگاه ادراری ایجاد می‌شود.
درمان
هدف از درمان این است که در صورت امکان، انسدادها را برطرف نمود یا اینکه مسیری جایگزین برای دور زدن انسداد ایجاد کرد؛ این روش ممکن است به ترمیم آسیب‌های کلیوی کمک کند. درمان ممکن است شامل مصرف آنتی‌بیوتیک برای پاکسازی عفونت‌های مربوطه شود.
فرآیندهای تخلیه
اگر انسداد حالب منجر به ایجاد دردی شدید شود، ممکن است لازم باشد که فوری ادرار را از بدن تخلیه نمود و به‌طور موقت مشکلات ایجادشده توسط انسداد را تسکین داد. پزشک (اورولوژیست) شما ممکن است موارد زیر را برایتان تجویز کند:
- استنت حالب. لوله‌ای توخالی که آن را در حالب قرار می‌دهند تا حالب را باز نگه دارد.
- نفروستومی از طریق پوست. در این فرآیند، پزشک لوله‌ای را از طریق پشت شما وارد کلیه‌تان می‌کند تا به‌طور مستقیم ادرار را تخلیه نماید.
- سوندگذاری. سوند (کاتتر) لوله‌ای است که آن را از میزراه عبور می‌دهند تا مثانه را به یک کیسه‌ٔ مخصوص تخلیه‌ٔ ادرار در خارج متصل کند. سوندگذاری به‌ویژه زمانی اهمیت دارد که مشکلات مثانه منجر به تخلیه‌ٔ ضعیف ادرار کلیه‌ها نیز شده باشند.
پزشک تعیین می‌کند که کدام یک از فرآیندهای بالا برای شما مناسب است؛ ممکن است از ترکیبی از این فرآیندها هم استفاده شود. بسته به وضعیت‌تان، فرآیندهای تخلیه‌ٔ ادرار می‌توانند موجب تسکین موقتی یا دائمی شما شوند.
عمل‌های جراحی
عمل‌های جراحی مختلفی برای برطرف نمودن انسداد حالب وجود دارند. نوع عمل انتخابی به وضعیت فرد بستگی دارد.
عمل جراحی رفع انسداد حالب به یکی از روش‌های زیر انجام می‌گیرد:
- جراحی اندوسکوپیک. این نوع عمل، کم‌تهاجمی است و شامل عبور دادن یک لوله‌ٔ چراغ‌دار از میزراه و وارد نمودن آن به مثانه و سایر بخش‌های مجرای ادراری می‌شود. جراح برشی در قسمت آسیب‌دیده یا مسدود حالب می‌زند تا آن ناحیه را عریض کند و لوله‌ای توخالی (استنت) را در آن قرار دهد تا حالب را باز نگه دارد. این عمل ممکن است هم در فرآیند تشخیص و هم در فرآیند درمان به‌کار رود.
- جراحی باز. این عمل شامل ایجاد برشی در شکم می‌شود.
- جراحی لاپاراسکوپیک. در این عمل لوله‌ای حاوی چراغ و دوربین وارد بدنتان می‌شود که به جراح امکان مشاهده‌ٔ درون بدن شما را می‌دهد. این لوله و سایر ابزارهای لازم برای جراحی را از طریق یک یا چند برش پوستی وارد بدنتان می‌کنند.
تفاوت اصلی میان این روش‌های جراحی، مدت‌زمان ریکاوری شما پس از عمل و تعداد و اندازه‌ٔ برش‌های ایجادشده طی عمل است. پزشک (اورولوژیست) شما بسته به وضعیت‌تان تعیین می‌کند که کدام یک از این روش‌ها برایتان مناسب‌تر است.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
