اسپرماتوسل
به کیسهٔ (کیست) غیرعادیِ تشکیل‌شده در اپی‌دیدیم – لوله‌ای کوچک و پیچ‌خورده که بر بخش فوقانی بیضه‌ها واقع شده و اسپرم‌ها را جمع‌آوری می‌کند – اسپرماتوسل می‌گویند. این کیست‌ها غیرسرطانی‌اند، به‌طور کلی دردی ندارند و معمولاً با مایعی شیری‌رنگ یا شفاف پر شده‌اند که ممکن است حاوی اسپرم باشد.
علت اصلی اسپرماتوسل مشخص نیست ولی ممکن است به دلیل انسداد یکی از لوله‌های انتقال‌دهنده‌ٔ اسپرم ایجاد شود.
اسپرماتوسل‌ها که گاهی به آن‌ها کیست‌های اسپرماتیک هم گفته می‌شود، مشکلاتی رایج بوده و به‌طور کلی باعث ناباروری نمی‌شوند و نیازی هم به درمان ندارند. اما اگر اندازه‌ٔ کیست آن‌قدر بزرگ شود که موجب ناراحتی شما گردد، ممکن است تحت عمل جراحی قرار بگیرید.
علائم
اسپرماتوسل معمولاً علامتی ایجاد نمی‌کند و ممکن است اندازه‌اش ثابت بماند. البته اگر اندازه‌ٔ آن بزرگ شود، ممکن است علائم زیر را بروز دهید:
- احساس درد یا ناراحتی در ناحیه‌ٔ مبتلا
- احساس سنگینی در بیضه‌ٔ دارای اسپرماتوسل
- احساس پرشدگی در پشت و بالای بیضه
زمان مراجعه به پزشک
از آنجا که اسپرماتوسل معمولاً علامتی ندارد، ممکن است به‌طور تصادفی در حین بررسی بیضه‌ها متوجه آن شوید یا اینکه پزشکتان طی معاینات روتین آن را تشخیص دهد.
بهتر است هرگونه تودهای را که در کیسهٔ بیضه‌ٔ خود مشاهده کردید، به پزشک اطلاع دهید تا آن را از لحاظ مشکلات جدی بیضه (مثل: سرطان بیضه) بررسی کند. همچنین در صورتی‌که در بیضه‌تان احساس درد کردید یا تورمی در این ناحیه داشتید، به پزشک مراجعه کنید، چون بیماری‌های مختلفی می‌توانند موجب درد بیضه شوند که بعضی از آنان را باید فوری درمان کرد.
علل
علت اسپرماتوسل مشخص نیست. این عارضه ممکن است در نتیجه‌ٔ انسداد یک یا تعدادی از لوله‌های انتقال‌دهنده و ذخیره‌کننده‌ٔ اسپرم در اپی‌دیدیم رخ دهد.
ریسک‌فاکتورها
ریسک‌فاکتورهای چندانی برای اسپرماتوسل شناخته نشده است.
عوارض ثانویه
اسپرماتوسل معمولاً عوارضی به دنبال ندارد.
البته اگر اسپرماتوسل دردناک باشد یا آن‌قدر بزرگ شود که موجب ناراحتی شما شود، ممکن است لازم باشد آن را با عمل جراحی خارج نمایید. این عمل ممکن است به اپی‌دیدیم یا وازدفران – مجرایی که اسپرم‌ها را از اپی‌دیدیم به آلت تناسلی منتقل می‌کند – آسیب برساند؛ آسیب‌دیدگی هر کدام از این‌ها می‌تواند موجب ناباروری شود. یکی دیگر از عوارض ثانویه‌ٔ جراحی، عود مجدد اسپرماتوسل است؛ هر چند که احتمال وقوع این اتفاق اندک است.
پیشگیری
اگرچه راهی برای پیشگیری از اسپرماتوسل وجود ندارد ولی لازم است که حداقل ماهی یک‌بار خودتان بیضه‌هایتان را بررسی کنید تا متوجه تغییرات احتمالی، مثل توده‌های تشکیل‌شده در کیسهٔ بیضه، شوید. هرگونه توده‌ٔ تشکیل‌شده در بیضه را سریع به پزشک اطلاع دهید.
پزشک می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه بیضه‌ٔ خود را بررسی کنید، با این کار احتمال یافتن توده‌ها بیشتر می‌شود.
نحوه‌ٔ بررسی بیضه‌ها
حین دوش گرفتن با آب گرم یا پس از آن، زمان مناسبی برای بررسی بیضه‌ها است. حرارت آب باعث استراحت کیسهٔ بیضه می‌شود و در نتیجه تشخیص هر چیز غیرعادی را ساده‌تر می‌کند. سپس اقدامات زیر را انجام دهید:
- روبه‌روی یک آیینه بایستید. ببینید آیا روی پوست کیسهٔ بیضه‌ٔ خود تورمی دارید یا خیر.
- هر کدام از بیضه‌ها را با هر دو دست بررسی کنید. برای این کار، انگشت وسط و اشاره‌ٔ خود را زیر بیضه بگذارید و شست‌تان را در بالای آن قرار دهید.
- بیضه‌تان را به‌آرامی بین شست و سایر انگشتان خود حرکت دهید. به‌خاطر داشته باشید که به‌طور کلی بیضه‌ها نرم، بیضی‌شکل و تا حدی سفت‌اند. بزرگ‌تر بودن یکی از بیضه‌ها در مقایسه با دیگری عادی است. همچنین طنابی که در بالای بیضه‌ها قرار دارد (اپی‌دیدیم) بخشی طبیعی از کیسهٔ بیضه محسوب می‌شود.
اگر این بررسی را به‌صورت مکرر انجام دهید، با بیضه‌هایتان آشنایی بیشتری پیدا می‌کنید و راحت‌تر متوجه تغییرات آن‌ها می‌شوید. در صورتی که متوجه وجود تودهای شدید، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.
بررسی بیضه‌ها توسط خود شخص عادتی مفید است ولی جایگزین معاینه‌ٔ پزشک نمی‌شود. پزشکتان معمولاً در هر بار معاینه‌ٔ فیزیکی، بیضه‌هایتان را هم بررسی می‌کند.
تشخیص
برای تشخیص اسپرماتوسل لازم است معاینه شوید. اسپرماتوسل به‌طور کلی دردناک نیست ولی در حین لمس آن توسط پزشک ممکن است ناراحتی‌هایی احساس کنید.
ممکن است تست‌های زیر هم بر روی شما صورت گیرند:
- ترانس ایلومیناسیون. پزشک پرتوهایی از نور را بر کیسهٔ بیضه‌ٔ شما می‌تاباند. در این حالت اگر اسپرماتوسل داشته باشید، آن نور کیسه‌ای پر از مایع را مشخص می‌کند.
- سونوگرافی. اگر با ترانس ایلومیناسیون نتوانستند به‌طور واضح کیست را ببینند، از سونوگرافی استفاده می‌کنند تا مشکل را مشخص کنند. در این روشِ عکس‌برداری از امواج فراصوت استفاده می‌شود و از آن برای یافتن علل تورم بیضه (مثل تومور بیضه) کمک می‌گیرند.
درمان
اگرچه اسپرماتوسل‌ها احتمالاً خودبه‌خود برطرف نمی‌شوند اما بیشترشان نیازی به درمان ندارند. آن‌ها به‌طور کلی درد و عوارض ثانویه ایجاد نمی‌کنند. اگر اسپرماتوسل شما دردناک باشد، احتمال دارد که پزشک برایتان مسکن‌های بدون نسخه (مثل استامینوفن یا ایبوپروفن) تجویز کند.
عمل جراحی
عمل جراحی‌ای به نام اسپرماتوسلکتومی (spermatocelectomy) معمولاً به‌صورت سرپایی تحت بیهوشی یا توسط یک بی‌حس‌کننده‌ٔ موضعی صورت می‌گیرد. در این عمل جراح برشی در کیسهٔ بیضه ایجاد می‌کند و اسپرماتوسل را از اپی‌دیدیم جدا می‌سازد.
پس از جراحی ممکن است لازم باشد که از یک بیضه‌بند استفاده کنید تا بر بیضه‌تان فشاری اعمال کند و از آن محافظت نماید. همچنین پزشک ممکن است توصیه‌های زیر را برایتان داشته باشد:
- به مدت دو یا سه هفته از کیسهٔ یخ استفاده کنید تا ورمتان بخوابد.
- برای یک یا دو روز مسکن‌های خوراکی مصرف کنید.
- یک تا سه هفته پس از عمل برای بررسی مجدد نزد پزشک بروید.
عوارض جانبی احتمالی عمل جراحی شامل آسیب‌دیدگی اپی‌دیدیم یا وازدفران (مجرای انتقال‌دهنده‌ٔ اسپرم‌ها) می‌شود که در این‌صورت باروری فرد تحت تأثیر قرار می‌گیرد. همچنین ممکن است پس از عمل جراحی، دوباره دچار اسپرماتوسل شوید.
حفظ باروری
عمل جراحی می‌تواند به اپی‌دیدیم و وازدفران صدمه بزند و باروری را تحت تأثیر قرار دهد. به این دلیل، ممکن است تا زمان بچه‌دار شدن فرد، این عمل را به تأخیر بیندازند. اما در صورتی‌که اسپرماتوسل شما آن‌قدر ناراحت‌کننده باشد که نخواهید تا پس از بچه‌دار شدن صبر کنید، با پزشک خود راجع به مزایا و معایب استفاده از بانک اسپرم صحبت نمایید.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
