آسیب روتاتور کاف
روتاتور کاف گروهی از عضلات و تاندون‌هاست که مفصل شانه را در برمی‌گیرند و سر فوقانی استخوان بازو را محکم در کاسهٔ کم‌عمق شانه، نگه می‌دارند. آسیب روتاتور کاف اغلب سبب ایجاد درد مبهمی در شانه می‌شود. خوابیدن روی سمت درگیر، درد را بدتر می‌کند. آسیب‌های روتاتور کاف اغلب در افرادی رخ می‌دهد که برای انجام کار یا ورزش خود، باید دست‌ها را بالای سر ببرند. برای نمونه: نقاش‌ها، نجارها و افرادی که بیسبال یا تنیس بازی می‌کنند. با افزایش سن نیز احتمال ابتلا به آسیب روتاتور کاف افزایش می‌یابد.
بیشتر مبتلایان به آسیب روتاتور کاف، با انجام تمرین‌های فیزیک‌درمانی – که انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات اطراف مفصل شانه را بهبود می‌دهد – سلامت خود را بازمی‌یابند. گاهی اوقات وارد شدن تنها یک آسیب، سبب پارگی در روتاتور کاف می‌شود. در این شرایط، اقدامات پزشکی باید تا حد ممکن سریع انجام شوند. ممکن است پارگی‌های وسیع روتاتور کاف به جراحی ترمیمی، انتقال تاندون‌های جایگزین یا تعویض مفصل نیاز داشته باشد.
نشانه‌ها
ممکن است درد همراه با آسیب روتاتور کاف ویژگی‌های ذیل را داشته باشد:
- به صورت درد مبهمی در عمق شانه توصیف شود.
- در خواب اختلال ایجاد کند، به‌ویژه اگر فرد روی شانهٔ درگیر بخوابد.
- انجام حرکت‌هایی مانند شانه کردن مو و بردن دست به پشت کمر را سخت کند.
- با ضعف بازو همراه باشد.
زمان مراجعه به پزشک
اگر درد شانه کوتاه‌مدت باشد، به پزشک خانوادهٔ خود مراجعه کنید. اگر بلافاصله پس از آسیب در بازوی خود دچار ضعف شدید، فوری به پزشک خود مراجعه کنید.
علل
بیماری روتاتور کاف ممکن است به علت آسیب به شانه یا به علت تخریب پیش‌رونده یا فرسودگی و خوردگی بافت تاندون ایجاد شود. فعالیت‌هایی که فرد برای انجام آن‌ها باید به‌طور مکرر دست‌های خود را بالای سر ببرد یا وزنه‌برداری طولانی‌مدت، ممکن است سبب تحریک یا آسیب به تاندون گردد.
عوامل خطر
عوامل ذیل احتمال ابتلا به آسیب روتاتور کاف را افزایش می‌دهند:
- سن. با افزایش سن، احتمال دچار شدن به آسیب روتاتور کاف افزایش می‌یابد. پارگی روتاتور کاف در افراد بالای ۴۰ سال بیشترین شیوع را دارد.
- برخی از ورزش‌ها. ورزشکارانی که باید به‌طور مکرر بازوی خود را حرکت بدهند – مانند پرتاب‌کننده‌های بیسبال، کمان‌دارها و تنیس‌بازها – با احتمال بیشتری به آسیب روتاتور کاف دچار می‌شوند.
- کارهای ساختمانی. در مشاغلی مانند نجاری یا نقاشی ساختمان، فرد باید بازوی خود را به‌طور مکرر و اغلب بالای سر، حرکت دهد. این حرکت‌ها با گذشت زمان ممکن است باعث آسیب روتاتور کاف شوند.
- سابقهٔ خانوادگی. رخداد این آسیب در برخی از خانواده‌ها رایج‌تر است، بنابراین به نظر می‌رسد اجزای ژنتیکی نیز در بروز این آسیب نقش داشته باشند.
عوارض
اگر آسیب روتاتور کاف درمان نشود، ممکن است به ازدست‌رفتن دائمی حرکت یا ضعف شانه منجر شود و همچنین ممکن است تخریب پیش‌روندهٔ مفصل شانه را در پی داشته باشد. اگرچه استراحت دادن به شانه‌ها برای بازیابی سلامتی ضروری است، بی‌حرکت نگه داشتن شانه‌ها به مدت طولانی، ممکن است سبب ضخیم و کوتاه شدن بافت هم‌بند احاطه‌کنندهٔ مفصل گردد (شانهٔ یخ‌زده).
پیشگیری
اگر در معرض ابتلا به آسیب روتاتور کاف هستید یا در گذشته دچار این آسیب شده‌اید، انجام روزانهٔ حرکت‌های کششی و تمرین‌های تقویتی از ایجاد آسیب در آینده، پیشگیری می‌کند.
بیشتر افراد عضلات جلوی قفسهٔ سینه، شانه و بازو را تقویت می‌کنند، اما جهت بهینه ساختن توازن عضلات ناحیهٔ شانه، تقویت عضلات پشت شانه‌ها و اطراف کتف نیز اهمیت یکسانی دارد. پزشک یا متخصص فیزیک‌درمانی به شما در برنامه‌ریزی یک برنامهٔ ورزشی روزانه، کمک می‌کنند.
تشخیص
در طول معاینهٔ بالینی، پزشک روی نقاط مختلفی در شانه فشار وارد می‌کند و بازوی شما را به جهات مختلف حرکت می‌دهد. وی همچنین قدرت عضلات اطراف بازو و شانه را بررسی می‌کند.
در برخی موارد پزشک ممکن است انجام روش‌های تصویربرداری را توصیه کند. برای نمونه:
- رادیوگرافی‌ها. اگرچه نمی‌توان پارگی روتاتور کاف را در گرافی مشاهده نمود، این روش می‌تواند خارهای استخوانی یا علل احتمالی دیگر درد مانند آرتریت را، نشان دهد.
- اولتراسوند. در این روش، با استفاده از امواج صوتی از ساختارهای درون بدن، به‌ویژه بافت‌های نرم مانند عضلات و تاندون‌ها، تصویربرداری می‌شود. با این روش می‌توان پویایی مفصل را در حین حرکت ساختارهای شانه، بررسی نمود. همچنین می‌توان در مدت زمان کوتاهی شانهٔ آسیب‌دیده را با شانهٔ سالم مقایسه کرد.
- تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI). این تکنولوژی از امواج رادیویی و یک آهنربای قوی استفاده می‌کند. تصاویر به‌دست‌آمده همهٔ ساختارهای شانه را با جزئیات بالا نشان می‌دهند. کیفیت تصاویر تا حد زیادی به کیفیت تجهیزات استفاده‌شده بستگی دارد.
درمان
گاهی اوقات برای بهبود آسیب روتاتور کاف، تنها به درمان‌های نگه‌دارنده – مانند استراحت، یخ و فیزیک‌درمانی – نیاز است. اگر آسیب شدید باشد و سبب پارگی کامل عضله یا تاندون شده باشد، ممکن است به جراحی نیاز شود.
تزریقات
اگر درمان‌های نگه‌دارنده در کاهش درد بی‌تأثیر باشند، و به‌ویژه اگر درد در خواب، فعالیت‌های روزانه یا ورزش شما اختلال ایجاد کرده باشد، پزشک ممکن است تزریق استروئید به داخل مفصل شانه را توصیه کند. با اینکه این آمپول‌ها اغلب به‌طور موقت کمک‌کننده‌اند باید به صورت عاقلانه مصرف شوند، زیرا ممکن است سبب تضعیف بیشتر تاندون گردند.
فیزیک‌درمانی
معمولاً فیزیک‌درمانی از اولین گزینه‌های درمانی پیشنهادی توسط پزشک است. ورزش‌هایی که مخصوص محل دقیق آسیب روتاتور کاف طراحی شده‌اند، به بازیابی انعطاف‌پذیری و قدرت به شانه، کمک می‌کنند. همچنین فیزیک‌درمانی بخشی مهم از روند بهبودی پس از جراحی روتاتور کاف است.
جراحی
جراحی‌های بسیاری برای آسیب روتاتور کاف وجود دارند، برای نمونه:
- ترمیم تاندون به روش‌های آرتروسکوپی. در این روش، جراحان، جهت اتصال مجدد تاندون پاره‌شده به استخوان، از طریق برش‌های کوچکی در پوست، دوربین (آرتروسکوپ) و ابزارها را به داخل مفصل می‌فرستند.
- ترمیم تاندون باز. در برخی از موارد، روش ترمیم تاندون باز گزینهٔ درمانی بهتری است. در این روش، جراح جهت اتصال مجدد تاندون آسیب‌دیده به استخوان، برش بزرگ‌تری ایجاد می‌کند. این روش معمولاً زمان بهبودی یکسانی با روش آرتروسکوپی دارد، اما ممکن است دورهٔ بهبودی آزاردهنده‌تر باشد.
- انتقال تاندون. اگر تاندون پاره‌شده بیش‌ازحد آسیب دیده باشد و نتوان آن را به استخوان متصل کرد، جراح ممکن است از تاندون دیگری در همان نزدیکی به عنوان جایگزین استفاده کند.
- تعویض شانه. آسیب‌های شدید روتاتور کاف، ممکن است به جراحی تعویض مفصل شانه نیاز داشته باشد.
جهت بهبود ثبات مفصل مصنوعی، طی یک روش نوآورانه (آرتروپلاستی معکوس شانه) بخش گوی مفصل مصنوعی در کتف و بخش کاسهٔ مفصل، در استخوان بازو نصب می‌شود.
شیوهٔ زندگی و درمان‌های خانگی
آسیب خفیف روتاتور کاف اغلب با مراقبت مناسب، به‌طور خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر فکر می‌کنید دچار آسیب روتاتور کاف شده‌اید، انجام اقدامات ذیل را امتحان کنید:
- به شانهٔ خود استراحت دهید. از فعالیتی که سبب درد شما شده است دوری کنید و سعی کنید از انجام حرکت‌های دردناک اجتناب کنید. تا زمانی که درد شانه فروکش کند، وزنه‌برداری یا فعالیت‌هایی که برای انجام آن‌ها باید دست‌ها را بالای سر خود ببرید محدود کنید.
- از یخ و گرما استفاده کنید. گذاشتن یخ روی شانه به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند. هر ۳ تا ۴ ساعت یک‌بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از کیسهٔ آب یخ استفاده کنید. پس از چند روز و پس از بهبود التهاب و درد، کیسهٔ آب داغ یا پک‌های گرمایشی در کاستن درد و گرفتگی عضلات، مؤثراند.
- مصرف مسکن. مسکن‌های بدون نیاز به نسخهٔ پزشک مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم یا استامینوفن، ممکن است کمک‌کننده باشند.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
