آسیب رباط صلیبی خلفی
از آنجایی که رباط صلیبی قدامی آسیبپذیرتر است، رباط صلیبی خلفی (PCL)، بسیار کمتر از رباط صلیبی قدامی (ACL) آسیب میبیند. رباط صلیبی خلفی و قدامی، استخوان ران (فمور) را به استخوان ساق پا (تیبیا) وصل میکنند. اگر هر کدام از این رباطها پاره شوند، ممکن است سبب ایجاد درد، تورم و حس بیثباتی مفصل گردند.
رباط از بافتهای نواری قدرتمندی ساخته شده است که یک استخوان را به دیگری متصل میکنند. رباطهای صلیبی، استخوان ران (فمور) را به استخوان ساق پا (تیبیا) متصل میکنند. رباط صلیبی قدامی و خلفی در مرکز زانو، شکل”X” را ایجاد میکنند.
با وجود آنکه آسیب رباط صلیبی خلفی عموماً نسبت به پارگی رباط صلیبی قدامی درد، ناتوانی و بیثباتی کمتری ایجاد میکند، ممکن است به مدت چند هفته تا چند ماه، شما را از فعالیت بازدارد.
نشانهها
علائم و نشانههای آسیب PCL شامل موارد ذیل میشوند:
- درد. درد خفیف تا متوسط زانو، ممکن است باعث لنگ زدن خفیف یا سختی در راه رفتن شود.
- تورم. تورم به سرعت و پس از چند ساعت از ایجاد آسیب ایجاد میشود.
- بیثباتی مفصل. ممکن است احساس کنید زانوی شما لق شده است و هر لحظه احتمال دارد از جای خود در برود. اگر بخشهای دیگر زانو آسیب ندیده باشند، ممکن است علائم و نشانههای آسیب رباط صلیبی خلفی آنقدر خفیف باشد که شما اصلاً متوجه مشکل نشوید. با گذشت زمان، احتمال دارد درد بدتر شود و احساس بیثباتی در زانو افزایش یابد. اگر بخشهای دیگر زانو نیز دچار آسیب شده باشند، احتمالاً علائم و نشانههای شما شدیدتر خواهد بود.
علل
اگر ضربهٔ سختی به قدام ساق پا و درست زیر زانو وارد شود یا اگر با زانوی خمیده زمین بخورید، ممکن است رباط صلیبی خلفی پاره شود. این آسیبها در حین موارد ذیل رایجاند:
- تصادف با وسایل نقلیهٔ موتوری. در «آسیب داشبورد»، زانوی راننده یا مسافر که در حالت خمشده قرار دارد به داشبورد کوبیده میشود. در نتیجهٔ این برخورد، قدام استخوان ساق در زیر زانو، به عقب هل داده شده و رباط صلیبی خلفی دچار پارگی میشود.
- ورزشهای پربرخورد. اگر ورزشکارانی که در ورزشهایی مانند فوتبال یا فوتبال آمریکایی شرکت میکنند در حالی که پا به سمت پایین است با زانو به زمین بخورند، ممکن است دچار پارگی رباط صلیبی خلفی شوند. در این حالت ابتدا استخوان ساق به زمین برخورد میکند و به عقب هل داده میشود. اگر فرد در حالتی که زانویش خم شده است تکل شود نیز ممکن است دچار آسیب رباط صلیبی خلفی شود.
عوامل خطر
رایجترین عوامل خطر آسیب PCL، تصادف با وسایل نقلیهٔ موتوری (در صورتی که در ماشین باشید) و شرکت در ورزشهایی مانند فوتبال و فوتبال آمریکایی است.
عوارض
در بیشتر موارد، ساختارهای دیگر زانو – شامل رباطهای دیگر یا غضروف – نیز همراه با آسیب رباط صلیبی خلفی، آسیب میبینند. بسته به تعداد ساختارهای آسیبدیده، ممکن است دچار زانودرد و بیثباتی طولانیمدت مفصل شوید. همچنین ممکن است احتمال ابتلا به آرتریت در زانوی آسیبدیده در آینده، افزایش یابد.
تشخیص
در طول معاینهٔ فیزیکی ممکن است پزشک به زانو جهت لمس آسیب، لقی یا مایع تجمعیافته در مفصل به علت خونریزی، فشار وارد کند. همچنین احتمال دارد پزشک پای شما را به جهتهای مختلف حرکت دهد و از شما بخواهد که بایستید یا راه بروید. پزشک پای آسیبدیده را با پای سالم مقایسه میکند تا به دنبال هرگونه فرورفتگی یا حرکتهای غیرطبیعی در زانو یا ساق بگردد.
در برخی موارد، پزشک انجام یک یا تعداد بیشتری از روشهای تصویربرداری ذیل را توصیه میکند:
- گرافی. با اینکه گرافی آسیب رباط را نشان نمیدهد، میتواند شکستگیهای استخوان را آشکار کند. گاهی اوقات در آسیب رباط صلیبی خلفی، تکهٔ کوچکی از استخوان که به رباط متصل است، از استخوان اصلی جدا میشود (شکستگی اوالژن).
- اسکن امآرآی (MRI). این فرایند بدون درد، با استفاده از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی، از بافتهای نرم بدن تصاویر کامپیوتری تهیه میکند. اسکن امآرآی پارگی رباط صلیبی خلفی را بهطور واضح نشان میدهد و همچنین مشخص میکند که آیا رباطهای دیگر زانو یا غضروف نیز صدمه دیدهاند یا خیر.
- آرتروسکوپی. اگر شدت آسیب زانو معلوم نباشد، پزشک با استفاده از یک تکنیک جراحی به نام آرتروسکوپی، داخل زانو را میبیند. در این روش یک دوربین ویدیویی کوچک از طریق برش کوچکی وارد مفصل زانو میشود. پزشک بر روی صفحهٔ نمایشگر کامپیوتر یا صفحهٔ تلویزیون، تصاویر گرفتهشده از داخل زانو را بررسی میکند.
درمان
درمان بسته به شدت آسیب و زمان ایجاد آن، متفاوت است. در بیشتر موارد به جراحی نیاز نیست.
درمان دارویی
مسکنهای بدون نیاز به نسخهٔ پزشک مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم، در تسکین درد و کاهش تورم کمککنندهاند.
فیزیکدرمانی
متخصص فیزیکدرمانی به شما تمرینهایی را آموزش میدهد که سبب تقویت مفصل زانو و بهبود عملکرد و ثبات آن میشود. ممکن است در طول دورهٔ توانبخشیِ خود به بریس زانو یا چوب زیربغل نیز نیاز داشته باشید.
جراحی
اگر آسیب شدید باشد – بهویژه اگر با پارگی رباطهای دیگر زانو، آسیب غضروف یا شکستگی استخوان همراه باشد – ممکن است برای بازسازی رباط، به جراحی نیاز باشد. اگر علیرغم انجام مناسب روند توانبخشی، بیثباتی زانو ادامه پیدا کند نیز ممکن است درمان جراحی در نظر گرفته شود.
معمولاً میتوان این جراحی را به روش آرتروسکوپی انجام داد. در این روش، یک دوربین فیبر نوری و ابزارهای جراحی بلند و باریک از طریق برشهای کوچکی در اطراف زانو وارد مفصل میشوند.
شیوهٔ زندگی و درمانهای خانگی
به کار گرفتن روش R.I.C.E (استراحت، یخ، فشردهسازی و بالا گذاشتن عضو آسیبدیده) دورهٔ نقاهت آسیبهای خفیف تا متوسط را کوتاهتر میکند.
- استراحت. وزن خود را روی زانوی آسیبدیده نیندازید و از آن در برابر آسیب بیشتر، محافظت کنید. ممکن است به چوب زیر بغل نیاز داشته باشید.
- یخ. به مدت دو تا سه روز، هر۳ تا ۴ ساعت برای ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی زانوی خود کیسهٔ یخ بگذارید.
- فشردهسازی. یک بانداژ کشی را روی زانوی خود ببندید.
- بالا گذاشتن عضو آسیبدیده. دراز بکشید و زیر زانوی خود بالشی قرار دهید تا به کاهش تورم کمک کنید.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همتخانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت میگیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.