بارها نام کلاژن را شنیده‌ایم اما سؤال اساسی این است که کلاژن چیست؟ منبع آن کجاست؟ کلاژن پروتئینی است که بدن شما به‌طور طبیعی تولید می‌کند.
کلاژن چیست؟
کلاژن پروتئینی است که بدن شما به‌طور طبیعی تولید می‌کند. تقریباً یک‌سوم پروتئین موجود در بدن را تشکیل می‌دهد و برای داشتن مفاصلی سالم ضروری است. این پروتئین پوست را به‌حالت ارتجاعی نگه می‌دارد و به کاهش چین‌وچروک آن کمک می‌کند. به همین دلیل، مکمل‌های کلاژن محبوب‌اند چرا که پوست را جوان‌تر می‌کنند، اما آیا علم از مصرف این مکمل‌ها حمایت می‌کند؟ و آیا بدن شما به آن نیاز دارد؟
آنچه کلاژن برای بدن شما انجام می‌دهد
کلمهٔ کلاژن از کلمهٔ یونانی “kólla” گرفته شده است که به معنای چسب است. فیبرهای قوی کلاژن مانند چسب کار می‌کنند تا عضلات، استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها، اندام‌ها و پوست را کنار هم نگه دارند.
انواع کلاژن
16 نوع مختلف از این پروتئین مهم در بدن وجود دارد. اما بیشتر انواع آن، نوع 1، 2 و 3 است که هر کدام کاربرد و وظایف متفاوتی دارند. نوع یک باعث ایجاد پوست، استخوان‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها می‌شود. نوع 2 به ایجاد غضروف، بافت انعطاف‌پذیر بین استخوان‌ها، گوش و بینی و نوع 3 به ایجاد عضلات و رگ‌های خونی کمک می‌کند.
کلاژن با افزایش سن
هرچه پیرتر می‌شوید، بدن کلاژن کمتری تولید می‌کند. نمی‌توانید میزان دقیق کلاژن موجود را محاسبه نمایید، اما در هنگام کاهش این پروتئین ممکن است علائمی مانند درد مفصل یا سفتی تاندون یا رباط‌ها بروز نماید. عضلات ممکن است ضعیف شوند و همچنین ممکن است پوست شما حالت کاغذی و چروک داشته باشد. مصرف مکمل‌های کلاژن ممکن است به کاهش این علائم کمک نماید. با پزشک خود در مورد بهترین روش برای ایجاد و حفظ کلاژن مشورت نمایید.
چه چیزی به میزان سطح کلاژن آسیب می‌رساند؟
به جز زمان، سه دلیل اصلی دیگری که سطح کلاژن را کاهش می‌دهند، نور خورشید، سیگار کشیدن و قند است. قرار گرفتن زیاد در معرض نور فرابنفش باعث از بین رفتن الیاف کلاژن و در نتیجه منجر به آفتاب‌سوختگی و ایجاد چین‌وچروک می‌شود. بسیاری از مواد شیمیایی موجود در دود سیگار به کلاژن آسیب می‌رساند و باعث افتادگی و چروک پوست می‌شود. شکر باعث اتصال الیاف و گره خوردن آن‌ها شده، در نتیجه باعث می‌شود پوست به مرور زمان از قابلیت ارتجاعی کمتری برخوردار باشد.
کلاژن درمانی چه کاری می‌تواند انجام دهد؟
در برخی از روش‌های جراحی پلاستیک مانند تزریق لب یا درمان جای زخم، از تزریق کلاژن برای برجستگی پوست و پر شدن صورت استفاده می‌کنند. این تزریق‌ها بدن شما را به تولید کلاژن بیشتر سوق می‌دهد. برای حفظ تأثیر تزریق کلاژن، احتمالاً نیاز است بعد از چند ماه تا یک سال، این تزریق را دوباره انجام دهید. برخی مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌ها خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود بخشیده، خشکی آن را کاهش و تراکم کلاژن را در هنگام مصرف افزایش می‌دهند. آن‌ها همچنین درد مفاصل را کاهش می‌دهند و در نتیجه به فعال بودن بیشتر کمک می‌نمایند.
آنچه کلاژن نمی‌تواند انجام دهد
هیچ مدرکی دال بر این مورد که کلاژن بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا درماتیک آتوپیک را درمان کند، وجود ندارد. در حالی‌که تزریق کلاژن به درمان زخم‌های آکنه کمک می‌کند، اما هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد مکمل‌های کلاژن می‌توانند آکنه را متوقف و یا درمان نمایند، و هیچ مطالعه‌ای نشان نمی‌دهد که تزریق کلاژن به کاهش وزن کمک می‌کند.
آیا کرم‌های کلاژن مؤثراند؟
کرم‌های پوستی با کلاژن مصنوعی ممکن است راهی مؤثر برای تقویت این پروتئین در بدن نباشند. آن‌ها مانع محافظتی بر روی پوست ایجاد می‌کنند و این مانع، باعث توقفِ از دست دادن آب می‌شود، اما میزان آب را در پوست افزایش نمی‌دهند. بهتر است از پوست در برابر آفتاب محافظت نمایید، به‌ویژه در سال‌های اولیهٔ زندگی که ممکن است پوست حساسیت بیشتری داشته باشد.
غذاهایی که سطح کلاژن را افزایش می‌دهند
با خوردن غذاهای سالم به بدن در ساخت کلاژن بیشتر کمک می‌کنید. برای ایجاد کلاژن، بدن اسیدهای آمینه‌ای به نام گلیسین و پرولین را جمع می‌کند. این اسیدها در موادغذایی پر‌پروتئین مانند مرغ، ماهی، گوشت گاو، تخم‌مرغ، لبنیات و لوبیا یافت می‌شود. سایر مواد مغذی مانند ویتامین سی (C)، روی و مس نیز در این امر نقش دارند. ویتامین سی را می‌توانید از مصرف مرکبات، گوجه‌فرنگی و سبزیجات برگ‌دار دریافت نمایید. برای دریافت روی و مس می‌توانید آجیل، غلات سبوس‌دار و لوبیا مصرف کنید.
آب استخوان قلم و کلاژن
برخی از منابع خوب از پروتئین‌هایی که به ساخت کلاژن کمک می‌کنند، غذاهایی مانند گوشت قرمز، مرغ و آب استخوان قلم هستند. برای تهیهٔ آب قلم، قلم را به مدت 1 تا 2 روز در آب بجوشانید. با این کار مقداری از پروتئین کلاژن موجود در قلم از آن خارج می‌شود و در آب می‌جوشد. بدن این پروتئین را به صورت مستقیم از طریق پوست و یا مفصل جذب نمی‌کند، بلکه آن را به اسیدهای آمینه که به ساخت بافت کمک می‌کنند، تجزیه می‌کند. می‌توانید آب قلم را خریداری نمایید و یا خود آن را تهیه کنید.
آیا به مکمل‌های کلاژن نیاز دارید؟
اگر رژیم متعادلی داشته باشید، بدن شما کلاژن کافی مورد نیاز بدن را تولید می‌کند. بیشتر مطالعات در مورد مکمل‌های کلاژن کوچک‌اند. برای درک تأثیرات آن‌ها بر سلامتی، به مطالعات گسترده‌تری نیاز است. اما اگر می‌خواهید مصرف مکمل را امتحان نمایید، به‌طور کل این مکمل‌ها ایمن‌اند و عوارض جانبی ندارند. آن‌ها معمولاً به صورت پودری تهیه می‌شوند که می‌توانید آن را با نوشیدنی و یا سس‌ها ترکیب نمایید.
آیا مکمل‌های کلاژن تأییدشده‌اند؟
سازمان غذا و دارو بر روی مکمل‌های کلاژن نظارتی ندارد، بنابراین شرکت‌های تولیدکننده مجبور نیستند مؤثر بودن و یا بی‌خطر بودن آن‌ها را اثبات نمایند. در زمان خرید این مکمل‌ها، برچسب ترکیبات آن را بررسی نمایید و به دنبال کلمات کلیدی مانند: پیتیدهای کلاژن (collagen peptides) یا کلاژن هیدرولیزشده (collagen hydrolysate, hydrolyzed collagen) باشید.
منبع:
کلاژن چیست؟ منبع کلاژن کجاست؟ / کلاژن چیست؟ منبع کلاژن کجاست؟
هنوز دیدگاهی ارسال نشده است.