شکستگی مچ دست

شکستگی یا شکاف برداشتن مچ دست معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که فرد بخواهد در هنگام زمین خوردن، خودش را با دست نگه دارد و به‌شدت روی دست کشیده فرود آید.

شرکت در ورزش‌هایی از قبیل: اسکیت‌سواری و اسنوبردینگ (snowboarding) یا ابتلا به بیماری‌هایی که سبب شکنندگی و کاهش تراکم استخوان می‌شوند (پوکی استخوان)، شما را در معرض خطر بیشتری برای شکستگی مچ دست قرار می‌دهد.

لازم است شکستگی مچ را در اولین فرصت معالجه کرد؛ درغیراین‌صورت، احتمال دارد که استخوان‌ها موقعیت مطلوب خود را از دست بدهند؛ این امر توانایی شما را برای انجام فعالیت‌های روزمره، از قبیل: نوشتن یا بستن دکمه‌های لباس، تحت تأثیر قرار می‌دهد. معالجه‌ٔ زودهنگام همچنین سبب به‌حداقل‌رساندن درد و خشکی مفصلی می‌شود.

 

علائم

شکستگی مچ ممکن است علائم زیر را داشته‌ باشد:

  • دردی شدید که با حرکت دادن مچ، در دست گرفتن اجسام، فشردن دست و یا حرکت دادن آن تشدید شود
  • تورم
  • حساس‌شدگی
  • کبودی
  • از ریخت‌افتادگی واضح؛ برای نمونه: خم شدن مچ دست

 

زمان مراجعه به پزشک

اگر احتمال می‌دهید که مچ دست‌تان شکسته ‌است، فوری خود را به پزشک نشان دهید؛ به‌خصوص اگر دچار بی‌حسی و تورم شده‌اید یا حرکت دادن انگشتان‌ برایتان دشوار شده‌ است. تأخیر در تشخیص و درمان شکستگی مچ می‌تواند منجر به ترمیم نامطلوب، کاهش دامنه‌ٔ حرکتی و کاهش قدرت گرفتن اجسام شود.

 

علل

علل شکستگی مچ عبارت‌اند از:

  • زمین خوردن. یکی از شایع‌ترین علل شکستگی مچ، زمین خوردن درحین کشیده بودن دست است.
  • آسیب‌‌های ورزشی. بسیاری از شکستگی‌های مچ در جریان ورزش‌های پربرخورد یا ورزش‌هایی که احتمال زمین خوردن در حین کشیده‌ بودن دست در آن‌ها وجود دارد – مانند: اسکیت‌سواری و اسنوبردینگ – رخ می‌دهند.
  • تصادفات وسایل نقلیه. تصادفات وسایل نقلیه می‌توانند سبب شکستگی مچ دست شوند و گاهی اوقات آن را خرد کنند؛ معالجه‌ٔ چنین مواردی اغلب مستلزم عمل جراحی است.

 

ریسک‌فاکتورها

شرکت در بعضی از ورزش‌ها و ابتلا به بیماری‌ پوکی استخوان که سبب کاهش تراکم استخوان می‌شود، می‌توانند احتمال شکستگی مچ دست را بیشتر کنند.

 

ورزش‌ها

شرکت در ورزش‌های پربرخورد و ورزش‌هایی که احتمال زمین خوردن‌تان در آن‌ها بالاتر است، شما را در معرض خطر بیشتری برای شکستگی مچ قرار می‌دهد. از این ورزش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • راگبی و فوتبال، به‌خصوص روی چمن مصنوعی
  • سوارکاری
  • هاکی
  • اسکی
  • اسنوبردینگ
  • اسکیت‌سواری
  • پریدن روی ترامپولین

 

عوارض ثانویه

عوارض ثانویهٔ شکستگی مچ نادراند و شامل موارد زیر می‌شوند:

  • درد، ناتوانی و خشکی مفصلی مداوم. به‌طور کلی درد و خشکی مفصلی سرانجام پس از باز کردن گچ یا انجام عمل جراحی برطرف می‌گردد. البته در بعضی از افراد این درد یا خشکی مفصلی به‌صورت دائمی باقی می‌ماند. در مورد بهبودی خود صبور باشید و با پزشک خود راجع‌به تمرین‌های ورزشی مفید یا ارجاع شما به یک فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر صحبت کنید.
  • استئوآرتریت (آرتروز). شکستگی‌هایی که به داخل مفصل گسترش می‌یابند، می‌توانند سال‌ها بعد منجر به آرتریت شوند. اگر مچ دست‌تان مدتی طولانی پس از وقوع شکستگی درد گرفت یا ورم کرد، به پزشک مراجعه کنید.
  • آسیب‌دیدگی اعصاب یا عروق خونی. ضربه‌ای که به مچ دست وارد می‌شود، می‌تواند به اعصاب و عروق خونی مجاور آن هم آسیب‌ برساند. درصورتی‌که متوجه وجود هرگونه بی‌حسی یا مشکلی در گردش خون‌تان شدید، به پزشک مراجعه کنید.

 

پیشگیری

پیشگیری از وقوع حوادث پیش‌بینی‌نشده‌ای که منجر به شکستگی مچ دست می‌شوند، غیرممکن است ولی با رعایت نکات زیر می‌توانید تا حدی از مچ دست‌تان مراقبت کنید:

 

تقویت استخوان‌ها

به‌منظور تقویت استخوان‌ها:

  • مواد مغذی، کلسیم و ویتامین کافی را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
  • آمادگی جسمانی خود را با انجام ورزش‌هایی از قبیل: پیاده‌روی سریع، افزایش دهید.
  • در صورت استعمال دخانیات، آن را ترک کنید.

 

پیشگیری از زمین خوردن

زمین خوردن و افتادن روی دست کشیده، می‌تواند منجر به شکستگی مچ دست شود. به‌منظور پیشگیری از این آسیب‌دیدگی رایج:

  • کفش‌های مناسب بپوشید.
  • وسایل خانگی‌ای که ممکن است پایتان به آن‌ها گیر بکند – مثل: قالیچه – را از سر راه بردارید.
  • مطمئن شوید که منزل‌تان از نور کافی برخوردار است.
  • از یک پزشک بخواهید بینایی شما را معاینه کند و در صورت لزوم آن را اصلاح نماید.
  • دستگیره‌هایی (grab bars) در توالت نصب کنید تا خودتان را با آن‌ها نگه دارید.
  • برای راه‌پله‌ٔ منزل‌تان نرده نصب کنید.
  • در صورت امکان، از راه رفتن روی سطوح لغزنده – مانند: پیاده‌روهای پوشیده از برف یا یخ – بپرهیزید.

 

در هنگام ورزش از تجهیزات محافظتی استفاده کنید

در ورزش‌های پرخطری مانند ورزش‌های زیر از محافظ مچ استفاده کنید:

  • اسکیت‌سواری
  • اسنوبردینگ
  • راگبی
  • فوتبال

تشخیص

به‌طور کلی تشخیص شکستگی مچ دست با انجام معاینه و تجویز رادیوگرافی (اشعه‌ٔ ایکس) صورت می‌گیرد.

 

سایر روش‌های عکس‌برداری

گاهی اوقات پزشک به ‌کمک سایر روش‌های عکس‌برداری می‌تواند اطلاعات بیشتری از وضعیت مچ دست‌تان کسب کند؛ این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

  • سی‌تی اسکن. سی‌تی اسکن می‌تواند شکستگی‌هایی را نشان دهد که رادیوگرافی قادر به نشان دادن آن‌ها نیست. با این روش می‌توان آسیب‌‌های واردشده به بافت‌های نرم و عروق خونی را هم مشاهده کرد. در سی‌تی اسکن پرتوهای ایکس را از زوایای مختلف می‌تابانند و آن‌ها را با یکدیگر ترکیب می‌کنند تا تصاویری مقطعی از ساختارهای داخلی بدن حاصل شود.
  • ام آر آی (MRI). در MRI از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌شود تا تصاویر دقیقی از استخوان‌ها و بافت‌های نرم به دست آید. MRI از رادیوگرافی بسیار حساس‌تر است و می‌تواند شکستگی‌های ریز استخوان و آسیب‌دیدگی‌های جزئی رباط‌ها را نمایان سازد.

 

درمان

اگر انتهاهای قطعات شکسته‌ٔ استخوان‌تان هم‌راستا نباشند، ممکن است شکاف‌هایی در بین این قطعات ایجاد شود یا اینکه بین آن‌ها همپوشانی رخ دهد. در این حالت، پزشک در فرایندی به نام ریداکشن، قطعات را به محل مناسب‌شان برمی‌گرداند. بسته به میزان درد و ورم شما، ممکن است فرایند ریداکشن تحت بیهوشی یا بی‌حسی موضعی انجام شود.

فارغ از نوع روش درمانی، لازم است در دوران ترمیم شکستگی، به‌طور مرتب انگشتان خود را حرکت دهید تا از خشکی مفاصل‌شان جلوگیری کنید. بهترین شیوه‌های حرکت دادن انگشتان را از پزشک‌ خود سؤال کنید. اگر دخانیات مصرف می‌کنید، آن را ترک نمایید؛ استعمال دخانیات می‌تواند مانع ترمیم استخوان شود یا آن را به تأخیر بیندازد.

 

تثبیت

ترمیم مناسب شکستگی مچ دست، مستلزم محدود کردن حرکت استخوان شکسته‌ است. به این منظور، احتمالاً لازم است که از آتل استفاده کنید یا مچ‌تان را گچ بگیرید. همچنین به شما توصیه خواهد شد تا جایی‌که ممکن است، مچ خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارید تا درد و التهاب‌تان کاهش یابد.

 

داروها

برای کاهش درد، پزشک ممکن است مصرف مسکن‌های بدون نسخه را پیشنهاد کند. اگر دردتان شدید باشد، ممکن است لازم باشد که از داروهای اپیوئید(opioid) – مانند: کدئین – استفاده کنید.

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) نیز می‌توانند سبب کاهش درد شوند اما ممکن است از ترمیم استخوان جلوگیری کنند (به‌خصوص اگر برای مدتی طولانی مصرف شوند). از پزشک خود بپرسید که آیا می‌توانید از آن‌ها برای کاهش درد خود استفاده کنید یا خیر.

اگر شکستگی‌تان از نوع باز (open fracture) باشد – یعنی زخمی روی پوستِ مجاور محل شکستگی ایجاد شده ‌باشد – احتمالاً به‌منظور پیشگیری از ابتلا به عفونت‌هایی که می‌توانند به استخوان سرایت کنند، برایتان آنتی‌بیوتیک تجویز شود.

 

تراپی

پس از باز کردن گچ یا در آوردن آتل، به‌منظور کاهش خشکی مفصلی و بازیابی حرکت مچ، احتمالاً به تمرینات توانبخشی یا فیزیوتراپی نیاز خواهید داشت.

توانبخشی می‌تواند برایتان مفید باشد ولی بهبودی کامل ممکن است چند ماه یا بیشتر به طول بینجامد.

 

عمل جراحی و سایر فرایندها

ممکن است برای ثابت نگه داشتن استخوان‌ها در محل مناسب‌شان در طول دوران ترمیم، لازم باشد که با عمل جراحی، پلاک‌، گیره یا پیچ‌هایی در آن‌ها جاگذاری کنند. انجام این عمل در موارد زیر ممکن است ضروری باشد:

  • دچار شکستگی باز شده ‌باشید.
  • قطعات شکسته‌ٔ استخوان‌تان پیش از ترمیم جابه‌جا شوند.
  • احتمال ورود قطعات شکسته‌ٔ استخوانی به مفصل وجود داشته ‌باشد.
  • رباط‌ها، اعصاب و عروق مجاور محل شکستگی، آسیب دیده ‌باشند.
  • شکستگی به مفصل گسترش یافته ‌باشد.

 

حتی پس از ریداکشن و تثبیت استخوان با استفاده از آتل یا گچ گرفتن، باز هم ممکن است استخوان‌ها از جای خود حرکت کنند. به همین دلیل، پزشک احتمالاً وضعیت شما را با تجویز عکس‌های رادیوگرافی تحت نظر قرار خواهد داد. در صورت جابه‌جا شدن استخوان‌هایتان، ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته ‌باشید.

پزشکانی که به شما کمک می کنند

همه

بر اساس بیمارستان

بر اساس تخصص