شکستگی دنده
علل شایع شکستگی دنده یا شکاف برداشتن دنده‌ها عبارت‌اند از: ضربه خوردن، زمین خوردن، تصادفات وسایل نقلیه و شرکت در ورزش‌های پربرخورد.
در اغلب موارد، دنده تنها شکاف برمی‌دارد. دنده‌های دارای شکاف اگرچه دردناک هستند اما به‌طور بالقوه به‌اندازه‌ٔ دنده‌هایی که به قطعات جداگانه شکسته شده‌اند، خطرناک نیستند. انتهای برجسته‌ٔ دنده‌ٔ شکسته می‌تواند به عروق خونی اصلی یا اندام‌های داخلی، مانند: ریه، آسیب برساند.
در بیشتر موارد، شکستگی دنده خودبه‌خود در عرض یک یا دو ماه ترمیم می‌شود. در موارد شکستگی دنده، باید درد را به‌طور مناسب کنترل کرد تا فرد بتواند به‌طور عمیق نفس بکشد و به عوارض جانبی، مانند: ذات‌الریه، دچار نشود.
علائم
درد ناشی از شکستگی دنده در موارد زیر تشدید می‌شود:
- کشیدن نفس عمیق
- فشار آوردن بر ناحیهٔ آسیب‌دیده
- خم کردن یا چرخاندن بدن
زمان مراجعه به پزشک
اگر قسمتی از دنده‌هایتان بر اثر ضربه دیدن، به لمس حساس شده یا نفس کشیدن برایتان دشوار شده است یا هنگام کشیدن نفس عمیق احساس درد می‌کنید، به پزشک مراجعه نمایید.
درصورتی‌که بیش از چند دقیقه در مرکز سینه‌ٔ خود احساس فشار یا سنگینی کردید یا اینکه درد سینه‌تان به شانه یا بازو هم گسترش پیدا کرد، فوری خود را به پزشک نشان دهید. این علائم می‌توانند حاکی از حمله‌ٔ قلبی باشند.
علل
شایع‌ترین علت شکستگی دنده، ضربات مستقیمی است که در تصادفات، زمین خوردن، آزار جنسی کودکان یا ورزش‌های پربرخورد و … به آن‌ها وارد می‌شود. همچنین ضربات مداومی که بر اثر ورزش‌هایی مانند گلف و قایق‌رانی یا سرفه‌های طولانی‌مدت به دنده‌ها وارد می‌شود نیز ممکن است منجر به شکستگی آن‌ها شود.
ریسک‌فاکتورها
عوامل زیر می‌توانند احتمال شکستگی دنده را افزایش دهند:
- پوکی استخوان. پوکی استخوان که سبب کاهش تراکم استخوان می‌شود، احتمال شکستگی استخوان را افزایش می‌دهد.
- شرکت در بعضی از ورزش‌ها. شرکت در ورزش‌های پربرخورد مثل: هاکی و راگبی، احتمال وارد شدن ضربه به قفسه‌ٔ سینه را افزایش می‌دهد.
- ضایعات سرطانی در دنده. ضایعات سرطانی می‌توانند سبب تضعیف استخوان شوند و آن را در مقابل شکستگی‌ها آسیب‌پذیرتر سازند.
عوارض ثانویه
دنده‌ٔ شکسته می‌تواند به عروق خونی و اندام‌های داخلی آسیب برساند. هر چه تعداد دنده‌های شکسته بیشتر باشد، احتمال این آسیب‌دیدگی هم بیشتر می‌شود. عوارض ثانویه‌ٔ حاصل از شکستگی دنده، به این بستگی دارد که کدام‌یک از دنده‌ها شکسته باشند؛ این عوارض عبارت‌اند از:
- پارگی یا سوراخ شدن آئورت. انتهای تیز حاصل از شکستگی یکی از سه دنده‌ٔ فوقانی می‌تواند به آئورت یا سایر عروق خونی اصلی آسیب بزند.
- سوراخ شدن ریه. انتهای تیز حاصل از شکستگی دنده‌ٔ میانی می‌تواند ریه را سوراخ کند و سبب کُلاپس (روی هم خوابیدن) آن شود.
- آسیب دیدن طحال، کبد یا کلیه‌ها. احتمال شکستگی دو دنده‌ٔ تحتانی کمتر است زیرا انعطاف‌پذیری آن‌ها نسبت به دنده‌های فوقانی و میانی – که به جناغ متصل شده‌اند – بیشتر است. اما درصورتی‌که یکی از این دنده‌های تحتانی بشکنند، انتهای تیز آن می‌تواند سبب وارد شدن آسیب‌هایی جدی به طحال، کبد یا کلیه شود.
پیشگیری
رعایت نکات زیر می‌تواند به پیشگیری از شکستگی دنده کمک کند:
- از خودتان در مقابل مصدومیت‌های ورزشی محافظت کنید. در ورزش‌های پربرخورد از تجهیزات محافظ استفاده کنید.
- احتمال زمین خوردن در منزل را کاهش دهید. خرت‌وپرت‌ها را از روی زمین جمع کنید؛ اگر مایعی روی کف زمین ریخت آن را فوری تمیز کنید؛ در حمام کفپوش (مَت) لاستیکی قرار دهید؛ مطمئن شوید که منزل‌تان از نور کافی برخوردار باشد؛ روی فرش یا قالی‌ها وسایل ضدلغزش قرار دهید.
- استخوان‌هایتان را تقویت کنید. دریافت کلسیم و ویتامین دی کافی در رژیم غذایی برای حفظ استحکام استخوان‌ها لازم است. سعی کنید هر روز حدود 1200 میلی‌گرم کلسیم و 600 واحد بین‌المللی از ویتامین دی را از طریق غذاها و مکمل‌ها وارد بدن خود کنید.
تشخیص
در طی معاینه‌ٔ فیزیکی، پزشک دنده‌هایتان را به‌آرامی فشار می‌دهد. او همچنین ممکن است در حین نفس کشیدن شما، به صداهای ریوی‌تان گوش دهد و حرکت قفسه‌ٔ سینه‌تان را مشاهده کند.
پزشک احتمالاً یک یا تعدادی از روش‌های عکس‌برداری زیر را برایتان تجویز خواهد کرد:
- رادیوگرافی (پرتو ایکس). در رادیوگرافی از دوزهای پایین تشعشعات استفاده می‌شود تا تصاویری از استخوان‌ها به‌دست آید. البته رادیوگرافی غالباً در نشان دادن شکستگی‌هایی که به‌تازگی رخ داده‌اند، مشکل دارند، به‌خصوص در مواردی که دنده‌ها تنها شکاف برداشته‌اند. از رادیوگرافی می‌توان در تشخیص کُلاپس ریه هم استفاده کرد.
- CT اسکن. CT اسکن غالباً می‌تواند شکستگی‌هایی را نشان دهد که توسط رادیوگرافی قابل مشاهده نیستند. همچنین مشاهده‌ٔ آسیب‌دیدگی‌های بافت‌های نرم و عروق خونی توسط CT اسکن راحت‌تر است. در CT اسکن پرتوهای ایکس را از زوایای مختلف می‌تابانند و آن‌ها را با یکدیگر ترکیب می‌کنند تا تصاویری مقطعی از ساختارهای داخلی بدن حاصل شود.
- MRI. از MRI می‌توان به‌منظور مشاهده‌ٔ آسیب‌دیدگی‌های احتمالی بافت‌های نرم و اندام‌های مجاور دنده‌ها استفاده کرد. همچنین با MRI می‌توان شکستگی‌های جزئی‌تر دنده‌ها را هم مشاهده کرد. در MRI از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی استفاده می‌شود تا تصاویری مقطعی از بدن به‌دست آید.
- اسکن استخوان. این روش برای مشاهده‌ٔ شکستگی‌های ناشی از فشار مناسب است؛ این شکستگی‌ها به‌دنبال تروماهای مکرر واردشده به استخوان – برای نمونه: در سرفه‌های طولانی‌مدت – رخ می‌دهند. در اسکن استخوان، مقدار اندکی از یک ماده‌ٔ رادیواکتیو را به جریان خون تزریق می‌کنند؛ این ماده در استخوان‌ها تجمع می‌یابد (به‌خصوص در بخش‌هایی از استخوان‌ها که در حال ترمیم‌اند) و توسط یک اسکنر تشخیص داده می‌شود.
درمان
بیشتر دنده‌های شکسته خودبه‌خود در عرض شش هفته ترمیم می‌شوند. محدود کردن فعالیت‌ها و گذاشتن یخ بر روی ناحیهٔ آسیب‌دیده به‌طور مرتب می‌تواند به بهبودی و کاهش درد کمک کند.
داروها
لازم است درد ناشی از شکستگی دنده را به‌طور مناسب کنترل کرد؛ در غیراین‌صورت کشیدن نفس عمیق برایتان دردناک می‌شود و ممکن است به ذات‌الریه مبتلا شوید. اگر داروهای خوراکی به‌قدر کافی مؤثر واقع نشوند، پزشک ممکن است در اطراف اعصاب مربوط به دنده‌ها ماده‌ٔ بی‌حسی تزریق کند.
تراپی
پس از اینکه دردتان تحت کنترل قرار گرفت، پزشک ممکن است برایتان تمرینات تنفسی تجویز کند تا بتوانید عمیق‌تر نفس بکشید؛ چون کشیدن نفس‌های کم‌عمق شما را در معرض خطر ابتلا به ذات‌الریه قرار می‌دهد.
در گذشته پزشکان به‌منظور ثابت نگه داشتن ناحیهٔ آسیب‌دیده، دور قفسه‌ٔ سینه را بانداژ می‌بستند؛ ولی امروزه دیگر استفاده از بانداژ توصیه نمی‌شود زیرا این وسیله می‌تواند مانع کشیدن نفس عمیق شود و درنتیجه احتمال ابتلا به ذات‌الریه را افزایش دهد.
پزشکانی که به شما کمک می کنند
راضیه رحیمی
ممنونم، برنامه خوبی بود، مشکلی نبود. خدا خیرتان دهد
محمدرضا عربی
برنامه ویزيت آنلاین عالی بود، ممنونم
رقیه افشاری
بسیاری عالی بود، وقت ویزیت ساعت 8 بود، دکتر اخیاری ساعت 8:05 آنلاین شدند. تصمیم دارم برای مادرم هم از متخصص گوارش نوبت ویزیت آنلاین بگیرم.
حدیقه همت‌خانی
مشکلی نبود، مجددا پس از آزمایش دوباره از دکتر صفاری وفت می‌گیرم.
عباس عباس زاده
در طول سه روز گذشته که به صورت بستری در مجموعه بیمارستان محب و بخش CCU بستری بودم با دیدن نوع برخورد و اکرام بیماران تحت تاثیر واقع شدم. همیشه در ذهنم آرزوی این را داشتم در ایران خودمان اکرام ارباب رجوع و خاصه بیماران به نحو احسنت انجام پذیرد. ولی این آرزو را تا به امروز در هیچ مجموعه دیگری مثل این بیمارستان تجربه نکرده بودم.
قطعا راه دشواری تا رسیدن به اهداف عالیه شما و دیگر مدیران پیش رو دارید، اما یقینا این مجموعه پتانسیل بهتر شدن و الگو قرارگرفتن را دارد. به عنوان یک مراجعه کننده اولا : ممنون و سپاس، دوما : در این راه پیش رو و پرتلاش باشید، و سوما : نقاط قوت مدیریت خود را حفظ و نقاط ضعف را شناسائی فرمائید. پرسنل این بخش با تمام بیماران، چه پیر و جوان، با محبت و انگیزه خدمت برخورد داشتند.
آمادگی دارم به نوبه خود از تک تک این عزیزان تقدیر نمایم : سرکار خانم های پرستاران یوسفی . خردمند و …، بهیاران شهروز محمودی و …، خدمه زحمتکش و …. همه عزیزان. پزشکان محترم و حاذق که بنده از خانم دکتر ثابتی تکریم و خضوع دارم.
مهدی امین الرعایا
اینجانب مهدی امین الرعایا که در تاریخ 26/6/97 توسط استاد گرانقدر جناب آقای دکتر مرزبان و تیم فرهیخته و دانشمند همراه ایشان تحت عمل CABG قرار گرفته ام، بدینوسیله مراتب تشکر، قدردانی و امتنان خود را از زحمات بی شائبه و نیز فرشتگان مهربان و توانمندی که به عنوان پرستار در آن بیمارستان معظم مشغول ارائه خدمت خصوصا در بخش های ICU-OH1 و بخش آفتاب هستند، اعلام میدارم و آرزومند موفقیت های روز افزون شما در ادامه خدمت های بیشتر به جامعه دردمندان هستم.
البتع لازم به ذکر است مدیریت مهمانداری و همکاری کلیه پرسنل آن بیمارستان در حد قابل تقدیر میباشد.
