زمان مطالعه: 5 دقیقه

با افزایش سن یکی از مهم‌ترین سؤالات این است که چه مواردی باعث زوال عقل می‌شود؟ آیا فشار خون بالا ، مصرف سیگار یا سکته مغزی باعث زوال عقل می‌شود؟ برای دریافت پاسخ این سؤالات با ما همراه باشید.

 

سن

بیماری آلزایمر رایج‌ترین شکل زوال عقل است. حدود یک‌سوم افراد 85 سال و بالاتر علائم این بیماری را از خود نشان می‌دهند. ژن‌هایی که از والدین خود دریافت می‌کنید در سن شروع بروز علائم سهم به‌سزایی دارد، اما مواردی مانند رژیم غذایی، ورزش، سبک زندگی اجتماعی و ابتلا به سایر بیماری‌ها نیز در سن بروز علائم نقش دارند. زوال عقل بخشی طبیعی از فرآیند پیر شدن است.

 

بیماری قلبی

حملهٔ قلبی و یا سکتهٔ مغزی احتمال ابتلا به زوال عقل را بیشتر می‌کند. بیماری قلبی معمولاً به دلیل تجمع پلاک در عروق اطراف قلب (آترواسکلروز) ایجاد می‌شود. این حالت، جریان خون به مغز را کاهش داده و شما را در معرض سکتهٔ مغزی قرار می‌دهد. این وضعیت، خوب فکر کردن و یا یادآوری مطالب را دشوار می‌سازد. بسیاری از مواردی که باعث بیماری‌های قلبی می‌شود مانند استعمال دخانیات، دیابت، فشارخون بالا و کلسترول بالا، نیز می‌توانند منجر به زوال عقل شوند.

 

دیابت

پزشکان دقیقاً مطمئن نیستند که چرا افراد دیابتی بیشتر به زوال عقل مبتلا می‌شوند، اما می‌دانند که افراد دیابتی به احتمال زیاد رگ‌های خونی آسیب‌دیده دارند، که می‌تواند جریان خون در مغز را کند و یا مسدود نماید، به نواحی مغز آسیب رسانده و منجر به زوال عقل عروقی شود. برخی از افراد اگر دیابت را با دارو، ورزش و رژیم غذایی سالم کنترل نمایند، ممکن است بتوانند روند زوال مغز را کاهش داده و سرعت آن را کند نمایند.

 

سطح کلسترول بالا

سطوح بالای کلسترول به‌ویژه در میانسالی با چاقی، فشارخون بالا و دیابت در ارتباط است. همهٔ این موارد خطر ابتلا به زوال عقل را در شما افزایش می‌دهد، اما هنوز مشخص نیست که آیا کلسترول به خودی خود این مشکل را بدتر می‌کند یا خیر. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که سطح کلسترول بالا در میانسالی می‌تواند خطری برای بیماری آلزایمر در اواخر سال‌های زندگی باشد، اما ارتباط دقیق آن مشخص نیست.

 

فشارخون بالا

داشتن فشارخون بالا حتی اگر از نظر سایر موارد مشکلی نداشته و در سلامت باشید، احتمال ابتلا به زوال عقل عروقی و آلزایمر را تقویت می‌کند. این مورد احتمالاً به این دلیل است که فشارخون بالا به رگ‌های خونی مغز آسیب می‌رساند. فشارخون بالا همچنین ممکن است منجر به سایر مواردی شود که زوال عقل را ایجاد می‌کند، که از آن جمله می‌توان به سکتهٔ مغزی اشاره نمود. کنترل فشارخون با رژیم و ورزش و در صورت لزوم دارو، ممکن است از بروز این وضعیت جلوگیری نماید.

 

افسردگی

اگر تا به حال به این بیماری شایع مبتلا شده‌اید، احتمال بیشتری دارد به زوال عقل نیز مبتلا شوید. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که این یکی از علل باشد. افسردگی ممکن است یکی از علائم اولیه و یا نشانهٔ علل دیگری مانند بیماری پارکینسون و هانتینگتون باشد. اگر بیش از دو هفته احساس ناراحتی و افسردگی کردید، و یا اگر فکر می‌کنید وضعیت طوری است که به خود آسیب می‌رسانید، با پزشک و یا درمانگر خود مشورت نمایید. درمان و دارو می‌تواند به درمان افسردگی کمک کند.

 

آسیب و یا ضربه به سر

آسیب و یا ضربهٔ مغزی خفیف ممکن است احتمال ابتلای شما به زوال عقل را در اواخر سال‌های زندگی افزایش ندهد. اما ضربه‌ها و یا افتادن‌های شدید و مکرر، حتی سال‌ها پس از وقوع اولین مورد، احتمال ابتلا به زوال عقل را دو تا چهار برابر افزایش می‌دهد. اگر به سر شما ضربه وارد شده و از حال رفته‌اید، دید شما تار شده است، حساسیت بیش از حد به نور و یا سرگیجه و حالت تهوع دارید، سریع به بیمارستان مراجعه نمایید.

 

چاقی

داشتن اضافه وزن زیاد در میانسالی می‌تواند شما را در معرض خطر قرار دهد. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت را که با زوال عقل مرتبط هستند، افزایش می‌دهد. می‌توانید شاخص تودهٔ بدنی خود را (BMI) بررسی کرده تا ببینید در سطح محدودهٔ چاقی قرار می‌گیرد یا خیر. پزشک می‌تواند به شما در کاهش وزن کمک نماید. یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به شما در تغییر شرایط کمک کند.

 

ژن

به نظر می‌رسد که ژن‌ها در بعضی از انواع زوال عقل بیش از انواع دیگر اهمیت داشته باشند. اما زوال عقل همیشه خانوادگی و موروثی نیست، و حتی داشتن ژن‌های پرخطر به معنای ابتلا به آن نیست. اگر برای تعیین ابتلا به آلزایمر در آینده، به آزمایش ژنتیک فکر می‌کنید، از پزشک خود در مورد جنبه‌های مثبت و منفی آن و مشاورهٔ ژنتیک سؤال کنید. پزشکان معمولاً اینگونه آزمایش‌ها را توصیه نمی‌کنند.

 

سکتهٔ مغزی

رایج‌ترین نوع سکته، جریان خون را به مناطقی از مغز مسدود می‌کند. پس از آن، رگ‌های خونی آسیب‌دیده می‌توانند فکر کردن، صحبت کردن، به خاطر سپردن و یا توجه را دشوار کنند (زوال عقل عروقی). مواردی که احتمال بروز سکتهٔ مغزی را افزایش می‌دهد، مانند فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی و مصرف دخانیات، خطر ابتلا به این نوع زوال عقل را نیز افزایش می‌دهد. اگر علائمی مانند افتادگی صورت، ضعف بازو، و مشکلات گفتاری را دیدید، بلافاصله با 115 تماس بگیرید.

 

خواب کم یا بی‌کیفیت

بسیاری از افراد هر از گاهی بدخواب می‌شوند. اما اگر این حالت اغلب برای شما رخ می‌دهد، زیاد در طول شب بیدار می‌شوید و یا خواب کافی ندارید، احتمال ابتلا به زوال عقل از جمله بیماری آلزایمر در شما وجود دارد. برنامهٔ خواب منظم و هوشمند تنظیم نمایید و نسبت به آن متعهد باشید، از الکل، نوشیدنی‌ها و مواد غذایی کافئین‌دار و وسایل الکترونیکی مانیتور‌دار در عصر و شب پرهیز کنید و سعی نمایید ساعات قبل از خواب را به فعالیت‌های آرامش‌بخش اختصاص دهید.

 

مصرف دخانیات

استعمال دخانیات برای رگ‌های خونی مضر است و احتمال سکتهٔ مغزی را افزایش می‌دهد، که می‌تواند منجر به زوال عقل شده و مشکلاتی در فکر کردن و یا به یاد آوردن را ایجاد نماید. اگر سیگار می‌کشید و می‌خواهید آن را ترک نمایید، با پزشک و یا متخصص بهداشت و روان مشورت نمایید. می‌توانید در این‌باره مقالهٔ ترک سیگار در ۱۰ مرحله را مطالعه کنید.

 

زوال عقل با اجسام لویی

در این نوع زوال عقل، پروتئین‌هایی به نام اجسام لویی در سلول‌های مغز تشکیل و به آن آسیب می‌رساند. زوال عقل با اجسام لویی می‌تواند منجر به مشکلاتی در حافظه و حرکت شود. ممکن است شخصی با این شرایط، رویا‌هایی را تجربه نماید یا چیز‌هایی را که در آنجا نیست، به‌صورت توهماتی ببیند. اگرچه درمانی برای آن وجود ندارد، اما پزشک قادر است تا حدودی به بهبود علائم کمک نماید.

 

چه چیز به درمان زوال عقل کمک می‌کند: رژیم غذایی

در مورد حالت برد-برد صحبت می‌کنیم. رژیم سنتی به سبک مدیترانه‌ای که برای قلب شما بسیار مفید است، برای مغز نیز مفید است. این رژیم از غلات کامل، میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، آجیل، روغن زیتون و سایر چربی‌های سالم مانند آووکادو (در حد اعتدال) برخوردار است و میزان گوشت قرمز در این رژیم به حداقل می‌رسد.

 

چه چیز به درمان زوال عقل کمک می‌کند: ورزش و فعالیت بدنی

افرادی که از نظر جسمی فعال‌اند، از نظر ذهنی هوشیارتر بوده و کمتر به آلزایمر و سایر انواع زوال عقلی مبتلا می‌شوند. اگر در مراحل ابتدایی این شرایط‌اید، فعالیت می‌تواند به شما کمک نماید تا بهتر فکر کرده و چیز‌ها را به خاطر بسپارید. زیاده‌روی نکنید. پیاده‌روی، رقص، باغبانی و انجام فعالیت‌هایی مانند این موارد مناسب است. سعی کنید بیشتر روز‌های هفته حداکثر حدود 30 دقیقه یا بیشتر برای این‌گونه فعالیت‌ها وقت بگذارید.

 


منبع:

چه مواردی باعث زوال عقل می‌شود؟ / آیا فشار خون بالا باعث زوال عقل می‌شود؟ / آیا سکته مغزی باعث زوال عقل می‌شود؟ / آیا مصرف سیگار باعث زوال عقل می‌شود؟ / چه مواردی باعث زوال عقل می‌شود؟ / آیا فشار خون بالا باعث زوال عقل می‌شود؟ / آیا سکته مغزی باعث زوال عقل می‌شود؟ / آیا مصرف سیگار باعث زوال عقل می‌شود؟

 

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟