زمان مطالعه: 4 دقیقه

با توجه به اعلام شرکت‌های واکسن‌سازی مبنی بر ساخت این واکسن، یکی از مهم‌ترین سؤالات در بین مردم این است که آیا کودکان باید واکسن کرونا بزنند؟ برای پاسخ به این سؤال با ما همراه باشید.

 

از کجا بفهمیم واکسن کووید ۱۹ ایمن و موثر است؟

ایمنی و اثربخشی واکسن از طریق آزمایش‌های بالینی تعیین می‌شود. آزمایش‌های بالینی مطالعاتی‌اند برای ارزیابی ایمنی و کارآیی واکسن‌ها، با تعداد داوطلبان زیاد که پیوسته بیشتر می‌شوند؛ و به‌طور معمول در سه مرحله انجام می‌شوند.

آزمایش‌های بالینی فاز یک، ایمنی و دوز واکسن را در تعداد کمی از افراد، به‌طور معمول دوازده تا چند ده داوطلب سالم ارزیابی می‌کند. اینکه آیا یک واکسن پاسخ‌های ایمنی را تحریک می‌کند، اغلب در مطالعه‌ای در فاز یک ارزیابی می‌شود، اما این موضوع در مطالعات فاز 2، که به‌طور معمول صدها نفر را شامل می‌شود، از جمله برخی از گروه‌های خاص مانند کودکان، افرادی‌ با بیماری‌های قبلی مانند بیماری قلبی و بزرگسالان، بهتر ارزیابی می‌شود. ایمنی واکسن نیز در مطالعات فاز 2 ارزیابی می‌شود، در این موارد ممکن است عوارض جانبی شناسایی‌نشده در آزمایش‌های فاز 1 شناسایی شود، زیرا گروه بزرگ‌تر و متنوع‌تری از افراد واکسن دریافت می‌کنند. با این حال، فقط در آزمایش‌های بالینی وسیع‌تر در فاز 3 می‌توان نشان داد که آیا واکسن واقعاً از بیماری محافظت می‌کند یا خیر و ایمنی نیز به طور کامل‌تر ارزیابی می‌شود.

آزمایش‌های بالینی فاز 3 اغلب شامل هزاران داوطلب است و برای واکسن‌های کووید ۱۹، داوطلبان شامل ده‌ها هزار نفراند (30000 تا 45000 نفر در برخی از آزمایش‌های فاز سه که در حال انجام‌اند). در آزمایش‌های فاز 3، شرکت‌کنندگان به صورت تصادفی واکسن ویروسی یا واکسن دارونما (گاهی اوقات واکسن علیه بیماری دیگری یا ماده‌ای بی‌خطر مانند سرم نمکی) دریافت می‌کنند. تصادفی‌سازی کمک می‌کند تا بدون هیچ‌گونه سوگیری و تبعیضی تعیین کنیم که چه‌کسی واکسن را دریافت کند و چه‌کسی دارونما را. برای جلوگیریِ بیشتر از تعصب و تبعیض در تفسیر داده‌های مطالعه، شرکت‌کنندگان و بیشتر محققان نمی‌دانند چه‌کسی واکسن یا دارونما را دریافت کرده است. سپس شرکت‌کنندگان را زیر نظر می‌‌گیرند تا ببینند در هر گروه چه تعداد به بیماری مبتلا می‌شوند. اگر واکسن کارآمد باشد، تعداد مبتلایان به بیماری در افرادی‌که واکسن ویروسی دریافت‌کرده‌اند در مقایسه با کسانی‌که دارونما دریافت کرده‌اند، بسیار کمتر است. زمان می‌برد تا موارد بیماری محاسبه شده و بتوانیم اطمینان حاصل کنیم که تفاوت واقعی بین این دو گروه وجود دارد؛ و به همین دلیل است که آزمایش‌های فاز 3 اغلب طول می‌کشد. ارزیابی ایمنیِ واکسن نیز هدف اصلی آزمایش‌های فاز 3 است، هم ایمنی کوتاه‌مدت (به عنوان مثال تب، حساسیت به لمس، درد عضلانی) و هم ایمنی طولانی‌مدت (برای نمونه بیماری خودایمنی یا بیماری پیشرفته به دنبال عفونت).

پس از تأیید واکسن و استفادهٔ گسترده‌تر، ادامهٔ نظارت بر ایمنی و اثربخشی آن بسیار مهم است. برخی از عوارض جانبیِ بسیار نادر فقط در مواردی قابل تشخیص است که تعداد زیادی از افراد واکسینه شده باشند. موارد مربوط به ایمنی که در آخرین مرحله کشف می‌شوند، می‌توانند تأییدیهٔ واکسنِ مجاز را لغو کنند، اگرچه این بسیار نادر است.

 

واکسن کرونا چه‌زمانی در دسترس خواهد بود؟

واکسن‌های کووید ۱۹ در صورتی‌ در دسترس خواهند بود که در آزمایش‌های بالینی و گستردهٔ فاز 3، ایمن و مؤثر شناسایی شوند، توسط مقامات نظارتی (سازمان غذا و دارو در ایالات متحده) تأیید شوند، به تولید رسیده و به مکان‌هایی که افراد می‌توانند واکسینه شوند، توزیع ‌شوند. در این صورت می‌توان از واکسن‌ها استفاده کرد.

برای نشان دادن کارآیی واکسن، باید بین تعداد مبتلایان به بیماری در افرادی‌که واکسن ویروسی دریافت‌ کرده‌ و کسانی‌که دارونما دریافت کرده‌اند (در فاز ۳)، تفاوت کافی وجود داشته باشد. این بستگی به احتمال ابتلا به بیماری در مکان‌هایی دارد که مطالعات انجام می‌شوند، اما ممکن است از چندین ماه تا چندین سال طول بکشد. هنگامی‌که اطلاعات کافی برای اطمینان از کارآیی واکسن در دسترس بوده و هیچ‌گونه شواهدی از وقوع عوارض جانبی جدی شناسایی نشده باشد، پروسه ‌ای دقیق و شفاف برای تأیید واکسن باید انجام شود.

 

چگونه است که روند تأیید واکسن سریع پیش می‌رود؟

به‌طور سنتی، ساخت واکسن، تأیید ایمنی و کارآیی آن و تولید واکسن در مقادیر کافی برای استفادهٔ عمومی، سال‌ها طول می‌کشید. این مدت زمان برای واکسن‌های کوویدِ در حال توسعه بسیار کوتاه است. روش‌های مختلفی این امر را امکان‌پذیر کردند. اول، برخی از آزمایش‌های بالینی، فازهای 1 و 2 را برای ارزیابی ایمنی و پاسخ‌های ایمنی ترکیب کرده‌اند. دوم، به‌دلیل تعداد زیاد موارد جدید در بسیاری از مکان‌ها، اندازه‌گیری میزان خطر بیماری و تفاوت آن بین کسانی‌که واکسن ویروسی دریافت کرده‌اند و کسانی‌که واکسن دارونما دریافت کرده‌اند، در مقایسه با شرایطی که بیماری همه‌گیر وجود ندارد، سریع‌تر انجام می‌گیرد. سوم، دولت ایالات متحده و سایر جوامع قبل از در دسترس بودن یافته‌های آزمایش‌های فاز 3، سرمایه‌گذاری زیادی در ایجاد ظرفیت تولید برای تولید تعداد زیادی از دوزهای واکسن انجام داده‌اند. به‌طور معمول، تولیدکنندگان واکسن صبر می‌کنند تا مرحلهٔ آزمایش 3 به پایان برسد و قبل از انجام چنین سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در ظرفیت تولید، ایمنی و اثربخشی آن را مشاهده کنند. هیچ‌یک از این عواملی که به تسریع تولید واکسن کووید ۱۹ کمک می‌کنند، به معنای به خطر افتادن ایمنی، درستی علمی یا اخلاقی یا میانبر زدن نیست.

 

پس از تأیید واکسن، چقدر طول می کشد تا مردم واکسینه شوند؟

در حال حاضر مشخص نیست که چه زمانی واکسن برای عموم در دسترس است، اما حدس زده می‌شود حداقل شش ماه تا یک سال پس از تأیید باشد. این زمان به‌ سرعت تولید و توزیع دوزهای واکسن بستگی دارد. برای اثرگذاری واکسن مهم است که مردم به آن اعتماد کرده و مایل به واکسیناسیون باشند. ایجاد اعتماد به واکسن کووید ۱۹، به‌ویژه در جوامعی که کم‌اعتمادی طولانی‌مدت به دولت و آزمایش‌های علمی دارند، بسیار مهم است.

 

آیا کودکان باید واکسن کرونا بزنند؟

کودکان در اوایل واکسیناسیون اولویت برای واکسن نخواهند بود، اما با بهبودِ در دسترس بودن واکسن، واجد شرایط خواهند بود. در حال حاضر آزمایش‌های بالینیِ عمدهٔ واکسن بر روی ثبت‌نام بزرگسالان متمرکز است و با گسترش آن‌ها، گنجاندن کودکان در آزمایش‌های بالینی واکسن، داده‌هایی را در مورد ایمنی و کارآیی واکسن تولید می‌کند که می‌تواند در مورد کودکان اعمال شود. با وجود اینکه ابتلا به نوع شدید بیماری و مرگ‌ومیر در اثر کووید ۱۹ در کودکان کمتر است، دلایل مختلفی وجود دارد تا مطمئن شویم که در نهایت واکسنی بی‌خطر برای کودکان نیز وجود دارد. اگرچه نادر است، برخی از کودکان ممکن است به بیماری شدید مبتلا شوند و یا بر اثر کووید ۱۹ جان خود را از دست دهند. کودکان همچنین ممکن است به سندرم التهابی شدید مبتلا شوند که به آن سندرم التهاب چند سیستمی در کودکان می‌گویند. کودکان ممکن است ناقلان مهم کرونا باشند و واکسیناسیون آن‌ها با واکسنی که انتقال را کاهش می‌دهد می‌تواند در کنترل همه‌گیری مهم باشد. سرانجام، داشتن واکسنی ایمن برای کودکان باعث ایجاد اطمینان در زمینهٔ گشایش مدارس و مراکز یادگیری برای فرایندهای آموزشی حضوری می‌شود.

 

منبع:

 

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟