انگشتان دست و پای سرد و یخ‌زده: گردش خون ضعیف یا پدیده رینود؟
اگر انگشتان دست یا پاهای شما هنگام قرار گرفتن در معرض سرما رنگ‌پریده (یا حتی سفید شبح‌آلود) و بی‌حس می‌شوند، ممکن است تصور کنید که گردش خون ضعیفی دارید. این همان حالتی است که سال‌ها پیش زمانی که برای اولین بار متوجه این مشکل با دستان خود شدم به آن فکر می‌کردم. معمولاً این حالت در اواخر یک پیاده‌روی طولانی در بعدازظهری بهاری یا پاییزی اتفاق می‌افتاد، زمانی که دما کاهش می‌یافت و دستکش به دست نداشتم. انگشت‌های صورتی من سفید می‌شدند و ناخن‌ها رنگ آبی به خود می‌گرفتند. بعدها متوجه شدم که من پدیده رینود دارم. این حالت به معنای انقباض شدیدتر عروق خونی طبیعی است.
پدیده رینود: نه فقط گردش خون ضعیف
هنگامی که در معرض محیط سرد قرار می‌گیرید، بدن شما با تلاش برای حفظ دمای مرکزی خود واکنش نشان می‌دهد. رگ‌های خونی نزدیک سطح پوست شما منقبض می‌شوند و جریان خون را به عمق بدن هدایت می‌کنند. پزشک روماتولوژیست، دکتر رابرت اچ. شمرلینگ، ویراستار ارشد دانشکده در انتشارات سلامت هاروارد و دانشکدهٔ پزشکی مربوطه در دانشکدهٔ پزشکی هاروارد، می‌گوید: اگر پدیده رینود را تجربه کرده‌اید، گاهی این فرایند شدیدتر است و حتی تغییرات جزئی در دمای هوا می‌تواند باعث بروز یک دوره شود.
دکتر اچ. شمرلینگ می‌گوید: «آب‌وهوای سرد محرک کلاسیک پدیده رینود است. اما ممکن است در هر زمانی از سال رخ دهد، برای نمونه، زمانی که از استخر آب گرم بیرون می‌آیید، وارد ساختمانی با تهویهٔ مطبوع می‌شوید یا به قسمت فریزر در فروشگاه می‌رسید.» رینود علاوه بر دست‌ها ممکن است پاها و در موارد کمتری بینی، لب‌ها و گوش‌ها را نیز درگیر کند. در طی یک دوره، شریان‌های کوچکی که انگشتان دست و پا را تأمین و تغذیه می‌کنند، به‌طور اسپاسمیک منقبض می‌شوند و جریان خون غنی از اکسیژن به پوست را مختل می‌کنند. برخی از این عروق حتی به‌طور موقت فرو می‌ریزند و پوست رنگ‌پریده و سرد می‌شود و گاهی اوقات به رنگ سفید روشن تبدیل می‌شود.
دکتر شمرلینگ می‌گوید: از نظر فنی، پدیده رینود مشکلی در گردش خون است، اما با آنچه پزشکان از گردش خون ضعیف توصیف می‌کنند، بسیار متفاوت است. گردش خون محدود یا ضعیف معمولاً افراد مسن‌تری را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد که شریان‌هایشان با پلاک‌های چربی (معروف به آترواسکلروز) تنگ شده‌است که اغلب به دلیل کلسترول بالا، فشار خون بالا و سیگار کشیدن ایجاد می‌شود. در مقابل، رینود معمولاً افراد جوان‌تری (عمدتاً زنان) را که این مشکلات را ندارند، تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و او اضافه می‌کند که اختلال گردش خون عموماً موقتی و کاملاً قابل‌برگشت است.
پیشگیری و درمان پدیده رینود
بهترین درمان برای این بیماری در وهلهٔ اول جلوگیری از بروز این حالت، عمدتاً با پرهیز از قرار گرفتن ناگهانی یا محافظت‌نشده در معرض دمای سرد است. همیشه در زمستان پیش از رفتن به بیرون از خانه خود را بپوشانید، لباس و پوشش اضافه به همراه داشته باشید، حتی زمانی که دما ممکن است اندکی کاهش یابد، یا ممکن است هوا بارانی یا بادی باشد. نکات دیگر شامل گرم کردن ماشین در زمستان پیش از سوار شدن و پوشیدن دستکش در راهروهای سرد فروشگاه‌های مواد غذایی است.
به‌طور کلی، بهتر است از رفتارها و داروهایی که باعث انقباض رگ‌های خونی می‌شوند، پرهیز کنید. این موارد شامل سیگار نکشیدن و مصرف نکردن برخی داروها، مانند فرمول‌های سرماخوردگی و آلرژی‌ای که حاوی فنیل افرین یا سودوافدرین هستند و داروهای میگرن حاوی ارگوتامین است. استرس عاطفی همچنین ممکن است بروز رینود را تحریک کند، بنابراین ابزارها و تکنیک‌هایی را درنظر بگیرید که به شما در کاهش استرس کمک می‌کنند.
در صورت لزوم، پزشک ممکن است دارویی را که معمولاً یک مسدودکنندهٔ کانال کلسیم مانند نیفدیپین (Adalat، Procardia) است تجویز کند که رگ‌های خونی را شل می‌کند. اگر این کار مؤثر نباشد، داروهایی برای درمان اختلال نعوظ مانند سیلدنافیل (ویاگرا) ممکن است تا حدودی کمک کند. ممکن است نیازی به مصرف دائمی این داروها نباشد، اما فقط در فصل سرد، زمانی که رینود بدتر می‌شود، بهتر است از آن استفاده کنید.
مناطق آسیب‌دیده را به‌سرعت گرم کنید
هنگامی که رینود در قسمتی از بدن شروع می‌شود، مهم است که اندام‌های آسیب‌دیده را در سریع‌ترین زمان ممکن گرم کنید. قرار دادن دست زیر آب گرم و روان کار خوبی است. زمانی که این امکان وجود ندارد، می‌توانید آن‌ها را زیر بغل خود یا در کنار قسمت گرم دیگری از بدن خود قرار دهید. هنگامی که رگ‌های خونی در نهایت شل می‌شوند و جریان خون از سر گرفته می‌شود، پوست گرم و برافروخته و بسیار قرمز می‌شود. انگشتان دست یا پا ممکن است ضربان یا گزگز داشته باشند.
دانستن چه چیز دیگری مهم است؟
برخی از افراد مبتلا به پدیده رینود مشکلات سلامتی دیگری که معمولاً اختلالات بافت همبند مانند اسکلرودرمی یا لوپوس است، نیز دارند، پزشک شما می‌تواند این موضوع را با انجام معاینهٔ فیزیکی، پرسش چند سؤال در مورد علائم و انجام چند آزمایش خون تشخیص دهد اما در بیشتر مواقع، هیچ مشکل پزشکی زمینه‌ای وجود ندارد.
منبع:
هنوز دیدگاهی ارسال نشده است.