زمان مطالعه: 3 دقیقه

یکی از علل شایع زوال عقل که هرگز دربارهٔ آن نشنیده‌اید

اگر زوال عقل اصطلاحی کلی به این معنی باشد که تفکر و حافظه به حدی بد شده‌است که در عملکرد روزانه اختلال ایجاد می‌کند، سه اختلال اصلی‌ای که باعث زوال عقل در افراد مسن می‌شوند، کدام‌اند؟

آیا بیماری آلزایمر به ذهنتان آمد؟ درست است. آلزایمر شایع‌ترین علت زوال عقل است. آیا به زوال عقل عروقی یا سکتهٔ مغزی هم فکر کردید؟ بله. دمانس عروقی دومین علت شایع است. در مورد سومین علت چطور؟

سومین علت، زوال عقل لویی بادی نیست، اگرچه دمانس لویی بادی (شامل زوال عقل لویی بادی و زوال عقل بیماری پارکینسون) چهارمین علت شایع است. افراد مبتلا به این اختلال اغلب ویژگی‌های بیماری پارکینسون، توهمات بصری از افراد و حیوانات و نوسانات توجه و هوشیاری دارند و ممکن است رویا‌ها و خواب‌های خود را در واقعیت اجرا کنند.

سومین علت، زوال عقل پیشانی گیجگاهی نیست. افراد مبتلا به این اختلال اغلب در سن 60 سالگی یا کمتر هستند. آن‌ها معمولاً با رفتار یا زبان مشکل دارند.

 

پس جواب چیست؟

جواب LATE است، که مخفف انسفالوپاتی TDP-43 مربوط به سن غالب لیمبیک است.

 

 

LATE چیست؟

در LATE، پروتئینی به نام TDP-43 (که مخفف پروتئین اتصال‌دهندهٔ DNA با پاسخ ترانساکتیو 43 کیلو دالتون است) در سلول‌های مغز تجمع می‌یابد. پس از تجمع، سلول‌ها را زخمی کرده، در نهایت از بین می‌برد.

مناطقی که در LATE آسیب می‌بینند مشابه با بسیاری از مناطقی است که تحت تأثیر بیماری آلزایمر قرار می‌گیرند. این مناطق شامل موارد زیر است:

  • آمیگدال که در تنظیم هیجانی نقش دارد.
  • هیپوکامپ که در یادگیری و حافظه نقش دارد.
  • لوب گیجگاهی که در کلمات و معانی آن‌ها نقش دارد.
  • بخش‌هایی از لوب‌های فرونتال که در حفظ اطلاعات و دستکاری آن‌ها نقش دارد.

 

علائم LATE چیست؟

از آنجا که LATE بر بسیاری از مناطق مغزی‌ای که مشابه با بیماری آلزایمر است تأثیر می‌گذارد، اغلب با علائم مشابهی از جمله موارد زیر همراه است:

  • از دست دادن حافظه (اختلال در حافظهٔ اپیزودیک)
  • مشکل در یافتن و درک کلمات (اختلال در حافظهٔ معنایی)
  • مشکل در حفظ اطلاعات (اختلال در حافظهٔ فعال)

 

LATE چقدر رایج است؟

تخمین زده می‌شود که LATE به‌تنهایی باعث حدود 15٪ تا 20٪ از تمام زوال عقل‌ها می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به زوال عقل افزون‌بر آسیب‌شناسی LATE یک یا چند آسیب‌شناسی دیگر در مغز خود نیز دارند. برای نمونه، یک فرد ممکن است هم‌زمان پلاک‌ها و درهم‌رفتگی‌های پاتولوژی آلزایمر، آسیب‌شناسی LATE و سکته‌های خفیف (آسیب‌شناسی عروقی) داشته باشد. به‌نظر می‌رسد که حدود 40٪ از افراد مبتلا به زوال عقل حداقل برخی از آسیب شناسی LATE را در مغزشان دارند. همهٔ این‌ها به این معنی است که LATE در واقع بسیار رایج است.

 

LATE چگونه تشخیص داده می‌شود و چرا قبلاً در مورد آن نشنیده‌اید؟

LATE را فقط می‌توان در کالبدشکافی باقطعیت تشخیص داد. با این حال، می‌توانیم تقریباً حدس بزنیم زمانی که فردی مسن از دست دادن حافظه و مشکلات کلمه‌یابی رایج در بیماری آلزایمر را نشان می‌دهد، اما آزمایش‌های ویژه‌ای که برای تأیید تشخیص آلزایمر استفاده می‌شوند، منفی می‌شوند، ممکن است LATE وجود داشته باشد.

دلیل اینکه شما و بیشتر پزشکان قبلاً در مورد LATE نشنیده‌اید این است که ما متوجه نشده‌ایم که چقدر رایج است. تنها زمانی که شروع به دریافت نتایج آزمایش‌های ویژه برای تشخیص بیماری آلزایمر در افراد زنده کردیم (مانند پونکسیون کمری یا اسکن آمیلوئید PET) شاهد شیوع LATE شدیم.

 

آیا LATE قابل درمان است؟

ازآنجاکه LATE اغلب با بیماری آلزایمر اشتباه گرفته می‌شد (و هنوز هم می‌شود)، تقریباً قطعی است که وقتی داروهای اصلی مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان بیماری آلزایمر مورد ارزیابی قرار گرفتند، افراد مبتلا به LATE نیز در آن مطالعات بودند. این به این معنی است که دلایل زیادی برای این باور وجود دارد که داروهایی مانند دونپزیل (با نام تجاری Aricept)، ریواستیگمین (Exelon)، ممانتین (Namenda) و galantamine همگی برای افراد مبتلا به زوال عقل ناشی از LATE مؤثر خواهند بود.

 

چگونه می‌توانید در مورد LATE اطلاعات بیشتری کسب کنید؟

تنها در چند سال گذشته، انفجاری از مقالات علمی در مورد LATE وجود داشته‌است. اگر پیش‌زمینهٔ علمی دارید، ممکن است بخواهید آن‌ها را مطالعه کنید یا سمپوزیوم علمی فوق‌العاده‌ای را که توسط مؤسسهٔ ملی پیری (NIA) در مورد این اختلال برگزار شده‌است، تماشا کنید.

 


منبع:

 

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟