زمان مطالعه: 4 دقیقه

به یاد آوردن دنیایی بدون رسانه‌های اجتماعی (برای افراد جوان، تصور وجود چنین دنیایی) سخت است، اما در واقع زمانی چنین دنیایی وجود داشته‌است و در واقع این دنیایی است که انسان‌ها در آن تکامل یافته‌اند.

انسان‌ها حیواناتی اجتماعی‌اند. تعاملات دوستانه، در مراکز پاداش مغز دوپامین آزاد می‌کند تا ما را وادار به تکرار این رفتار کند. تا همین اواخر، آن حلقهٔ بازخورد با فرصت کمی برای خروج از مسیر، برای ما مناسب بود. رسانه‌های اجتماعی با فراهم آوردن فرصتی برای تعاملات تقریباً بی‌نهایت، همه چیز را تغییر دادند. این زیاده‌روی، از تمایل طبیعی ما برای برقراری تعاملات اجتماعی سوءاستفاده می‌کند، همان‌طور که شیرینی‌ها از انگیزهٔ طبیعی ما برای خوردن میوه‌های رسیده سوءاستفاده می‌کنند. استفادهٔ بیش‌ازحد از شکر تصفیه‌شده باعث ایجاد مجموعه‌ای از مشکلات پزشکی می‌شود. استفادهٔ بیش‌ازحد از رسانه‌های اجتماعی نیز بر سلامت، به‌ویژه سلامت روان، تأثیر می‌گذارد.

فراتر از حجم زیاد، تعاملات رسانه‌های اجتماعی از نظر کیفی با جلسات حضوری متفاوت است. اول اینکه، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی فرصت‌های آسانی را برای بینندگان ایجاد کرده‌اند تا به محتوا واکنش نشان دهند، که در نتیجه معیار‌های بازخورد عینی برای سازندهٔ محتوا ایجاد می‌شود. از آنجایی که وجه مشترک این‌ها، بی‌نهایت بودن است، هرچقدر که یک پست لایک بگیرد مهم نیست، چون ممکن است تولیدکنندهٔ محتوا حس کند کافی نیست. احساس ناکافی بودن، دوست‌داشتنی نبودن به اندازهٔ کافی، قضاوت شدن توسط دیگران، یا طرد شدن از یک گروه، آسیب سنگینی بر سلامت روان وارد می‌کند.

 

 

مزایای رسانه‌های اجتماعی چیست؟

از لحاظ نظری، رسانه‌های اجتماعی، افراد را در سراسر جهان به هم متصل می‌کنند و فرصتی را برای کاربران ایجاد می‌کنند تا فراتر از مرز‌های جغرافیایی خود روابط داشته باشند. پلتفرم‌های محبوب رسانه‌های اجتماعی نیز می‌توانند صحنه‌ای با مخاطب بالقوهٔ یک میلیارد نفر را فراهم آورند. رسانه‌های اجتماعی برای افرادی که می‌خواهند مورد توجه قرار گیرند، پتانسیل فوق‌العاده‌ای دارد. با این حال، بیشتر این ارتباطات، بسط روابط واقعی ما هستند و بسیاری از کاربران می‌گویند که رسانه‌های اجتماعی دوستی را غنی‌تر می‌کند. برای نمونه، یک نظرسنجی پیو نشان داده‌است بیشتر پاسخ‌دهندگان نوجوان گفته‌اند که اینستاگرام ارتباطات آن‌ها را با افرادی که پیش‌تر می‌شناختند (که بسیاری از آن‌ها همکلاسی‌اند)، افزایش می‌دهد.

 

چرا اینستاگرام این‌قدر در بین جوانان محبوب است؟

توسعه‌دهندگان وب و طراحان گرافیک، اینستاگرام را با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده و ارائهٔ بصری جذاب ایجاد کردند تا کاربران را تا زمانی که ممکن است با محتوای تقریباً نامحدودِ آن درگیر کنند و در حالت تعامل داشته باشند. طبق نظرسنجی‌های انجام‌شده توسط فیسبوک (صاحب اینستاگرام)، جوانان اینستاگرام را امروزی، دوستانه، طبق مد و خلاقانه توصیف می‌کنند. بسیاری از نوجوانان می‌گویند که اینستاگرام به تعریف اینکه چه کسی هستند، کمک می‌کند و باعث می‌شود احساس کنند با افرادی که می‌شناسند بهتر و بیشتر در ارتباط‌اند. یکی دیگر از جذابیت‌های اینستاگرام، به‌ویژه برای کاربران جوان‌تر، بازخورد عینی است که باعث می‌شود کاربران احساس کنند مهم‌اند یا موقعیت اجتماعی بالایی دارند.

از طرف دیگر نیاز برای جلب توجه، مشکلات خاص خود را ایجاد می‌کند. نظرسنجی پیو مرتبط با موارد بالا نشان داد که بیش از یک‌سوم از کاربران نوجوان اینستاگرام می‌گویند که برای پست کردن محتوایی که لایک‌ها و کامنت‌های زیادی را دریافت کند، تحت فشاراند و بیش از 40 درصد از آن‌ها تنها برای پست کردن چیزی که باعث زیبا جلوه دادن آن‌ها شود، تحت فشاراند. طبق نظرسنجی‌های داخلی فیسبوک، بیش از 13 درصد از دختران نوجوان گفته‌اند که اینستاگرام افکار خودکشی را بدتر کرده و 17 درصد گفته‌اند که اختلال خوردن آن‌ها با اینستاگرام بدتر شده‌است.

 

با توجه به اینکه دولت به دنبال تنظیم شبکه‌های اجتماعی است، چه پیشنهادی برای حفظ سلامت روان دارید؟

مقررات دولتی باید از آزادی بیان ما در حین خطرات، به‌ویژه برای کودکان، محافظت کند. دولت می‌تواند برای برخی از الگوریتم‌های پیشرفته‌ای که شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی برای افزایش زمان استفادهٔ کاربر (و در نتیجه سود) استفاده می‌کنند، قانو‌ن‌هایی بگذارد. برای نمونه، «کشیدن بی‌نهایت» ویژگی طراحی‌ای است که به‌طور مداوم محتوای جدید را پس از اینکه کاربر محتوای افرادی را که دنبال می‌کند، تمام کرد، برای او نشان می‌دهد. این روش‌ها تهدید‌های جدی‌ای هستند. درست مانند مصرف الکل، نیکوتین یا مواد مخدر، عمل کشیدن انگشتان روی صفحه باعث ایجاد پاداش عصبی می‌شود. با گذشت زمان، مغز یاد می‌گیرد که به جای پاداش‌های طبیعی‌تر به دنبال رسانه‌های اجتماعی باشد و کاربران را در معرض خطر جدایی از اولویت‌های معنادار قرار می‌دهد. همانند اعتیاد به مواد مخدر، مصرف‌کنندگان جوان‌تر در معرض خطر بیشتری قرار دارند. مقررات دولتی در مورد پیچیده‌ترین الگوریتم‌ها به ارتقای تعادل سالم‌تر برای کاربران کمک ‌می‌کند. تصمیم‌گیری برای ممنوع کردن هر کدام از الگوریتم‌ها و نحوهٔ اجرای چنین ممنوعیتی مطمئناً کار دشواری است و راه حل کاملی نخواهد بود. با این حال، با توجه به آنچه که ما از تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر سلامت روان کودکان می‌دانیم، باید اولویت باشد.

در حالی که دولت با مقررات دست‌وپنجه نرم می‌کند، والدین می‌توانند وارد عمل شوند. ابتدا، با پایین گذاشتن صفحهٔ نمایش خود در هنگام تعامل با فرزندنتان، الگوی خوبی برای آن‌ها باشید. با نوجوانان خود در مورد مزایا و معایب رسانه‌های اجتماعی صحبت کنید، مثلاً بگویید: در حالی که این رسانه‌ها سرگرم‌کننده‌اند، از طرفی ممکن است باعث حواس‌پرتی نیز شوند. در استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای فرزندانتان محدودیت‌هایی را تعیین کنید. مهم‌تر از همه، با فرزندان خود در مورد تجربیاتشان صحبت کنید، از جمله اینکه با چه کسانی در حال تعامل‌اند و در مورد چه چیز‌هایی صحبت می‌کنند. ما می‌دانیم که رسانه‌های اجتماعی می‌توانند به سلامت روان آسیب برسانند، بنابراین مراقب باشید و اگر نگران هستید، مداخله کنید.

 


منبع:

 

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟