دندان‌ها و خرابی آن‌ها یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان‌ها است و مهم‌ترین سؤال در این زمینه این است که چه مواردی باعث خراب شدن دندان می‌شود؟ برای پاسخ به این سؤال با ما همراه باشید.
جویدن یخ
یخ طبیعی و بدون شکر است، بنابراین ممکن است فکر کنید که بی‌ضرر است. اما مکیدن و یا جویدن مکعب‌های یخ‌زده و سخت می‌تواند دندان‌های شما را خرد نماید و اگر این جویدن و خرد شدن باعث تحریک بافت نرم داخل دندان شود، ممکن است دندان‌درد را به دنبال داشته باشد. غذاهای گرم و یا سرد ممکن است باعث ایجاد درد ناگهانی و طولانی‌مدت شود. بار دیگر که تمایل به جویدن یخ پیدا کردید، به جای آن مقداری آدامس بدون قند بجوید.
انجام ورزش بدون محافظ دهان
خواه فوتبال آمریکایی، هاکی و یا هر ورزش تماسی دیگری باشد، بدون محافظ وارد بازی نشوید. منظور از محافظ، یک قطعه پلاستیکِ قالب‌زده است که از ردیف بالایی دندان‌ها محافظت می‌کند. بدون این محافظ، هنگامی‌که ورزش خشن می‌شود، دندان‌های شما ممکن است خرد شده و یا حتی به بیرون پرتاب شوند. محافظ متناسب با دهان خود را می‌توانید از فروشگاه‌های ورزشی تهیه نمایید و یا برای تهیهٔ آن می‌توانید به دندانپزشک خود سفارش دهید.
شیشه شیر قبل از خواب
برای محافظت از دندان‌ها هیچ زمانی زود نیست. دادن شیشه به نوزادان برای نوشیدن آب‌میوه، شیر و یا شیر خشک در زمان خواب، می‌تواند دندان‌های جدید را در مسیر پوسیدگی قرار دهد. کودک ممکن است به این‌گونه نوشیدنی‌ها قبل از خواب عادت کرده و تمام شب دندان‌های او آغشته به شکر بماند. بهتر است این‌گونه نوشیدنی‌ها را از تخت‌خواب دور نگه دارید.
سوراخ کردن زبان (پیرسینگ)
سوراخ کردن زبان ممکن است مرسوم باشد، اما گاز گرفتن میله‌ٔ فلزی، می‌تواند باعث ترک دندان شود. سوراخ کردن لب (پیرسینگ لب) نیز خطر مشابهی را دارد. هنگامی‌که فلز به لثه مالیده می‌شود، می‌تواند باعث آسیب لثه شود که ممکن است منجر به از دست دادن دندان شود. دهان همچنین مکانی مناسب برای باکتری‌ها است، بنابراین سوراخ کردن، خطر عفونت و زخم را افزایش می‌دهد. همچنین، با سوراخ کردن زبان، خطر سوراخ شدن و پارگی رگ‌های خونی بزرگ وجود دارد که می‌تواند باعث خونریزی شدید شود. قبل از تصمیم برای انجام این کار، در مورد خطرات آن با دندانپزشک خود مشورت نمایید.
دندان قروچه
دندان قروچه و یا ساییدن دندان‌ها به هم می‌تواند به مرور باعث ساییدگی دندان‌ها شود. بیشتر اوقات دندان قروچه به علت استرس و عادات خواب ایجاد می‌شود و از این رو کنترل آن سخت است. پرهیز از مصرف غذاهای سفت در طول شبانه‌روز می‌تواند درد و آسیب این عادت را کاهش دهد. استفاده از محافظ دهان در شب می‌تواند از آسیب ناشی از دندان قروچه هنگام خواب جلوگیری کند.
آبنبات سرفه
تنها به این دلیل که آبنبات سرفه را می‌توان از داروخانه تهیه نمود، به این معنا نیست که این آبنبات‌ها سالم‌اند. بیشتر این‌ها سرشار از شکر هستند. بنابراین پس از مصرف این آبنبات‌ها و بهبود سرفه، حتماً مسواک بزنید. چه این شکر و یا قند از آبنبات سرفه باشد و یا آبنبات شیرین و سفت، با پلاک چسبنده‌ای که بر روی دندان‌ها است، واکنش نشان می‌دهد. سپس باکتری‌های موجود در پلاک، قند را به اسیدی تبدیل می‌کنند که مینای دندان را از بین برده و در نتیجه دندان خراب می‌شود.
پاستیل
تمام انواع شیرینی‌جات باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، اما برخی آبنبات‌ها و شیرینی‌جات آسیب‌رسان‌تر هستند. پاستیل به دندان‌ها چسبیده و قند و اسید‌های حاصل را برای ساعت‌ها با مینای دندان در تماس می‌گذارد. اگر عادت به صرف پاستیل دارید، سعی کنید به جای وعده‌ای جداگانه، آن را با میان‌وعدهٔ خود میل نمایید. چرا که بزاق بیشتری در طول وعده‌های غذایی تولید می‌شود، که به شما کمک می‌کند تا پاستیل‌ها و اسید‌های ناشی از مصرف آن‌ها شسته شود.
نوشیدنی‌های گازدار
آبنبات‌ها تنها عامل شیرین و قندداری نیستند که باعث خرابی دندان‌ها می‌شوند. نوشیدنی‌های گازدار می‌توانند در هر وعده حداکثر 11 قاشق چای‌خوری شکر داشته باشند. همچنین، نوشیدنی‌های گازدار حاوی اسید‌فسفریک و اسید‌سیتریک‌اند که مینای دندان را از بین می‌برند. نوشابه‌های رژیمی این امکان را فراهم می‌آورد تا شکر را کنار بگذارید، اما ممکن است اسید بیشتری به شکل شیرین‌کننده‌های مصنوعی دریافت نمایید.
باز کردن بسته‌ها با دندان
باز کردن درب بطری یا بسته‌بندی پلاستیکی با دندان ممکن است راحت باشد، اما یکی از عادت‌های بسیار مضر برای دندان است. استفاده از دندان به عنوان ابزار می‌تواند باعث ترک‌خوردگی یا لب‌پر شدن دندان شود. به جای دندان، از قیچی و یا درب‌بازکن استفاده نمایید. سخن پایانی در این قسمت اینکه، از دندان تنها برای غذا خوردن می‌بایست استفاده کرد.
نوشیدنی‌های ورزشی
بدون شک یک نوشیدنی سرد ورزشی بعد از یک جلسه تمرین خوب، شاداب‌کننده است. اما این نوشیدنی‌ها معمولاً سرشار از قند‌اند. مانند نوشابه یا آبنبات، نوشیدنی‌های ورزشی شیرین نیز، حملهٔ اسیدی به مینای دندان ایجاد کرده و نوشیدن مداوم آن‌ها می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان شود. یک راه بهتر برای هیدراته ماندن در باشگاه بدنسازی، نوشیدن آب بدون قند و بدون کالری است.
آب‌میوه
آب‌میوه دارای ویتامین و آنتی‌کسیدان است، اما متأسفانه بیشتر میوه‌ها قند نیز دارند. برخی از آب‌میوه‌ها ممکن است به اندازهٔ نوشابه شکر داشته باشند. برای نمونه، قند موجود در نوشابهٔ پرتقالی تنها 10 گرم بیشتر از قند موجود در آب پرتقال است. میوه‌ها به طور طبیعی شیرین‌اند، بنابراین، به دنبال آب‌میوه‌ای باشید که قند اضافی نداشته باشد. همچنین می‌توانید با رقیق کردن آب‌میوه با آب، میزان قند را کاهش دهید.
چیپس سیب‌زمینی
باکتری‌های موجود در پلاک مواد غذایی، نشاستهٔ موجود در مواد غذایی را به اسید تجزیه می‌کنند. این اسید می‌تواند تا 20 دقیقه بعد از دریافت شدن به دندان حمله کند، این میزان می‌تواند برای غذاهایی که میان دندان‌ها چسبیده است و یا در شرایطی که فرد مدام چیزی می‌خورد، طولانی‌تر هم باشد. بعد از خوردن چیپس یا سایر مواد غذایی نشاسته‌ای، که تمایل زیادی به گیر کردن در میان دندان‌ها دارند، حتماً از نخ دندان استفاده نمایید.
مصرف مداوم میان‌وعده
میان‌وعده بزاق کمتری نسبت به وعدهٔ غذایی تولید کرده و در نتیجه لقمه‌های غذایی برای مدت طولانی‌تری در میان و روی دندان‌های شما باقی می‌مانند. از مصرف میان‌وعده به‌صورت مکرر خودداری کنید و به میان‌وعده‌هایی که قند و نشاستهٔ کمی دارند مانند هویج اکتفا کنید.
جویدن مداد
آیا هرگز در زمان تمرکز بر کار و یا مطالعه در زمان تحصیل، مداد خود را جویده‌اید؟ مانند جویدن یخ، این عادت نیز می‌تواند باعث خرد شدن یا ترک خوردن دندان شود. هنگامی‌که نیاز به جویدن دارید، آدامس بدون قند گزینهٔ بهتری است. جویدن آدامس باعث تحریک جریان بزاق شده و می‌تواند دندان‌ها را قوی‌تر کرده و از اسید‌هایی که به مینای دندان آسیب می‌رسانند، محافظت نماید.
نوشیدن قهوه
رنگ تیره و اسیدیتهٔ قهوه می‌تواند به مرور زمان باعث زردی دندان شود. خوشبختانه، لکهٔ قهوه یکی از ساده‌ترین لکه‌ها برای درمان با روش‌های مختلف سفیدکننده است. اگر نگران تغییر رنگ دندان‌های خود هستید، با دندانپزشک مشورت نمایید.
سیگار کشیدن
سیگار و سایر محصولات توتون و تنباکو می‌تواند دندان‌ها را لکه‌دار کرده و باعث ریزش آن‌ها در نتیجهٔ بیماری لثه شود. تنباکو همچنین می‌تواند باعث سرطان دهان، لب‌ها و زبان شود. اگر به دنبال دلیل دیگری برای ترک سیگار هستید، به لبخند خود فکر کنید.
نوشیدن شراب قرمز
اسید‌های موجود در شراب، مینای دندان را از بین برده و لکه‌های ناصافی ایجاد می‌کند که دندان را در برابر لکه‌دار شدن آسیب‌پذیر می‌کند. شراب قرمز حاوی رنگدانه‌ای عمیق به نام گروموژن و تانن است که به چسبیدن رنگ به دندان کمک می‌کند. این ترکیب باعث می‌شود تا مدت زیادی پس از نوشیدن، رنگ قرمز با شما بماند.
نوشیدن شراب سفید
ممکن است فکر کنید که نوشیدن شراب سفید باعث از بین رفتن دندان نمی‌شود. اما اسید‌ها همچنان در شراب سفید موجود بوده و مینای دندان را ضعیف می‌کنند و دندان‌ها را متخلخل و در برابر لکه‌پذیری از سایر نوشیدنی‌ها مانند قهوه آسیب‌پذیرتر می‌کنند. غرغره کردن آب در دهان پس از نوشیدن شراب یا استفاده از خمیردندان با مادهٔ سفیدکنندهٔ ملایم می‌تواند با اثرات رنگ‌آمیزی شراب‌های قرمز و سفید مقابله کند.
پرخوری
پرخوری اغلب دربردارندهٔ مقادیر زیادی شیرینی است که می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان شود. پرخوری عصبی (بولیمیا) می‌تواند آسیب بیشتری به سلامت دندان وارد نماید. اسید‌های قوی موجود در استفراغ می‌توانند باعث فرسایش دندان شده و آن‌ها را شکننده و ضعیف کنند. این اسید‌ها همچنین ممکن است باعث بوی بد دهان شوند. پرخوری عصبی می‌تواند منجر به انواع مشکلات جدی سلامتی شود، بنابراین اگر دچار پرخوری عصبی یا بولیمیا هستید، حتماً با پزشک صحبت نمایید.
منبع:
چه مواردی باعث خراب شدن دندان می‌شود؟ / چه مواردی باعث خراب شدن دندان می‌شود؟
2 دیدگاه