مفصل لگن

مفصل لگن که مردم به آن مفصل ران هم می‌گویند و در بین پزشکان به مفصل هیپ Hip joint یا هانش معروف است یک مفصل گوی و کاسه‌ای است. قسمت گوی آن سر استخوان ران است و قسمت کاسه آن قسمتی از استخوان لگن می‌باشد که به آن حفره استابولوم می‌گویند. سر استخوان ران به شکل یک کره گرد و مدور بوده و کاملا در درون استابولوم که به شکل یک کاسه گود است احاطه شده است. مفصل ران بسیار پایدار است.

استخوان ران

استخوان ران، که به آن فمور هم می‌گویند بلندترین استخوان بدن است. بالاترین قسمت این استخوان که با لگن مفصل می‌شود را سر استخوان ران می‌نامند. سر استخوان ران به شکل گرد و مدور بوده و حالت کروی دارد و به توسط قسمتی از استخوان به نام گردن استخوان ران به قسمت‌های پایین‌تر متصل می‌شود. زاویه بین گردن و تنه استخوان ران مهم بوده و در بعضی بیماری‌ها تغییر می‌کند. این زاویه بطور طبیعی در حدود 125 درجه است.

عمل جراحی تعویض مفصل لگن

هدف از عمل جراحی تعویض مفصل ران از بین بردن درد مفصل در بیماری است که به علل گوناگونی دچار آسیب شدید و غیر قابل برگشتی شده است. به علل مختلفی ممکن است مفصل لگن یا ران دچار درد و محدودیت حرکت شود. این عوامل، مفصل را تخریب کرده و مانع از حرکت مناسب مفصل شده و مفصل دردناک می‌شود.

باید و نباید‌های پس از جراحی تعویض مفصل لگن

• انجام امور بهداشتی و نحوه‌ی حمام نمودن

به بیمار توصیه می‌شود تا زمانی‌که کاملا مستقل نشده از کسی کمک بگیرید. کفش یا دمپایی مناسبی بپوشید تا مانع از لیز خوردن شود.

• سوار شدن در ماشین

بهتر است بیمار از سمتی سوار ماشین شود که محدودیتی برای باز کردن درب آن نداشته باشد. سپس از پشت به سمت نشیمنگاه صندلی رفته و روی آن بنشینید، پاهای خود را بلند کرده و در حالی که با دست استخوان فمور خود را گرفته، پای خود را داخل ماشین ببرد.

در انجام این حرکات به هیچ عنوان عجله نکنید و از حرکات ناگهانی بپرهیزید. برای پیاده شدن از ماشین، تمامی این مراحل را به صورت عکس تکرار کنید. تا زمانی که پزشک اجازه رانندگی به شما نداده است و نیز تا زمانی که بدون استفاده از عصا نمی‌توانید راه بروید رانندگی نکنید. فراموش نکنید دارو‌هایی که شما مصرف می‌کنید ممکن است روی سطح هوشیاری و سرعت واکنش شما در مواقع بحرانی تاثیر گذار باشد.

• برقراری رابطه جنسی

در هفته ‌های ۶ الی ۱۲ پس از عمل جراحی شما باید بسیار مراقب بوده و مفصل لگن خود را در شرایط نامناسب قرار ندهید. از هرگونه چرخش بیش از اندازه به داخل و خارج و نیز خم کردن زیاد مفصل لگن اجتناب کنید.

• پایین رفتن از پله

ابتدا دو عصای کمکی خود را روی پله پایینی قرار داده، سپس پای جراحی شده خود را روی همان پله قرار دهید. وزن خود را به روی عصا بیاندازید. سپس پای سالم خود را روی پله پایینی گذاشته و این سلسله حرکت را تا رسیدن به پایین پله ‌ها ادامه دهید.

• بالا رفتن از پله به کمک عصا

پای سالم خود را روی پله اول بگونه‌ای قرار دهید که دو وسیله کمکی مانند عصا در دو سمت چپ و راست پای عمل شده قرار بگیرد. به کمک دو عصا، پای جراحی شده خود را به سمت پله اول ببرید. این سلسله حرکات را برای هر پله ادامه دهید و در صورت وجود میله در یک سمت پله می توانید از یک عصا استفاده کنید.

• رفتن به تخت خواب و خوابیدن

لبه تخت بنشینید. ابتدا پای عمل شده خود را بالا برده و روی تخت گذاشته و سپس پای سالم را روی تخت بگذارید. برای انجام دادن این کار قسمت بالا تنه خود را کمی به عقب برده و آن را کاملا صاف نگه دارید. پیشنهاد می شود در حالی که به پشت خوابیده پاها صاف و دور از هم قرار گیرند. اگر به پهلو خوابیده‌اید، بالشت بزرگی را بین دو پای خود قرار دهید. این کار سبب جلوگیری از قرار گرفتن پاها روی هم هنگام خواب می ‌شود.

• بیرون آمدن از تخت

برای بیرون آمدن از تخت، نشیمنگاه خود را تا لبه تخت آورده، سپس به آرامی ابتدا پای جراحی شده خود و سپس پای سالم را بلند کرده و از تخت بیرون بیایید. تخت باید سفت و محکم بوده و تقریبا ۷۰ سانتی متر از سطح زمین ارتفاع داشته باشد. اگر تخت بیش از اندازه کوتاه است از یک تشک اضافی و کمی سفت روی تخت استفاده کنید تا ارتفاع آن را کمی افزایش دهید یا فریم تخت  را مرتفع تر کنید.

• استراحت و ورزش

هم استراحت و هم ورزش، برای داشتن ریکاوری خوب پس از عمل جراحی لازم است. تا چندین هفته پس از عمل جراحی احساس خستگی خواهید کرد و ممکن است ساعت خواب شما به هم بریزد.  سعی کنید تمرینات ورزشی خود را در زمانهای کوتاه و به طور مکرر انجام دهید.

• اجتناب از خم کردن بیش از حد مفصل لگن و چرخاندن بیش از حد آن به سمت داخل

• هیچگاه نباید زاویه بین ران عمل شده و تنه از 90 درجه کمتر شود .
• بدین منظور باید از صندلی با ارتفاع نشیمن بالا استفاده شود .
• استفاده از مبل راحتی که باعث می شود لگن پایین و زانوها بالا قرار گیرد ممنوع است .
• استفاده از توالت سنتی ایرانی ممنوع است .
•  از توالت فرنگی که به میزان لازم بلند است مجاز می‌باشد .
• در زمان استراحت در تخت یک بالشت را بین دو ساق گذاشته تا پاها از هم دور بماند .
• بیمار می‌تواند بر روی شانه طرف مقابل عمل شده بخوابد در این صورت باید یکی یا دو بالشت را بین دو زانوی خود بگذارد تا زانوها از هم فاصله بگیرند .

تمرینات ورزشی قابل انجام پس از عمل جراحی

در صورتی که انجام این تمرینات سبب بروز هرگونه درد و ناراحتی در شما می‌شود، از انجام آن ‌ها خودداری کرده و پزشک خود را از بروز آن مطلع سازید:

• عضلات ساق پا

به پشت دراز بکشید. پاهای خود را کاملا صاف و دست‌ها را در طرفین قرار دهید. عضلات شکم خود را منقبض کنید. در حالی که انگشتان پای خود را به عقب می‌کشید، پاشنه پای خود را به زمین فشار دهید. این وضعیت را برای چند ثانیه حفظ کنید و سپس پا را رها کنید و به موقعیت اولیه خود برگردانید.

• عضلات چهار سر ران

به پشت دراز بکشید. پاهای خود را کاملا صاف و دست ها را در طرفین قرار دهید. عضلات شکم خود را منقبض کنید. در حالی که انحنای پشت زانو را به سمت پایین فشار می‌دهید، انگشتان پای خود را به عقب بکشید. این وضعیت را برای چند ثانیه حفظ کنید و سپس پا را رها کنید و به موقعیت اولیه خود برگردانید.

• خم کردن لگن

به پشت دراز بکشید. پای جراحی شده خود را به آرامی خم کرده و تا نیمه بدن جمع کنید تا اینکه پا در زاویه ۹۰ درجه قرار گیرد. این وضعیت را برای چند ثانیه حفظ کنید و سپس پا را به حالت اولیه خود بازگردانید. در تمام مدت انجام این تمرین، پای مقابل را کاملا صاف نگه داشته و همچنین شصت پای خود را به سمت بالا نگه دارید.

• خم کردن زانو

تکیه گاه پشتی یک صندلی را با دو دست خود محکم بگیرید. به آرامی زانوی خود را خم کرده و آن را به سمت بالا بیاورید. پای خود را برای مدت کوتاهی تحت این کشش قرار دهید. زانوی خود را کاملا به سمت جلو و پای خود را کاملا موازی با زمین قرار دهید.

مقالات مشابه

انجام غربالگری سلامت حافظه در خانه

آن‌چه می‌بایست درمورد الکل بدانید

مراقبت‌های جراحی ستون فقرات