هرساله در شروع فصل گرما یکی از بیماری‌های شایع بیماری وبا است. مهم‌ترین سؤال این است که علائم وبا چیست؟ درمان وبا به چه صورت است؟ برای آشنایی با وبا و پاسخ به سؤالات احتمالی خودتان همراه ما باشید:

وبا چیست؟

وبا بیماریِ حاد و اسهالی‌ است که در اثر عفونت روده در نتیجهٔ آلوده شدن به یک نوع باکتری ایجاد می‌شود. تخمین زده می‌شود که سالانه 2.9 میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده و 95،000 مرگ در سراسر جهان رخ می‌دهد. عفونت، اغلب خفیف یا بدون علائم است، اما گاهی اوقات ممکن است شدید باشد. تقریباً یک نفر از هر 10 نفر (10٪) به نوع شدید بیماری که مشخصهٔ آن اسهال آبکی زیاد، استفراغ و گرفتگی ساق پا است، مبتلا می‌شوند. در این افراد، از دست دادن سریع مایعات بدن منجر به کم‌آبی و شوک می‌شود. در صورت عدم درمان، ممکن است در طی چند ساعت مرگ رخ دهد.

این بیماری در کدام مناطق یافت می‌شود؟

باکتری وبا معمولاً در آب یا مواد غذایی‌ای که توسط مدفوعِ فردِ مبتلا به وبا آلوده شده‌اند، یافت می‌شود . وبا به احتمال زیاد در مکان‌هایی با تصفیهٔ آب و فاضلاب نامناسب و بهداشت ناکافی دیده می‌شود.

این باکتری ممکن است در مناطق ساحلی یا رودخانه‌های آب شور نیز یافت شود. خوردن حلزون یا صدف خام نیز منبعی برای آلودگی به این باکتری محسوب شده است.

افراد چگونه به این بیماری مبتلا می‌شوند؟

فرد می‌تواند با نوشیدن آب یا خوردن غذای آلوده به باکتری وبا به این بیماری مبتلا شود. در اپیدمی، منبع آلودگی معمولاً مدفوع فردی آلوده است که آب و یا مواد غذایی را آلوده می‌کند. این بیماری می‌تواند به سرعت در مناطقی که تصفیهٔ نامناسب فاضلاب و آب آشامیدنی دارند، گسترش یابد. احتمالاً این بیماری مستقیماً از شخص به شخصی دیگر منتقل نمی‌شود. بنابراین، تماسِ گاه‌به‌گاه با فرد آلوده خطری برای افراد سالم ایجاد نمی‌کند.

علائم وبا چیست؟

عفونت وبا اغلب خفیف یا بدون علائم است، اما گاهی اوقات می‌تواند شدید باشد. تقریباً یک نفر از هر 10 نفر (10٪) به بیماری شدید که با اسهال آبکی زیاد، استفراغ و گرفتگی ساق پا مشخص می‌شود، مبتلا می‌شوند. در این افراد، از دست دادن سریع مایعات بدن منجر به کم‌آبی و شوک می‌شود. در صورت عدم درمان، ممکن است در طی چند ساعت مرگ رخ دهد.

علائم این بیماری در مراحل اولیه شامل موارد زیر است:

• اسهال آبکی زیاد که گاهی اوقات به عنوان “مدفوع آب برنجی” توصیف می‌شود.
• استفراغ
• ضربان قلب تند
• از بین رفتن خاصیت ارتجاعی پوست
• غشاهای مخاطی خشک
• فشار خون پایین
• تشنگی
• گرفتگی عضلات
• بی‌قراری یا تحریک‌پذیری

بعد از آلوده شدن به این باکتری، چقدر طول می‌کشد تا علائم بیماری بروز کند؟

ممکن است از چند ساعت تا 5 روز طول بکشد تا علائم ظاهر شود. علائم به طور معمول در۲ تا ۳ روز اول ظاهر می‌شود.

چه افرادی در معرض ابتلا به این بیماری هستند؟

افرادی که در مکان‌هایی با آب آشامیدنی آلوده، بهداشت و فاضلاب نامناسب زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر وبا هستند.

اگر خودم یا یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا شود باید چه کنم؟

اگر فکر می‌کنید ممکن است شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان وبا داشته باشید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. کمبود آب بدن می‌تواند به سرعت رخ دهد، بنابراین جایگزینی مایعات ضروری است. اگر محلول ORS دارید، باید سریعاً مصرف آن را شروع کنید. این مسئله می‌تواند یک زندگی را نجات دهد. فرد بیمار باید نوشیدن ORS را تا زمان رفتن به مراکز درمانی ادامه دهد. اگر نوزادی دارید که اسهال آبکی دارد، به شیردهی ادامه دهید.

این بیماری چه‌طور تشخیص داده می‌شود؟

با استفاده از نمونهٔ مدفوع می‌توان به این بیماری پی برد.

درمان این بیماری به چه شکل است؟

با جایگزینی فوری مایعات و نمکی که از طریق اسهال از دست می‌رود، می‌توان به سادگی و با موفقیت این بیماری را درمان کرد. بیماران را می‌توان با نوشاندن ترکیب ORS یا مخلوط قند و نمک که با 1 لیتر آب مخلوط شده، تحت درمان قرار داد. این محلول در سراسر جهان برای درمان اسهال استفاده می‌شود. در موارد شدید نیاز به جایگزینی مایع داخل وریدی وجود دارد. با جایگزینی مناسب و سریع مایعات و آب، کمتر از 1٪ از بیماران به علت وبا فوت می‌کنند.

آنتی‌بیوتیک‌ها دورهٔ درمان را کوتاه کرده و از شدت بیماری می‌کاهند، اما اهمیت آن‌ها به اندازهٔ دریافت و جایگزینی آب نیست. افراد ساکن در کشورهایی که در آن وبا رایج است، در صورت ابتلا به اسهال و استفراغ شدید باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشند.

آیا باید در مورد انتقال این بیماری از فردی به فرد دیگر نگران باشم؟

احتمالاً این بیماری مستقیماً از یک شخص به فرد دیگر سرایت نمی‌کند. بنابراین، تماسِ گاه‌به‌گاه با فرد آلوده خطری برای بیمار شدن ایجاد نمی‌کند.

چگونه می‌توانم از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنم؟

در صورت رعایت نکات بهداشتی خطر ابتلا به این بیماری برای افرادی که به مناطق آلوده سفر می‌کنند، بسیار پایین است. رعایت نکات بهداشتی زیر برای همهٔ افرادی که به مناطق آلوده سفر و یا در این مناطق زندگی می‌کنند، توصیه می‌شود:

• فقط از بطری‌های آب معدنی یا آب جوشیده‌شده استفاده کنید. در هنگام استفاده از بطری آب مطمئن شوید که درب آن پلمپ بوده و آلوده نیست.
• برای ضدعفونی کردن آب می‌توانید آن را به مدت یک دفیقه بجوشانید یا ابتدا آب را از یک فیلتر رد کنید، سپس 2 قطره مایع سفیدکننده یا نصف یک قرصِ ید را در یک لیتر آب حل کنید تا آب ضدعفونی شود.
• دستان خود را مدام با صابون و آب تمیز بشویید.
• اگر آب و صابون در دسترس نیست از یک پاک‌کننده بر پایهٔ الکل (حداقل 60٪ الکل) استفاده کنید.
• قبل از خوردن و یا تهیهٔ غذا و بعد از سرویس بهداشتی حتماً دستان خود را تمیز کنید.
• برای شستن ظروف، مسواک زدن، شستن و تهیهٔ مواد غذایی یا تهیهٔ یخ، از آبِ بطری، آب جوشانده‌شده یا آبی که به واسطهٔ مواد شیمیایی ضدعفونی شده استفاده کنید.
• غذاهایی را که بسته‌بندی شده‌اند و یا تازه پخته شده و داغ سرو می‌شوند، بخورید.
• گوشت و غذاهای دریایی خام یا خوب پخته‌نشده را مصرف نکنید. همچنین از خوردن میوه و سبزیجات خام خودداری کنید مگر اینکه پوست آن‌ها کنده شود.
• برای جلوگیری از آلودگی آب و منابع غذایی، مدفوع را به صورت بهداشتی دفع کنید.

منبع:

• مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟