زمان مطالعه: 5 دقیقه

روز جهانی ماماها: 5 موردی که باید درباره آن‌ها بدانید

هر ساله در روز 5 می برابر با 16 اردیبهشت یادبودی به نام روز جهانی ماما برگزار می‌شود، اما چرا ماما‌ها مهم هستند؟ چه تأثیری در سلامت مادران و نوزادان داشته‌اند؟ در این مقاله به 5 موردی خواهیم پرداخت که باید درباره نقش اساسی ماما‌ها در جامعه بدانیم.

۱- ماما‌ها هرساله جان میلیون‌ها نفر را نجات می‌دهند. روز جهانی ماما

جهان از سال 1990 شاهد کاهش مستمر روند مرگ و میر مادران و نوزادان بوده است، چرا که در این دوران تعداد زیادی از زنان مراقبت‌های مامایی را دریافت نموده‌اند. این مراقبت‌ها از 67% در سال 2010 به 79% در سال 2017 رسیده است. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، خدمات مامایی باکیفیت، میزان مرگ و میر مادران، نوزادان و مرده‌زایی را تا بیش از 80% و زایمان و تولد زودرس را تا 24% کاهش می‌دهد.

با این وجود، هر ساله شاهد فوت صدها هزار مادر و نوزاد در دوران بارداری و زایمان هستیم. سازمان ملل متحد به صورت تخمینی اعلام کرده است که 303 هزار زن و حدود 2.7 میلیون نوزاد تازه متولد شده در سال 2015 درگذشته‌اند. طبق بررسی‌های آژانس بهداشت جنسی و باروری سازمان ملل متحد (UNFPA) امروزه میزان مرگ و میر مادران حدود 216 مورد مرگ در 100 هزار تولد است. بیشتر این مرگ و میر‌ها قابل پیشگیری هستند و اکثریت قریب به اتفاق این زنان جان خود را به دلیل عوارض و بیماری‌هایی از دست دادند که امکان جلوگیری از آن‌ها با مراقبت‌ها و خدمات مناسب ماماها قبل و حین بارداری و بعد از زایمان وجود داشت.

 

۲- فراتر از بقا، ماما‌ها مراقبت‌های پزشکی حیاتی را ارائه می‌دهند.روز جهانی ماما

با وجود اینکه میزان مرگ و میر مادران و نوزادان در حال کاهش است، بارداری و زایمان برای سلامتی بسیاری از زنان در سراسر جهان همچنان امری خطرناک است. به ازای هر زنی که در زایمان می‌میرد، به صورت تخمینی حدود 20 تا 30 زن در فرآیند زایمان دچار صدمه، عفونت یا ناتوانی می‌شوند. براساس بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی ماما‌ها می‌توانند حدود 87% از کل خدمات اساسی بهداشت جنسی، تولیدمثل، خدمات بهداشتی و سلامت مادران و نوزادان را ارائه دهند.

ماماها همچنین می‌توانند خدمات مشاوره‌ای را ارائه نموده و تست غربالگری سرطان سینه و دهانه رحم را نیز انجام دهند. در صورتی ‌که قوانین درمانی کشور‌ها به آن‌ها این اجازه را دهد، می‌توانند مراقبت‌های اساسی اضطراری را در مورد زنان و زایمان نیز انجام دهند.

یکی از جدی‌ترین آسیب‌ها در فرآیند زایمان، فیستول زایمان است (سوراخی در کانال زایمان که می‌تواند در طی فرآیند زایمان طولانی‌مدت و یا انسداد ایجاد شود). آژانس بهداشت جنسی و باروری سازمان ملل متحد می‌گوید تأثیر فیستول زایمان بر زنان فاجعه‌بار است، چرا که افرادی که دارای فیستول زایمان هستند، اغلب بی‌اختیاری، مشکلات پزشکی مزمن و انزوای اجتماعی را تجربه می‌کنند. تخمین زده می‌شود که حدود بیش از 2 میلیون زن در کشور‌های آفریقایی، آسیایی، منطقه عربی و آمریکای لاتین و کارائیب با فیستول زندگی می‌کنند و سالانه حدود 50 تا 100 هزار مورد جدید رخ می‌دهد. با این حال زمانی‌ که زنان به مراقبت‌های به موقع و با کیفیت دسترسی داشته باشند، این موارد و شرایط قابل پیشگیری هستند.

خدمات مامایی باکیفیت همچنین میزان شیردهی از سینه و پیامد‌های روانی-اجتماعی آن را بهبود بخشیده و باعث کاهش مداخلات از جمله در اعمال جراحی سزارین می‌شود.

علاوه بر این ماما‌ها به عنوان اعضای جامعه نیز می‌توانند مراقبت‌های حساس فرهنگی را که احتمالاً تاثیر ماندگارتری دارند، ارائه دهند.

۳- ماما‌ها مدافعان مهم حقوق زنان هستند.

ماما‌ها همچنین کار‌های بسیاری را در جهت پیشبرد حقوق زنان و دختران انجام می‌دهند. آن‌ها با ارائه اطلاعات و انجام مشاوره می‌توانند در زمینه تنظیم خانواده، جلوگیری از مُثله کردن دستگاه تناسلی زنان کمک نمایند. آن‌ها همچنین قادرند افرادی را که مورد خشونت‌های جنسیتی قرار گرفته‌اند کمک و حمایت نموده و خدمات بهداشت باروری را در اختیار نوجوانان و جوانانی قرار دهند که اغلب عدم دسترسی به این خدمات، صدمات فراوانی بر سلامت و حقوق انسانی آن‌ها دارد.

تا حد زیادی به‌ علت نقشی که ماما‌ها در جوامع دارند، امروزه شاهد این هستیم که زنان به انتخاب خود و نه به صورت شانسی و اتفاقی مادر می‌شوند. در طی 25 سال گذشته، پیشگیری از بارداری 25% افزایش داشته ‌است. در سال 1994، میزان تولد در بین نوجوانان (دختران 15 تا 19 سال) حدود 65 تولد از بین 1000 زن بوده ‌است. اما امروزه به ازای هر هزار زن ۴۴ تولد گزارش شده است.

با وجود این دستاورد‌ها، بسیاری از زنان و دختران نوجوان و جوان هنوز کنترل کاملی بر بدن خود و بارداری ندارند، چرا که بیش از 200 میلیون زن در سراسر جهان خواهان جلوگیری از بارداری هستند اما از روش‌های پیشگیری ایمن و مؤثر استفاده نمی‌کنند. اگر چه میزان بارداری در نوجوانان کاهش یافته است، اما در بسیاری از نقاط جهان، به ‌ویژه مناطقی که در آن‌ها دسترسی به دارو‌های ضدبارداری کم و میزان ازدواج کودکان و نوجوانان زیاد است، همچنان بالا است.

روز جهانی ماما

۴- با کمبود ماما مواجه هستیم.

با وجود پیشرفت‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، هنوز مسیری طولانی را پیش رو داریم. بسیاری از کشور‌های در حال توسعه با کمبود ماما مواجه هستند و اغلب ماما‌ها برای انجام مناسب کار خود، فاقد مهارت بوده و حمایت نمی‌شوند. این کمبود‌ها در مناطقی که نیاز بیشتری به وجود ماما است، بیشتر دیده می‌شود.

در حال حاضر 73 کشوری که این داده‌های آماری از آن‌ها جمع‌آوری شده است، 96 درصد از میزان مرگ و میر مادران را به خود اختصاص می‌دهند. در صورتی که تنها از خدمات 42 درصد از جمعیت ماما‌ها، پرستاران و پزشکان جهان برخوردار هستند. حدود 30 میلیون زن، نوزاد خود را در مراکز درمانی به دنیا نمی‌آورند و 45 میلیون نفر نیز از مراقبت‌های بعد از زایمان مناسبی برخوردار نیستند.

چالش‌های بسیاری برای افزایش میزان خدمات مامایی وجود دارد. براساس تحقیقات انجام گرفته توسط آژانس بهداشت جنسی و باروری سازمان ملل متحد، علی‌رغم مسئولیت‌های سنگینی که بر عهده ماما‌ها (که اغلب آن‌ها نیز زن هستند) است، غالباً دستمزد‌ و وضعیت اجتماعی سطح پایینی داشته و حمایت و پشتیبانی نمی‌شوند. این آژانس همچنین خاطرنشان می‌کند که تعصبات جنسیتی اغلب در مشکلاتی که ماما‌ها تجربه می‌کنند، نقش دارد.

۵- سازمان ملل متحد در تلاش برای تقویت خدمات مامایی در سراسر جهان است.

سازمان ملل متحد از تقویت و بهبود نیروی کار مامایی در سراسر جهان حمایت می‌کند. سازمان بهداشت جهانی و آژانس بهداشت جنسی و باروری سازمان ملل متحد برای افزایش تعداد ماما‌های ماهر به ‌ویژه در کشور‌های کم‌درآمد و کشور‌هایی که بالاترین میزان مرگ و میر مادران را دارند، آموزش‌های مامایی و دستورالعمل‌های آموزشی را ارائه می‌دهد.

در طی ده سال گذشته، آژانس بهداشت جنسی و باروری سازمان ملل متحد به آموزش بیش از 115 هزار ماما کمک کرده، به بیش از 700 مدرسهٔ مامایی کتاب، تجهیزات و مواد آموزشی ارائه کرده، بیش از 8500 هزار مربی مامایی را آموزش داده و بیش از 250 انجمن و سازمان مامایی و شعبات آن را حمایت و پشتیبانی کرده است. هم‌ اکنون بیش از 80 کشور از برنامه درسی مامایی مبتنی بر شایستگی پیروی می‌کنند که براساس استاندارد‌های جهانی است.

علاوه بر این، تمرکز استراتژی جهانی برای زنان، کودکان و نوجوانان از سال 2016 تا 2030، خدمات مامایی است. سازمان بهداشت جهانی و آژانس بهداشت جنسی و باروری سازمان ملل متحد به همراه صندوق کودکانِ سازمان ملل و کنفدراسیون بین‌المللی ماما‌ها، گزارش و برنامه‌های عملی‌ای را برای تقویت کیفیت آموزش مامایی منتشر خواهند کرد.

 

منبع:

مقالات مشابه

تغذیه با شیر مادر

شیر مادر

روز جهانی بدون دخانیات روز جهانی بدون سیگار

روز جهانی بدون دخانیات

روز جهانی آلرژی و آسم

روز جهانی آلرژی و آسم