زمان مطالعه: 4 دقیقه

افسردگی و اضطراب پس از زایمان را چطور تشخیص دهیم؟ به احتمال زیاد، در مورد اندوه پس از زایمان و یا افسردگی پس از زایمان چیزی شنیده‌اید. برای آشنایی بیشتر با ما همراه باشید.

 

اضطراب پس از زایمان

اضطراب پس از زایمان قابل مشاهده نیست، اما شایع و قابل درمان است.

انتظار بالاخره به پایان رسیده‌است: پس از 40 هفته ملاقات‌های پزشکی، برنامه‌ریزی برای محل نگهداری نوزاد و موارد دیگر سرانجام نوزاد به دنیا آمده‌است. او از نظر شما، عالی، سالم و دوست‌داشتنی است. بااین‌حال، طی چند هفتهٔ آینده، شادی اولیهٔ شما با نگرانی‌های همه‌جانبه جایگزین می‌شود: آیا او به اندازهٔ کافی شیر می‌خورد؟ چرا او این‌قدر گریه می‌کند؟ آیا از نظر پزشکی مشکلی وجود دارد؟ این نگرانی‌ها در طول روز بی‌وقفه ادامه دارند و شما را در شب بیدار نگه می‌دارند. احساس تنش و تحریک‌پذیری می‌کنید، قلب شما تند می‌زند و بسیار مضطرب هستید. اعضای خانواده‌تان نه فقط در مورد نوزاد، بلکه در مورد شما نیز شروع به ابراز نگرانی می‌کنند. از خودتان می‌پرسید که آیا اضطراب شما طبیعی است؟

 

اندوه پس از زایمان، افسردگی پس از زایمان یا اضطراب پس از زایمان؟

به احتمال زیاد، در مورد اندوه پس از زایمان و یا افسردگی پس از زایمان چیزی شنیده‌اید. حتی ممکن است در طول ویزیت پزشک بعد از زایمان، پرسشنامه‌هایی در مورد وضعیت روحی خود پر کرده باشید. اندوه پس از زایمان واکنشی بسیار شایع به کاهش سطح هورمون‌ها پس از زایمان است و ممکن است شما را غمگین کند و به گریه بیندازد. با‌این‌حال، این علائم خفیف‌اند و فقط چند هفته طول می‌کشند. هنگامی‌که علائم همچنان ادامه پیدا کنند و ناتوان‌کننده شوند، مشکل دیگری ممکن است در جریان باشد.

بسیاری از علائم افسردگی پس از زایمان و اضطراب پس از زایمان (مانند بدخوابی، مشکل در حفظ آرامش و تحریک‌پذیری) هم‌پوشانی دارند. مادرانی که افسردگی پس از زایمان را تجربه می‌کنند، معمولاً علائم اضطراب را تجربه می‌کنند، اگرچه همهٔ مادرانی که از اضطراب رنج می‌برند، افسرده نیستند. تشخیص صحیح بسیار مهم است، چرا که زنان مبتلا به اضطراب پس از زایمان ممکن است به درمان‌های خاصی برای افسردگی مانند روان‌درمانی بین فردی یا دارو‌هایی مانند بوپروپیون (ولبوترین) پاسخ ندهند.

مشابه افسردگی پس از زایمان، اضطراب پس از زایمان ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در دورهٔ پس از زایمان افزایش یابد. همچنین ممکن است به عنوان پاسخی به عوامل استرس‌زای واقعی، خواه سلامت نوزاد باشد، و یا مسائل مالی، و خواه در پاسخ به نقش‌های جدید در روابط شما، افزایش یابد. سابقهٔ از دست دادن جنین (سقط جنین یا مرده‌زایی) نیز خطر ابتلا به اضطراب پس از زایمان را افزایش می‌دهد. اگر پیش از بارداری یا حین آن سابقهٔ اضطراب داشته‌اید، علائم اضطراب پیش از زایمان ممکن است پس از زایمان نیز بازگردند. اضطراب و ناراحتی همچنین ممکن است پس از از شیر گرفتن به دلیل تغییرات هورمونی ظاهر شوند.

برخی از زنان حملات پانیک یا علائم اختلال وسواس جبری (OCD) را در دورهٔ پس از زایمان تجربه می‌کنند. حملات پانیک دوره‌های متمایز اضطراب شدید همراه با علائم جسمی شامل تپش سریع قلب، احساس مرگ، تنگس نفس و سرگیجه است. وسواس، افکاری مزاحم و ناخواسته‌اند و ممکن است با میل شدید و اعتیادگونه به انجام کاری یا رفتار‌های هدفمند برای تسکین ناراحتی همراه شوند. این علائم ممکن است برای مادر تازه‌کار وحشتناک باشد، به‌ویژه هنگامی‌که این افکار به کودک آسیب برساند. خوشبختانه زمانی‌که وسواس ناشی از اختلال، اضطرابی است، بعید است مادران به نوزادان خود آسیب برسانند.

 

 

درمان اضطراب پس از زایمان چیست؟

به‌طورکلی، اضطراب پس از زایمان کمتر از افسردگی پس از زایمان مطالعه شده‌است. با‌این‌حال، تخمین زده می‌شود که حداقل از هر پنج زن، یک نفر به اضطراب پس از زایمان مبتلا می‌شود. می‌دانیم که درمان‌هایی مانند درمان رفتاری شناختی (CBT)، درمانی عالی برای اختلالات اضطرابی از جمله OCD است. برای برخی از زنان، دارو‌ها ممکن است سودمند باشند و در صورت ترکیب با درمان‌های دیگر، مؤثرتراند. مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI) عموماً دارو‌های خط اول و بهترین گروه دارویی مورد مطالعه برای اختلالات اضطرابی‌اند، درحالی‌که بنزودیازپین‌ها سریعاً دارو‌های ضداضطراب را که اغلب هنگام انتظار برای تأثیر سروتونین استفاده می‌شوند، فعال می‌کنند.

 

آیا هنگام شیردهی می‌توان دارو مصرف کرد؟

تغذیه با شیر مادر فواید بسیاری برای نوزاد دارد: این تغذیه کامل است، به تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد کمک می‌کند، ممکن است از چاقی در بزرگسالی جلوگیری کند و راحتی و امنیت را نیز فراهم می‌آورد. تغذیه با شیر مادر برای مادران نیز فوایدی دارد: شیردهی هورمون‌های پرولاکتین و اکسی‌توسین (هورمون‌های عشق و نوازش) را ترشح می‌کند که به مادر کمک می‌کند با نوزاد خود ارتباط برقرار کند و باعث آرامش می‌شوند. هنگام شروع مصرف دارو باید توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی به شیر مادر منتقل می‌شوند. پزشک خطرات و مزایای مصرف این داروها را بر اساس شدت بیماری، ترجیح دارو و پاسخ بدن به دارو و همچنین عوامل منحصر به فرد نوزاد مانند بیماری و یا نارس بودن، در نظر می‌گیرد.

 

چه راهکار‌های غیردارویی در کاهش اضطراب پس از زایمان مفید است؟

  • نوزاد خود را زیاد در آغوش بگیرید. این کار باعث آزاد شدن اکسی‌توسین می‌شود که سطح اضطراب را کاهش می‌دهد.
  • سعی کنید خواب را به حداکثر برسانید. اگرچه ممکن است کودک شما هر سه ساعت و یا هر 45 دقیقه برای تغذیه بیدار شود، اما مادر نوزاد نباید این کار را به‌تنهایی انجام دهد. خوابیدن در اتاق‌های جداگانه و یا مراقبت شیفتی از نوزاد ممکن است چند ماه اول ضروری باشد. حداقل داشتن خواب چهار ساعته بدون وقفه را در نظر بگیرید و به مصرف کافئین توجه داشته باشید.
  • با مادران دیگر وقت بگذرانید. اگرچه ممکن است احساس کنید وقت ندارید، اما ارتباط با مادران دیگر (حتی مجازی) ترس‌های شما را کاهش می‌دهد و احساسات‌تان را تقویت می‌کند. به احتمال زیاد تنها شما نیستید که نگران و مضطرب هستید.
  • فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. باوجود اثرات جسمی‌ای که بارداری، زایمان و شیردهی بر بدن وارد می‌کند، فعالیت بدنی یکی از قوی‌ترین استراتژی‌های ضداضطراب است. فعالیت‌هایی که شامل تمرینات تنفسی مانند یوگا است، سودمنداند.
  • نوزاد را به‌تدریج از شیر بگیرید. اگر در دوران شیردهی هستید و تصمیم به از شیرگرفتن دارید، سعی کنید این کار را به‌آرامی و به‌تدریج (در صورت امکان) انجام دهید تا تغییرات ناگهانی هورمونی به حداقل برسد.
  • کمک بخواهید. مراقبت از نوزاد اغلب به تعدادی از افراد نیاز دارد. اگر به نوزاد غذا می‌دهید، از شخص دیگری بخواهید در کارهای خانه به شما کمک کند. گفته‌ای قدیمی وجود دارد که می‌گوید: «زمانی‌که بچه می‌خوابد، بخوابید.» اما شما ممکن است ترجیح دهید زمانی‌که کودک خواب است کارهای عقب‌ماندهٔ خانه را انجام دهید.

در نهایت، به خودتان استراحت دهید، بالاخره شما تازه بچه‌دار شده‌اید. اضطراب پس از زایمان شایع است و در بسیاری از موارد با گذشت زمان از بین می‌رود.

 


منبع:

 

مقالات مشابه

میوه‌ها و سبزیجات بنفش چه مزایایی دارند؟

چرا لوبیا برای سلامتی مفید است؟

چه غذاهایی برای افسردگی مناسب‌اند؟