حقایقی دربارهٔ یائسگی و حافظه ( اثرات یائسگی بر روی حافظه )
تا سال 2050، احتمالاً 13.8 میلیون نفر در ایالات متحده به بیماری آلزایمر مبتلا خواهند شد و از این تعداد دوسوم زن خواهند بود. هزینهٔ اقتصادی این تعداد مبتلا سرسام‌آور خواهد بود، چرا که تخمین زده می‌شود که هزینهٔ آن به بیش از 2 تریلیون دلار افزایش یابد. زنان در کانون این امر قرار دارند، زیرا تهدید اقتصادی به‌ویژه برای زنان بسیار وخیم است، چرا که آن‌ها عنصر قدرتمند فزاینده‌ای در اقتصاد جهانی ما و بیشتر آن‌ها سرپرستان بدون مزد هستند. بنابراین، انجام امور و فعالیت‌هایی برای حفظ حافظه از اواسط میانسالی با گذار به یائسگی نه تنها برای خود زنان، بلکه برای خانواده، جامعه و سلامت اقتصادی ما نیز حیاتی است.
پیشگیری از کاهش حافظه از اوایل میانسالی شروع می‌شود
کاهش توانایی شناختی به بیماری‌های تخریب‌کنندهٔ عصبی مانند بیماری آلزایمر (AD) محدود نمی‌شود، بلکه بخشی از پیری سالم است که پیامد‌هایی برای کیفیت زندگی ما دارد. بیشتر مطالعات در مورد پیری و زوال شناختی، به‌ویژه مطالعات مربوط به بیماری آلزایمر، در افراد 70 ساله شروع می‌شود. با این حال درک عواملی که زودتر در زندگی اتفاق می‌افتند و اینکه چگونه بر تغییرات مغزی مرتبط با سن تأثیر می‌گذارند، برای توسعهٔ استراتژی‌های پیشگیری برای یکی از چالش‌های عمدهٔ سلامت عمومی در زمان ما حیاتی است.
در دوران یائسگی چه اتفاقی برای مغز زنان می‌افتد؟
زنان در اوایل میانسالی افزون‌بر پیری مرتبط با سن، دچار پیری در باروری یا همان یائسگی نیز می‌شوند که در طی آن هورمون‌های تخمدانی مانند استرادیول، شکل اولیهٔ استروژنی که در مغز کار می‌کند، در طول زمان کاهش می‌یابد. تیم تحقیقاتی ما و دیگران نشان داده‌اند که استرادیول ارتباط مستقیمی با تغییرات در عملکرد حافظه و سازماندهی مجدد مدار‌های مغزی ما که عملکرد حافظه را تنظیم می‌کند، دارد. بنابراین زنان و مردان تحت فرایند‌های مختلف پیری قرار می‌گیرند، به‌ویژه در اوایل میانسالی که پیری در باروری برای زنان مهم‌تر از افزایش سن است. با این حال پیری شناختی به‌ندرت به‌عنوان مسئله‌ای مهم در سلامت زنان درنظر گرفته می‌شود. این امر ضروری است، زیرا مشاهدهٔ پیری مغز در اوایل میانسالی و درک تأثیر یائسگی بر مغز، امکان توسعهٔ استراتژی‌هایی را برای جلوگیری از از دست دادن حافظه برای زنان فراهم می‌کند.
به‌طور متوسط زنان در اندازه‌گیری حافظهٔ کلامی، از اویل دوران پس از بلوغ، بهتر از مردان عمل می‌کنند. با این حال مزیت زنان در عملکرد حافظهٔ کلامی با یائسگی کاهش می‌یابد. بسیاری از زنان افزایش فراموشی و اختلال فکری را در دوران گذار یائسگی گزارش می‌کنند. همهٔ زنان در نهایت دچار یائسگی می‌شوند، اما محدودهٔ سنی گسترده و متفاوتی برای شروع آن (از اواخر دههٔ 40 تا اوایل دههٔ 60) و تفاوت‌های قابل‌توجهی در تجربهٔ زنان از تأثیر آن وجود دارد.
طی 15 سال گذشته، تعداد فزاینده‌ای از مطالعات در حال طرح‌ریزی و پرداختن به راه‌های پیچیده‌ای که یائسگی بر مغز تأثیر می‌گذارد و چیزهایی که به حفظ حافظهٔ سالم کمک می‌کند، هستند. برای نمونه یائسگی بر نحوهٔ تولید سلول‌های مغز، ارتباط آن‌ها با یکدیگر و حتی مرگشان تأثیر می‌گذارد و این فرایند‌ها بر نواحی مغز که برای حافظه حیاتی‌اند تأثیر می‌گذارد. یائسگی همچنین باعث کاهش سطح گلوکز در مغز می‌شود، سوخت اولیه‌ای که توسط سلول‌های مغز استفاده می‌شود. در این حالت مغز به سایر منابع متابولیک متکی می‌شود تا سوخت لازم برای عملکرد خود را فراهم کند، یعنی برای حفظ عملکرد خود با محیط هورمونی جدید سازگار می‌شود.
افزون‌بر این، زنان مبتلا به سایر مشکلات سلامت و پزشکی مانند دیابت و فشارخون بالا در معرض خطر زوال شناختی‌اند. تحقیقات برای درک این موضوع، تا حدی بر این متمرکز است که چگونه مغز و بدن برای تولید انرژی برای عملکرد (متابولیسم)، فرایند‌های مشابهی را به اشتراک می‌گذارند و چگونه فشارخون و سایر جنبه‌های سیستم عروقی به‌طور مشابه در مغز و بدن عمل می‌کنند.
آیا درمان جایگزینی هورمون کمک‌کننده است؟
تحقیقات نشان می‌دهد که زمان اهمیت دارد. شروع درمان جایگزینی هورمون (HR) در دوران پیش از یائسگی (تقریباً چهار تا هشت سال قبل از یائسگی) یا یائسگی زودرس ممکن است اثرات مثبتی بر فعالیت مغز و عملکرد حافظه داشته باشد، اگرچه کارآزمایی‌های سیستماتیک جایگزینی هورمون در طول دوران پیش از یائسگی انجام نشده‌است. شروع جایگزینی هورمون در اواخر یائسگی ممکن است اثرات نامطلوبی بر مغز داشته باشد و خطر ابتلا به اختلالاتی مانند بیماری آلزایمر را افزایش دهد. برای تعیین مؤثرترین زمان مصرف، فرمول هورمونی، میزان، نحوهٔ مصرف (مثلاً به صورت خوراکی و یا از طریق چسب پوستی) و مدت زمان آن، به تحقیق نیاز است.
افزون‌بر این، تا به امروز بسیاری از تحقیقاتِ درمان جایگزینی هورمون در زنان سالم انجام شده‌است و اطلاعات کمی در مورد تأثیر آن در زنان مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشارخون بالا وجود دارد. در نهایت ممکن است در زنانی که از نظر ژنتیکی در معرض خطر بالای اختلالات مغزی مانند آلزایمر (AD) هستند، تفاوت‌هایی در پاسخ‌ها وجود داشته باشد که مزایای بیشتری را برای استفاده از درمان جایگزینی هورمون نشان می‌دهد. تحقیقات به ما نشان می‌دهد که روشی خاص و مناسب برای همه وجود ندارد و برای شناسایی زنانی که ممکن است بیشترین سود را ببرند، به پزشکی دقیق نیاز است. برای نمونه در زنانی که هر دو تخمدان آن‌ها خارج شده‌است، به‌ویژه در سنین جوانی، درمان جایگزینی هورمون‌ها برای عملکرد مغز بسیار مفید است. در برخی زنان، درمان جایگزینی هورمون ممکن است گزینهٔ درمانی نباشد و مکانیسم‌های جایگزین مانند هدف قرار دادن سطح گلوکز و سایر اثرات مرتبط با تنظیم استرادیول در مغز ممکن است نیاز به شناسایی داشته باشند.
زنان برای حفظ سلامت مغز چه کنند؟
سه رکن اصلی برای حفظ حافظهٔ سالم وجود دارد: فعالیت بدنی شدید، فعالیت شناختی شدید و ارتباطات اجتماعی. تحقیقات نشان می‌دهد که دو مورد اول تأثیر مستقیمی بر مغز، حتی در سطح عملکرد سلولی دارند. ارتباطات اجتماعی شکل دیگری از فعال نگه داشتن مغز توسط محرک‌های بیرونی، تجربیات جدید و دیدگاه‌های خارج از خودمان است. عادت‌های غذایی (مانند رژیم مدیترانه‌ای یا مصرف اسید‌های چرب امگا 3 مانند روغن ماهی) نیز تأثیرات مفیدی بر عملکرد حافظه داشته‌است. خبر خوب این است که عادت‌های سبک زندگی قابل تغییراند که ممکن است به‌ویژه برای زنان مبتلا به فشارخون بالا یا دیابت که در معرض خطر زوال شناختی هستند، بسیار مهم باشد.
در نهایت، خواب کافی (که در حال حاضر هفت ساعت در شب پیشنهاد می‌شود) برای سلامت مغز حیاتی است. تحقیقات نشان داده‌است که در طول دوره‌های خاصی از خواب، یادگیری تثبیت می‌شود. یعنی خواب نقش کلیدی در ذخیره و حفظ آنچه در طول روز یاد گرفته‌ایم، ایفا می‌کند و حتی به پاکسازی مغز از آمیلوئید، یکی از نشانگر‌های آسیب‌شناسی بالقوهٔ آلزایمر، کمک می‌کند. تحقیقات بیشتری برای درک کامل تأثیرات این عواملِ تغییرپذیرِ سبک زندگی مورد نیاز است. با این حال زمان شروع به‌کارگیری آن‌ها در زندگی‌تان همین حالا است.
منبع:
اثرات یائسگی بر روی حافظه / اثرات یائسگی بر روی حافظه
با سپاس ، مطالب بسیار مفیدند و اینکه آدم بفکر میفته که آیا سبک زندگیمون سالمه ؟!!!
با سلام. خوشحالیم که برایتان مفید است