تغییرات شناختی با افزایش سن می‌تواند بر ایمنی رانندگی تأثیر بگذارد.
شما به تازگی به پزشک خود مراجعه کرده‌اید و تشخیص داده شده‌است که دچار اختلال شناختی خفیف یا بیماری آلزایمر هستید. آیا این بدان معنا است که نباید رانندگی کنید؟
رانندگی سیستم‌های مغزی بسیاری نیاز دارد تا با هم کار کنند
رانندگی مهارتی پیچیده و فعالیتی خطرناک است. در سال 2021 حدود 43000 نفر در تصادفات وسایل نقلیهٔ موتوری در ایالات متحده جان خود را از دست دادند.
افزون‌بر سلامت جسمانی، رانندگی به سیستم‌های مغزی زیادی نیاز دارد تا با هم کار کنند. بخش فکری مغز شما از چهار جفت لوب: پس سری، گیجگاهی، جداری و جلویی، در نیم‌کرهٔ چپ و راست مغز تشکیل شده‌است و تمام آن‌ها هنگام رانندگی فعال‌اند:
- سیستم بینایی-اشیاء در لوب اکسیپیتال و گیجگاهی، تصاویری را که از چشمان شما وارد می‌شود پردازش می‌کند تا شما را قادر سازد ماشین‌ها، دوچرخه‌ها و عابران پیاده را تشخیص دهید.
- سیستم بصری-فضایی در لوب اکسیپیتال و آهیانه تعیین می‌کند که ماشین‌ها، دوچرخه‌ها و عابران پیاده در کجای جاده هستند، با چه سرعتی حرکت می‌کنند، و پیش‌بینی می‌کند که در چند ثانیه کجا خواهند بود.
- سیستم توجه در لوب‌های جداری و سیستم شنوایی در لوب گیجگاهی فوقانی شما را نسبت به بوق ماشین و سایر علائم خطر هوشیار نگه می‌دارد.
- سیستم تصمیم‌گیری در لوب پیشانی از این اطلاعات دیداری، شنوایی، فضایی و حرکتی استفاده می‌کند تا تعیین نماید که با چه سرعتی باید حرکت کنید و آیا نیاز به چرخش دارید یا خیر.
- سپس سیستم موتور در لوب‌های جلوی شما این تصمیمات را به صورت شدت فشار دادن پدال‌ها توسط پای شما و اینکه آیا دستان شما فرمان را می‌چرخانند، ترجمه می‌کند.
رانندگی فعالیت مغز خودآگاه و ناخودآگاه را ترکیب می‌کند
ممکن است با خود فکر کنید: «چگونه می‌توانم تمام این فعالیت‌ها را وقتی در حال رانندگی هستم، انجام داده و همچنان با رادیو آواز بخوانم، به یک کتاب صوتی گوش داده یا با دوستم که روی صندلی مسافر نشسته‌است، صحبت کنم؟» پاسخ این است که زمانی که رانندگی را یاد گرفتید، بیشتر رانندگی معمولی شما به‌طور خودکار و ناخودآگاه اتفاق می‌افتد. در واقع، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد بیشتر کارهای روزمره‌تان را به‌طور خودکار انجام می‌دهید، بدون اینکه تلاش آگاهانه‌ای برای کنترل اعمالتان انجام شود.
با این حال هر زمان که موقعیت آن را ایجاب کند، ضمیر خودآگاه شما کنترل را در دست می‌گیرد. بنابراین اگر در حال رانندگی در طوفان برفی، هنگام بارندگی یا در جاده‌ای یخ‌زده هستید، ذهن خودآگاه شما توجه خود را به رانندگی شما اختصاص می‌دهد. به همین دلیل است که آواز خواندن و یا گوش دادن به کتاب صوتی را متوقف می‌کنید و از دوستتان می‌خواهید که در این موقعیت‌ها یک دقیقه صبر کند.
بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل‌ها رانندگی را مختل می‌کند
بیماری آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل بر نواحی مختلف مغز از جمله هر چهار لوب مغز تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل افراد مبتلا به بیماری آلزایمر اغلب در توانایی‌های بینایی، شنوایی، توجه و تصمیم‌گیری دچار اختلال می‌شوند. با این حال این طور نیست که تمام افراد مبتلا به آلزایمر باید رانندگی را متوقف کنند. تصمیم در مورد کنار گذاشتن رانندگی هم به شدت کلی بیماری و هم به توانایی‌های شناختی خاصی که مختل شده‌اند بستگی دارد.
بیماری آلزایمر بی‌صدا و با تجمع پلاک‌ها و گره‌ها در مغز و بدون هیچ علامتی شروع می‌شود. هنگامی که بیماری شروع به تأثیر بر تفکر و حافظه می‌کند، اما عملکرد طبیعی است، به مرحلهٔ اختلال شناختی خفیف رسیده‌است. وقتی عملکرد مختل شود، به مرحلهٔ زوال عقل رسیده‌است. هنگامی که تنها یک یا دو فعالیت پیچیده (مانند پرداخت صورت‌حساب) مختل می‌شود، آلزایمر در مرحلهٔ زوال عقل بسیار خفیف قرار دارد.
مطالعه‌ای نشان داده‌است که افراد مبتلا به آلزایمر به‌طور متوسط 0.09 تصادف اتومبیل در سال داشتند، در حالی که این میزان در بزرگسالان سالم هم‌سن 0.04 تصادف بود. مطالعه‌ای دیگر نشان داده‌است که افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در مراحل اختلال شناختی خفیف و زوال عقل بسیار خفیف، اختلالاتی شبیه به رانندگان 16 تا 20 ساله داشتند. بنابراین از یک طرف، افراد مبتلا به آلزایمر در معرض خطر بیشتری برای رانندگی هستند و از سوی دیگر زمانی که آلزایمر بسیار خفیف است، میزان تصادفات مانند رانندگان جدید است، گروهی که ما به عنوان یک جامعه اجازه می‌دهیم بدون محدودیت یا محدودیت کم رانندگی کنند.
آیا افراد مبتلا به آلزایمر می‌توانند رانندگی کنند؟
آکادمی نورولوژی آمریکا دستورالعمل‌هایی را منتشر کرده‌است تا به پزشکان کمک کند تا بدانند افراد مبتلا به آلزایمر و سایر زوال عقل چه زمانی باید رانندگی را متوقف کنند. این دستورالعمل‌ها متعاقباً توسط یک نظرسنجی تأیید شدند. دستورالعمل‌ها پیشنهاد می‌کنند که پزشکان عوامل زیر را در نظر بگیرند، زیرا با وجود بیشتر این عوامل، خطر تصادف افزایش می‌یابد:
- آیا مراقبان، مهارت‌های رانندگی حاشیه‌ای یا ناایمن را گزارش می‌کنند؟
- آیا سابقهٔ تصادف وجود دارد؟
- آیا این افراد کمتر از 96 کیلومتر در هفته رانندگی می‌کنند؟
- آیا آن‌ها در شرایط خاص از رانندگی پرهیز می‌کنند؟
- آیا آن‌ها در رانندگی پرخاشگری یا تکانشگری نشان می‌دهند؟
- آیا شناخت آن‌ها در تست استاندارد مختل می‌شود؟
- آیا شواهدی مبنی بر عوامل دیگری وجود دارد که می‌تواند رانندگی آن‌ها را مختل کند، مانند مصرف الکل، داروهایی که باعث اختلال شناختی، اختلالات خواب، اختلال بینایی یا اختلال حرکتی می‌شوند؟
برای اطمینان مورد زیر را رعایت کنید
اگر اختلال حافظه برای شما تشخیص داده شده‌است، از یکی از اعضای خانواده (یا دوست نزدیک) بخواهید هر ماه با شما سوار ماشین شود. یکی از بچه‌های بالغ شما بهترین گزینه خواهد بود. اگر فرزندان شما با رانندگی شما احساس راحتی می‌کنند، معمولاً به این معنی است که رانندگی شما ایمن است.
توجه داشته باشید که اگر اشتباه کردید یا گم شدید، نگران نباشید. اگر گم شدید، می‌توانید از یک برنامهٔ GPS یا تلفن استفاده کنید یا از کسی راهنمایی بخواهید. تنها نگرانی این است که شما به صورت امن رانندگی می‌کنید و جان خود یا دیگران را در جاده به خطر نمی‌اندازید.
اگر اعضای خانواده هنگام رانندگی شما احساس ناامنی دارند، اما از نظر خودتان رانندگی ایمنی دارید، می‌توانید امتحان رانندگی دهید. اگر از این تست سربلند بیرون آمدید ادعای خود را به افراد خانواده ثابت می‌کنید در غیر این‌صورت نباید رانندگی کنید.
منبع:
هنوز دیدگاهی ارسال نشده است.